Page 35 - ดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต

การล าเลียงสารผ่านเซลล์

1. การเคลื่อนที่ของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์

1.1 การเคลื่อนที่แบบพาสซีฟทรานสปอร์

(passive transport) เป็นการแพร่จากบริเวณสารละลายที่มีความ

เข้มข้นสูงไปยังบริเวณที่มีสารละลายเข้มข้นต ่า

จนทั้งสองบริเวณมีความเข้มข้นของสารละลาย

เท่ากัน เรียก สมดุลการแพร่ (Dynamic

equiibrium)

การเคลื่อนที่ของสารละลายที่มีความเข้มข้นต ่า

(น ้ามาก)ไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นของ

สารละลายสูง(น ้าน้อย) โดยผ่านเยื่อเลือกผ่าน

จนกระทั่งถึงจุดสมดุลเมื่ออัตราการเคลื่อนที่

ของน ้าผ่านเยื่อเลือกผ่านไปและกลับมีค่าเท่า ๆ

กันซึ่งการออสโมซิสอาจถือได้ว่าเป็นการแพร่

อย่างหนึ่ง การออสโมซิสจะมีผลท าให้รูปร่าง

ของเซลล์เปลี่ยนแปลงดังนี้

1. Isotonic solution คือความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์และภายนอกเซลล์เท่ากันเซลล์
รูปร่างปกติ

2. Hypertonic solution คือความเข้มข้อของสารละลายภายนอกสูงกว่าภายในเซลล์น ้าในเซลล์จึง

ออสโมซิสออกจากเซลล์ เซลล์จะมีสภาพเหี่ยว เรียกกระบวนการแพร่ของน ้าออกมาจากไซ

โทพลาสซึมและมีผลท าให้เซลล์มีปริมาณเล็กลงนี้ว่า พลาสโมไลซิส (Plasmolysis)
3. Hypotonic solution คือความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์สูงกว่าภายนอกเซลล์ น ้าจึง

ออสโมซิสเข้ามาในเซลล์ท าให้เซลล์แตกหรือเซลล์เต่งในเซลล์พืช เรียกปรากฏการณ์นี้ว่าพลาสม

อบไทซิส (Plasmoptysis)