Page 59 - sarzaminman 83 mehr 95

ناگرگ رد طقف
ياه هنوگ زا يکی ؛دراد مان »یناگرگ ردنمس« ،نادنخ رهاظ هب ي هنوگ نیا
رد دوش يم ار نآ هک تسا دودحم رایسب شنکارپ اب نامروشک كیمدنا
اب ردنمس نیا .دید ناتسلگ ناتسا رد نآ یاهراشبآ و »دابآریش« راغ تايح
لثم يرگید یسراف ياه مان ،شا يرتم يتناس ۳0 ي هزادنا شحو
دراد مه »یناگرگ یزراغ ردنمس« ای »یزراغ ردنمس«

ناريا ياهردنمس

دیتسناد يمن ناریا بلاج يروناج ياه هنوگ زا يکی ي هرابرد هچنآ

لاحرد ناتسیزود ،نادنمشناد هک تسا يا هخاش ای هورگ هس ؛»مد یب« و »راد مد« ،»لکش یرام« ای »مادنا نودب«
.دنا هدنکارپ نیمز هرک رساترس رد نآ رامش يب ياه هنوگ هک يناروناج ؛دننک یم یدنب میسقت اه نآ هب ار یزورما تایح
هورگ زا اهردنمس .دنتسه ناتــسیزود ي هدر هب قلعتم هنوگ 6۳47 دادعت هب هدنز یاه هنوگ مامت زا دصرد مین ،یلک روط هب
رتشیب و دنوش یم هدید یلامش ي هرکمین رد اتدمع هک ناتسیزود ي هدر زا صخشم و ازجم هورگ كی ؛دنتسه راد مد ناتسیزود
یندب ،هدرک دشر یبوخ هب مد ؛تسا زیچ هس رد مه ناش هصخشم .دنراد شنکارپ یا هراح ریز و لدتعم قطانم یاه هاگتسیز رد
ي هداوناخ ود زا ییاه هنوگ اهنت هک دنوش یم یدنب هقبط هداوناخ 10 رد يلک روط هب هورگ نیا .صخشم رس اب زارد و لکش یا هناوتسا
كیمدنا اه نآ زا يرایسب هک دننک يم يگدنز ناریا رد ردنمس هنوگ تفه ،هداوناخ ود نیا نایم زا .دنراد روضح ناریا رد اه نآ
.دنتسه ناریا

يناروناج ،ناگدنزخ لثم مه ناتسیزود هچرگ ضارقنا ضرعم رد اهردنمس ي هزوح هک تسا هدودحم رایسب شنکارپ اب نامروشک کیمدنا یاه هنوگ زا ،دراد دوخ يناریا ،يناگرگ
رد نآ زا یياه هنوگ هک تسا راد مد ناتسيزود زا هداوناخ نیمود ،اهردنمس ي هداوناخ نيا .تسا ناتسلگ ناتسا رد نآ یاهراشبآ و »دابآریش« راغ هب دودحم نآ یشنکارپ نكمم هک ناوارف ددغ اب بوطرم و مرن تسوپ ،یتکرح مادنا راهچ ،یناوختسا تلكسا
نتشادن لثم ییاه یگژیو اب یلو ،دنتسه درسنوخ
هب لكش یا هناوتسا کچوک ي هثج بلغا هداوناخ نيا یاضعا .دنراد شنکارپ ناريا »یناگرگ یزراغ ردنمس« اي »یزراغ ردنمس« لثم یسراف رگيد ياه مان اب ار ردنمس و تسوپ ي هیحان زا سفنت تیلباق ،ازجم ي هدام و رن یاه سنج ،دشاب یمس تسا
اب یرهاظ رظن زا ،بآ رد یزیر مخت ای سلف تبث هب هداوناخ نيا رد هنوگ ۷9 و سنج 22 .دنراد رتم يتناس 2۰ زا رتمک لک لوط هس یاراد و دسر يم رتم یتناس 3۰ دودح هب هنوگ نيا لک ي هزادنا .دنسانش يم مه ي هژيو تاصاصتخا یخرب ،ندوب راذگ مخت و شش و ششبآ زا هدافتسا رب هولاع قلح
دنا كیکفت لباق ناگدنزخ سنج زا هنوگ هس ؛دننک يم يگدنز ناريا رد هداوناخ نيا زا هنوگ تفه هک هدیــسر یاه ششبآ و تسا یا هدند اي یبناج رایش ۱۰ و مد لوط مامت رد هدرک دشر یمد غیت لثم مه ناتسيزود هچرگ .دوــش يم هديد مه اهردنمــس رد هک تسا ناتسيزود
زا Triturus سنج زا مه هنوگ کي و Salamandra سنج زا هنوگ کي ،Neurergus دوجوم ناگرهم يب زا ناروناج نيا .تسا صخشم هنوگ نيا یاهورلا رد ناش یجراخ اي سلف نتشادن لثم یياه یگژيو اب یلو ،دنتــسه درسنوخ يناروناج ،ناگدنزخ
يفرعم ار لوا سنج ي هنوگ هس ادتبا شخب نيا رد .دنراد روضح ناريا رد هداوناخ نيا کیمدنا ناتسيزود زا یكي ناونع هب ،هنوگ نيا .دننک يم هيذغت دوخ هاگتــسيز رد یسيدرگد ناوتب دياش .دنا کیكفت لباق ناگدنزخ اب یرهاظ رظن زا ،بآ رد یزير مخت
نيا ،ظاحل نیمه هب و تسا ديدهت ضرعم رد تدش هب ،ینوناقریغ و هيور یب تشادرب و .دنراد رارق ضارقنا رطخ ضرعم رد اه نآ ي هس ره هک مینک يم یناهج ي هيداحتا خرس تسیل رد و هتشادن یبسانم یتظافح تیعضو ،نامروشک شحو تایح ملاع بياجع زا یكي و ناتــسيزود صاخ یاه یگژيو زا رگيد یكي ار
هدش یدنب هقبط ینارحب ي هقبط رد تظافح یناهج ي هيداحتا خرس تسیل رد هنوگ نيرت مهم زا یكي ناونع هب Neurergus kaiser يملع مان اب »یناتــسرل ردنمس« .تسا هتفرگ رارق ضارقنا رطخ ضرعم رد تدــش هب اي ینارحب ي هدر رد تظافح داجيا و ششبآ نتفر نیب زا لثم يتارییغت اب ،هلحرم نيدنچ رد و نآ یط هک تسناد
،Neurergus microspilotusيملع مان اب »ناتسدرک ردنمس« دننام تسرد ؛تسا .تسا حرطم یناهج رتشیب تیفورعم اب نامروشک هب رصحنم و کیمدنا یاه هنوگ یرابيوج ردنمس« ،ييایسآ ياهردنمس ي هداوناخ زا ناريا رد دوجوم ي هنوگ نیمود و یشراوگ متسیس رد رییغت و نهپ ناهد ندمآ دوجو هب ،یيولج یاهاپ داجيا ،شش
.مینک يفرعم شخب نيا رد میهاوخ يم هک تسا يردنمس نیمود هک دراد یعونتم و ابيز رایسب یگنر یاهوگلا ،رتم یتناس 2۰ زا رتمک لک لوط اب هنوگ نيا هک ار سوكیسرپ مان هک تــسا Paradactylodon persicusيملع مان اب »یناريا یگدنز رگيد ي هلحرم هب بآ رد یگدنز اي هلحرم کي زا ،اه هلاب و مد بذج تياهن رد
یاه ناتسا رد و تــسا نامروشک کیمدنا یاه هنوگ زا مه ناتــسدرک ردنمــس نيا شنکارپ .دننک يرادهگن دوخ ياه مويراوکآ رد ار اه نآ اه يخرب هدش ثعاب هک و کیمدنا مه هنوگ نيا .دینیب يم نآ يملع مان رد ،تسا يناريا اي يسراپ يانعم هب .دنوش یم دراو یكشخ رد یگدنز هب دوخ
اب هایس ات یا هوهق هنوگ نيا یتــشپ حطس .دنک يم يگدنز هاشنامرک و ناتسدرک اه همشچ رد و تسا ناتسزوخ و ناتسرل یاه ناتسا زا یياه شخب هب دودحم ،هنوگ و نلایگ ،ناتسلگ ،لیبدرا یاه ناتسا رد نآ شنکارپ و تسا نامروشک هب رصحنم ينعي اه نآ ي هداوناخ ود زا يياه هنوگ ،ناهج رد دوجوم ردنمس ي هداوناخ ۱۰ نایم زا
ي هزادنا و درز گنر هب اه هكل .تسا دايز دادعت هب و کچوک زبس هب ليام درز یاه هكل یاراد ،هنوگ نيا رد یتشپ ي هیحان .دوش یم هديد سرگاز ي هقطنم یاهرابيوج و اب و دسر یم رتم یتناس 2۰ دودح هب هنوگ نيا لوط .تسا هدیسر تبث هب ناردنزام رد )Salamandridae( »اهردنمس« و )Hynobiidae( »یيایسآ گرزب ردنمس«
حرط اي وگلا زا و دوش یم هديد ردنمــس نيا يتشپ حطس رد دايز دادعت هب کچوک یمكش ي هیحان و تسا گنر یجنران و دیفس یياهراون اب هتسویپ گنر هایس یاه هكل رد ندب یمومع گنر .ميراد سرتسد رد نآ زا يمک تاعلاطا ،نآ ندوب ردان هب هجوت 5۴ و سنج هن ،هدیبونياه اي یيایسآ یاهردنمس ي هداوناخ هتبلا .دنراد روضح ناريا
رد هنوگ نيا .دوش يم هديد زمرق گنر هب نيريز ياه شخب .دنک يمن تیعبت يصاخ ود زا رتشیب ،ردنمس نيا مد .تسا هایــس یاه هكل اب گنر رپ اي مک یجنران لاماک نآ یاهرایش و تسا نآ یور گنردرز یاه لاخ اب گنررپ شفنب ات یرتسکاخ ،هنوگ نيا »يناگرگ« سنج ود اب Paradactylodon ي هنوگ اهنت ،هورگ نيا زا هک دنراد هنوگ
شزاس رب ينبم يحضاو مئلاع اه نآ ورلا و دنک يم تسيز یناتسهوک یاهرابيوج لثم مه هنوگ نيا .دوش یم هديد گنردیفس درگ و گرزب طاقن نآ یور و هدرشف فرط دنک یم هيذغت ناگرهم یب زا مه هنوگ نيا .هدش رکذ ددع ۱۴ ات ۱3 هنوگ نيا رد یبناج ود نیمه يفرعم هب ادتبا تسا رتهب .تسا هدش تبث ناريا رد »يناريا يرابيوج« و
زا اهنت دوخ تــسيز لحم یاهرابيوج یكيدزن رد هنوگ نيا .دراد رابيوج طیحم اب رظن هب و دنک یم هيذغت ناگ رهم یب زا ،تفر ناشرکذ لااب رد هک ردنمس زا يياه هنوگ یلگنج یحاون رد کچوک یاهرختسا و نشور و درس یناتسهوک یاهرابيوج رد و .ميزادرپب ييایسآ ياهردنمس ي هداوناخ زا يناريا ي هنوگ
ردنمس نيا .تسا هتخانشان هنوگ نيا یارب یز یكشخ یگدنز و دوش یم جراخ بآ قاچاق لیلد هب تیعمج نيا هتبلا .دنشاب هتشاد نامروشک رد یبوخ تیعمج دسر یم .دوش یم هديد رب مه ناگرگ مان هک Paradactylodon grganensis یملع مان اب »یناگرگ ردنمس«

59 شحو تایح . يسانش ناريا همانهام . نم نیمزرس 1395 رـهم . يسانش ناريا همانهام . نم نیمزرس 58