Page 90 - Örümcekteki Mucize

88 ÖRÜMCEKTEK‹ MUC‹ZE

Örümce¤in ‹pe¤i ve Savunma Sanayi
Bir malzemenin sa¤laml›¤› ve esnekli¤i, endüstriyel alanda büyük
önem teflkil eder. Sa¤laml›k kullan›m alan›n›n geniflli¤ini, esneklikse kul-
lan›m kolayl›¤›n› art›r›r. Sa¤laml›k ve esneklik aç›s›ndan yeryüzünde bu-
lunan, en ideal malzeme örümcek ipli¤idir. Bu yüzden araflt›rmac›lar yir-

minci yüzy›l›n son çeyre¤inde çal›flmalar›n› örümcek ipli¤i üzerinde yo-
¤unlaflt›rm›fllard›r. Buna karfl›n örümcek ipli¤inin ancak daha az kalitede
bir benzeri, kimyasal yollardan üretilebilmifltir. K›saca günümüz teknolo-
jisi, bütün imkan ve araflt›rmalara ra¤men, örümce¤in üretti¤i iplikle efl-
de¤er özellikte bir iplik üretememektedir.
Örümcek ipe¤i, genelde "glisin, alanin, serine ve trosin" amino asit-
lerinden oluflmufl bir proteindir. Du Pont firmas›, örümcek ipe¤inin kim-
yasal formülünden yola ç›karak, ipe¤i oluflturan moleküllerin dizilifl s›ra-

lar›n› belirleyerek, yapay yoldan çeflitli lifler üretmifltir. Bu sentetik poli-
merin her makro molekülü, binlerce molekül zincirlerini oluflturan, kar-
bon, oksijen, nitrojen ve hidrojen atomlar›ndan oluflmaktad›r. "Kevlar" ad›
verilen bu ürün, bugüne kadar yapay olarak üretilmifl organik elyaflar›n
en geliflmiflidir. Sa¤laml›k ve esnekli¤iyle de, örümcek ipli¤inin üstün fi-
ziksel özelliklerine en yaklaflan yapay elyaf Kevlar elyaf› olmufltur.
Kevlar, oto emniyet kemerleri ve çeflitli koruyucu giysilerle insanla-

r›n sa¤l›¤›n› korumak ve güvenli¤ini sa¤lamak için kullan›lmaktad›r. Ay-
r›ca uçak ve gemi sanayinin d›fl yap› malzemelerinde, lif optik ve elektro-
mekanik kablolar›n üretiminde, ip ve halat sanayinde, çeflitli spor aletle-
rinde oldukça fazla derecede kullan›lan önemli bir malzemedir.
Kevlar elyaf› "poli-parafenilen tereftalamid" maddesinden oluflur.
Uzun molekül zincirleri içeren bu elyaf türü yap›s› nedeniyle e¤irilerek
iplik haline getirilmeye uygundur. Dayan›kl›l›k ve hafiflik özellikleri, bu
malzemenin sanayinin birçok sektöründe kullan›lmas›n› sa¤lam›flt›r.

Kevlar'›n, yüzy›l›m›zdaki en önemli kullan›m alanlar›ndan birisi de
savunma sanayi olmufltur. Daha önceleri çelikten üretilen kurflun geçir-
mez yelekler, günümüzde görünüm bak›m›ndan, normal kumafllardan