Page 170 - Raimbayeva G., Mirhayarova G. O'zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi. elektron darslik

66 Tuproq Щелочность Tuproq tarkibida OH gidroksil
ishqoriyligi. почвы. guruhining ko‘payib ketishi va pH
7 dan yuqori bo‘lishi.
67 Tuproq Буферность Tuproqning tashqi muxit ta’siriga
buferligi почвы qarshi tura olish qobiliyatiga
aytiladi.
68 Tuproq tipi Тип почвы Tuproqlarni tasniflashdagi asosiy
taksonomik birlik. Tuproq
tipining xarakterli belgilari
quyidagilardan iborat: 1).Organik
moddalarning tuproqqa tushishi,
o‘zgarishi va parchalanishining
bir xilligi; 2).Mineral
massalarning parcha-lanishi va
mineral, organomineral yangi
yaralmalarning sintezlanish
jarayonlari kompleksining bir
xilligi; 3).Moddalar to‘planishi va
ularning harakatlanishidagi bir
xillik; 4).Tuproq profili tuzilishi-
dagi bir xillik; 5).Tuproq unum-
dorligini oshirish va saqlashga
qaratilgan tadbirlarning bir xilligi.
69 Tuproq xaritasi Карта почвы Ma’lum bir hududning tuproq qat-
lamini ma’lum masshtabda kich-
raytirilgan tasviri. Umumiy, tup-
roq-meliorativ, tuproq-eroziyasi,
tuproq-agrokimyoviy xaritalari.
70 Tuproq harorati Температура Tuproqning qizish darajasi, max-
почвы sus termometrlar bilan o‘lchanadi.
Tuproq harorati va uning o‘zgari-
shiga quyosh radiatsiyasining
kattaligi, tuproqdan issiqlikning
nurlanishi natijasida kamayishi,
havo va tuproq o‘rtasidagi va
shuningdek, tuproqning turli
qatlamlari o‘rtasidagi issiqlik
almashinuvi sabab bo‘ladi.
71 Tuproq Дефляция почв Shamolning esish kuchi 12-
deflyasiyasi 15metr/sekunddan oshganda
deflyatsiya yuz beradi.
Deflyatsiya bu-kuchli shamol.
72 Tuproq indeksi Индекс почвы Tuproq turlarini kartada ko‘rsatish
uchun qo‘llaniladigan shartli
belgilar.
73 Tuproq Мониторинг Tuproq unumdorligining pasayi-
monitoringi почв shini har qanday yo‘l bilan oldini
olish. Hozirgi davrda tuproq
monitoringgi oldida turgan asosiy
vazifalar quyidagilardan iborat:
tuproqlardagi chirindi, azot va
fosforlarning yo‘qolish tezli-gini
170