Page 190 - วิทยาศาสตร์ ม.ต้น
P. 190
189
เรื่องที่ 3 ธาตุกัมมันตรังสี
ธาตุกัมมันตรังสี หมายถึง ธาตุที่มีสมบัติในการแผ่รังสี สามารถแผ่รังสีและกลายเป็นอะตอม
ของธาตุอื่นได้รังสีที่เปล่งออกมาจะมีอยู่ 3 ชนิด ดังนี้
1. รังสีแอลฟา มีสัญลักษณ์นิวเคลียร์เป็น บางครั้งอาจเรียกว่า อนุภาคแอลฟา และใช้
สัญลักษณ์เป็น รังสีแอลฟาเป็นนิวเคลียสของธาตุฮีเลียม ซึ่งประกอบด้วย 2 โปรตอน และ 2
นิวตรอนจึงมีประจุไฟฟ้าเป็น +2 มีมวล 4.00276 amu รังสีแอลฟาอ านาจทะลุทะลวงต ่า ไม่สามารถทะลุ
ผ่านแผ่นกระดาษ หรือโลหะบางๆ ได้ และเนื่องจากมีประจุบวก เมื่ออยู่ในสนามไฟฟ้ าจึงเบี่ยงเบนไป
ทางขั้วลบ เมื่อวิ่งผ่านอากาศอาจจะท าให้อากาศแตกตัวเป็นไอออนได้
2. รังสีบีตา บางครั้งเรียกว่าอนุภาคบีตา ใช้สัญลักษณ์เป็น b หรือ รังสีบีตา มีสมบัติเหมือน
อิเล็กตรอน คือ มีประจุไฟฟ้า -1 มีมวลเท่ากับ 0.000540 amu เท่ากับมวลของอิเล็กตรอน รังสีบีตามี
อ านาจในการทะลุทะลวงสูงกว่ารังสีแอลฟาประมาณ 100 เท่า มีความเร็วในการเคลื่อนที่ใกล้เคียงกับ
แสง เนื่องจากมีประจุลบจึงเบี่ยงเบนไปทางขั้วบวก เมื่ออยู่ในสนามไฟฟ้า
3. รังสีแกมมา ใช้สัญลักษณ์ g รังสีแกมมาเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ าที่มีความยาวคลื่นสั้นมาก
คือประมาณ 0.001-1.5 pm ไม่มีมวลและไม่มีประจุ มีอ านาจทะลุทะลวงสูงสุด สามารถทะลุผ่านสิ่งกีด
ขวางได้เป็นอย่างดี ดังนั้นวัตถุที่จะกั้นรังสีแกรมมาได้ จะต้องมีความหนาแน่นและความหนามาก
พอที่จะกั้นรังสีได้ เนื่องจากไม่มีประจุไฟฟ้า จึงไม่เบี่ยงเบนในสนามไฟฟ้า
ประโยชน์ของธาตุกัมมันตรังสี
1. ท าเตาปฏิกรณ์ปรมาณู ท าโรงงานไฟฟ้าพลังงานปรมาณู และเรือด าน ้าปรมาณู
2. ใช้สร้างธาตุใหม่หลังยูเรเนียม สร้างขึ้นโดยยิงนิวเคลียสของธาตุหนักด้วยอนุภาคแอลฟา
หรือด้วย นิวเคลียสอื่นๆ ที่ค่อนข้างหนัก และมีพลังงานสูง
3. ใช้ศึกษากลไกของปฏิกิริยาเคมี เช่น การเกิดปฏิกิริยาของเอสเทอร์
4. ใช้ในการหาปริมาณวิเคราะห์
5. ใช้ในการหาอายุของซากสิ่งมีชีวิต
6. การรักษาโรค เช่น มะเร็ง
โทษของธาตุกัมมันตรังสี
ถ้าร่างกายได้รับจะท าให้โมเลกุลภายในเซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลง ไม่สามารถท างานตามปกติ
ได้ ถ้าเป็นเซลล์ที่เกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดลักษณะก็จะเกิดการผ่าเหล่า เมื่อเข้าไปในร่างกายจะไปสะสม
ในกระดูก แสงอนุภาคแอลฟาที่เปล่งออกมาจะไปท าลายเซลล์ที่ท าหน้าที่ผลิตเม็ดเลือดแดง ท าให้เกิด
มะเร็งในเม็ดเลือดได้
