Page 63 - ศาสนาและหน้าที่พลเมือง ม.ต้น

55

เรื่องที่ 4 หลักธรรมในแตละศาสนาที่ทําให

อยูรวมกับศาสนาอื่นไดอยางมีความสุข

4.1 ศาสนาพุทธ ไดแก พรหมวิหาร 4 และฆราวาสธรรม

พรหมวิหาร 4

วิหาร แปลวา ที่อยู พรหม แปลวา ประเสริฐ คําวา พรหมวิหาร หมายความวา เอาใจจับอยู
ในอารมณแหงความประเสริฐหรือเอาใจไปขังไวในความดีที่สุด ซึ่งมีคุณธรรม 4 ประการ คือ
1. เมตตา

2. กรุณา

3. มุทิตา
4. อุเบกขา
เมตตา แปลวา ความรัก หมายถึง รักที่มุงเพื่อปรารถนาดีโดยไมหวังผลตอบแทนใด ๆ จึงจะ

ตรงกับคําวา เมตตา ในที่นี้ ถาหวังผลตอบแทน จะเปนเมตตาที่เจือดวยกิเลส ไมตรงตอเมตตา
ในพรหมวิหารนี้

ลักษณะของเมตตา ควรสรางความรูสึกคุม อารมณไวตลอดวันวา เราจะเมตตาสงเคราะห
เพื่อนที่เกิด แก เจ็บ ตาย จะไมสรางความลําบากใหแกสรรพสัตวทั้งหลาย ความทุกขที่เขามี

เราก็มีเสมอเขา ความสุขที่เขามีเราก็สบายใจไปกับเขา รักผูอื่นเสมอดวยรักตนเอง
กรุณา แปลวา ความสงสาร หมายถึง ความปรานี ปรารถนาใหผูอื่นพนทุกข ความสงสาร

ปรานีนี้ก็ไมหวังผลตอบแทน เชนเดียวกัน สงเคราะหสรรพสัตวที่มีความทุกขใหหมดทุกขตามกําลังกาย
กําลังปญญา กําลังทรัพย

ลักษณะของกรุณา การสงเคราะหทั้งทางดานวัตถุโดยธรรมวา ผูที่จะสงเคราะหนั้นขัดของ
ทางใดหรือถาหาใหไมไดก็ชี้ชองบอกทาง

มุทิตา แปลวา มีจิตออนโยน หมายถึง จิตที่ไมมีความอิจฉาริษยาเจือปน มีอารมณสดชื่น
แจมใสตลอดเวลา คิดอยูเสมอวาถาคนทั้งโลกมีความโชคดี ดวยทรัพย มีปญญาเฉลียวฉลาดเหมือนกัน

ทุกคนแลวโลกนี้จะเต็มไปดวยความสุข สงบ ปราศจากอันตรายทั้งปวง คิดยินดี โดยอารมณพลอยยินดีนี้
ไมเนื่องเพื่อผลตอบแทน การแสดงออกถึงความยินดีในพรหมวิหาร คือ ไมหวังผลตอบแทนใด ๆ ทั้งสิ้น

อุเบกขา แปลวา ความวางเฉย นั่นคือ มีการวางเฉยตออารมณที่มากระทบ ความวางเฉยใน
พรหมวิหารนี้ หมายถึง เฉยโดยธรรม คือ ทรงความยุติธรรมไมลําเอียงตอผูใดผูหนึ่ง
- คนที่มีพรหมวิหาร 4 สมบูรณ ศีลยอมบริสุทธิ์

- คนที่มีพรหมวิหาร 4 สมบูรณ ยอมมีฌานสมาบัติ
- คนที่มีพรหมวิหาร 4 สมบูรณ เพราะอาศัยใจเยือกเย็นปญญาเกิด