Page 64 - ศาสนาและหน้าที่พลเมือง ม.ต้น

56

ฆราวาสธรรม

หมายถึง การปฏิบัติตนเปนฆราวาสที่ดี ซึ่งเปนธรรมสําหรับผูครองเรือน มี 4 ประการ คือ
1) สัจจะความจริงใจ ความจริงจังตลอดจนความซื่อตรงตอกันและกัน สรุปรวม คือ

“ความรับผิดชอบ” เปนหลักสําคัญที่จะใหเกิดความไววางใจ และไมตรีจิตสนิทตอกัน ขาดสัจจะเมื่อใด
ยอมเปนเหตุใหเกิดความหวาดระแวง แคลงใจกัน เปนจุดเริ่มตนแหงความราวฉาน ซึ่งยากนักที่จะ

ประสานใหคืนดีไดดังเดิม ซึ่งถามีความรับผิดชอบในตนเองหรือแมแตรับผิดชอบผูอื่น ก็จะสงผลใหเกิด
ความผาสุกได

คนมีสัจจะ จึงมักจะแสดงความรับผิดชอบออกมา 4 ดาน คือ
1.1 ดานหนาที่และการงาน ทํางานชิ้นนั้นใหสําเร็จไมวาจะเกิดอุปสรรคใด ๆ ก็ตามหรือ

แมแตสภาพแวดลอมจะไมเอื้ออํานวยก็ตาม
1.2 ดานคําพูด พูดอยางไร ทําอยางนั้น และทําอยางไร ก็พูดอยางนั้น

1.3 ดานการคบคนจริงใจ ไมมีเหลี่ยมคู วากันตรง ๆ ซื่อ ๆ จริงใจ ไมลําเอียง ไมมีอคติ
4 ประการ ไดแก

1. ไมลําเอียง เพราะรัก
2. ไมลําเอียง เพราะชัง

3. ไมลําเอียง เพราะโง
4. ไมลําเอียง เพราะกลัว

1.4 ดานศีลธรรม ความดียึดหลักคุณธรรม ไมผิดศีล ผิดธรรม ผิดประเพณี และ
ผิดกฎหมายบานเมือง
2) ทมะ การรูจักขมจิตขมใจตนเอง มีความกระตือรือรนในการเคี่ยวเข็ญ ฝกตนเอง

บังคับ ควบคุม อารมณ ขมใจ ระงับความรูสึกตอเหตุบกพรองของกันและกัน อยางไมมีขอแม เงื่อนไข

เพื่อใหตนเองมีทั้งความรู ความสามารถ และความดีเพิ่มพูนมากขึ้นทุกวัน ๆ รูจักฝกฝน ปรับปรุงตน
แกไขขอบกพรอง ปรับนิสัย และอัธยาศัย ไมเปนคนดื้อดาน เอาแตใจและอารมณของตน
3) ขันติ ความอดทนอดกลั้นตอความหนักและความรายแรงทั้งหลาย ชีวิตของผูอยู

รวมกัน นอกจากมีขอแตกตาง ขัดแยงทางอุปนิสัย การอบรม และความตองการบางอยาง ซึ่งจะตอง
หาทางปรับปรุงเขาหากัน บางรายอาจจะมีเหตุลวงเกินรุนแรง แสดงออกจากฝายใดฝายหนึ่ง ซึ่ง

อาจจะเปนถอยคําหรือกิริยาอาการ จะโดยตั้งใจหรือไมก็ตาม เมื่อเกิดเหตุเชนนี้ อีกฝายหนึ่งจะตอง
รูจักอดกลั้น ระงับใจ ไมกอเหตุใหเรื่องลุกลามกวางขยายตอไป ความรายจึงจะระงับลงไป นอกจากนี้

ยังจะตองมีความอดทนตอความลําบาก ตรากตรํา และเรื่องหนักใจตาง ๆ ในการประกอบการงาน
อาชีพ เปนตน โดยเฉพาะเมื่อเกิดภัยพิบัติ ความตกต่ําคับขัน ไมตีโพยตีพาย แตมีสติอดกลั้น คิดอุบาย