Page 60 - sarzaminman 83 mehr 95

رطخ رد ردنمس دوجوم نيشتآ لامش رد يبونج رادجات
و ساسح رایسب یتظافح تیعضو یناگرگ یزراغ ردنمس یاه ناتسا هب دودحم یا هنوگ ؛تسا نیشتآ ردنمس ،بایمک ي هنوگ نیا مان نامروشک یلامش راون رد دودحم تروص هب ،یبونج رادجات ردنمس
دوجوم هاگتسیز اهنت نتفر نیب زا اب .دراد ناریا رد ینارحب رتمک نیشتآ ردنمس .گرزب یا هزادنا اب تبسن هب و یبرغ ناجیابرذآ و ناتسدرک رد یتشپ جات اب روناج نیا .دنک يم يگدنز هیاسمه یاهروشک و
يعطق ناش ضارقنا لاامتحا ،تسا ناتسلگ ناتسا رد هک اه نآ ؛دنک يم يگدنز يکشخ رد رتشیب و تسا يفیعض رگانش وا .دوش يم بآ دراو ردنمس .دوش يم بوسحم هدش تیامحریغ یاه هنوگ ءزج ،رن سنج
رد و درادن یبسانم یتظافح تیعضو لاعف روناج نیا .تسا نیا .اه هرخص نایم رد دوجوم يلگنج ياه نیمز ای بوطرم ياه ناکم رد هتبلا زا شیب یمک هب نآ لک لوط لاومعم و تسا هثج كچوک یبونج رادجات
هب ای ینارحب ي هدر رد تظافح یناهج ي هیداحتا خرس تسیل دوش يم هدید يگدنراب زا دعب و تسا لاعف بش رتشیب هنوگ دسر يم رتم یتناس10
تسا هتفرگ رارق ضارقنا رطخ ضرعم رد تدش

ناتسدرك يابيز يارب رطخ گنز
هک یناتسدرک ردنمس تیعضو هنافسأتم
اج نیا ار نآ سکع و تسا ناریا موبداز
ضارقنا رطخ ضرعم رد تدش هب ،دینیب يم
یاه هنوگ زا مه ناتسدرک ردنمس .تسا
یاه ناتسا رد و تسا نامروشک كیمدنا
.دنک يم يگدنز هاشنامرک و ناتسدرک
یناتسهوک یاهرابیوج رد ردنمس نیا
دنک يم تسیز

رت قیمع یاه بآ ،اه هنوگ رياس اب هسياقم رد هنوگ نيا .تسا نآ یور یگنر هكل نودب نایم رد و لگنج فک ي هدیــسوپ یاه گرب ريز بوطرم یاه ناكم رد ،دندرک یم هب گرزب گنر درز یاه هكل اه نآ یتــشپ حطس یور و هدرشف فرط ود زا اه نآ مد رطخ ضرعم رد ناریا ياهردنمس رثکا ناج هنافسأتم
.دهد یم حیجرت ار رت عیسو و هديد يگدنراب زا دعب و هدوب لاعف بش رتشیب ردنمس نيا .دنک یم یگدنز اه هرخص .تسا هایس ات هریت یا هوهق مه هنوگ نيا ندب یمومع گنر .دوش یم هديد مک رادقم
،اه هاگتسیز بیرخت .دنتسه اه ناسنا مه رصقم و تسا
تروص ،هداتفا ياه گرب ريز و اه هقاس ريز رد لاومعم ،اه هنوگ نيا رد يباوخ ناتسمز هب انب هتبلا ،دنور يم يناتسمز باوخ هب ناتــسمز و زیياپ لصف رد ابيرقت .دوش يم و ميا هداد حرــش ار ناريا رد دوجوم ياهردنمــس زا هنوگ جنپ عومجم رد ،اج نيا ات
دودح اه نآ .دــنور يم يناتــسمز باوخ هب يلاو لگ ريز رد تردن هب و دریگ يم ردنمس .دوشب مه رت ينلاوط باوخ نيا تــسا نكمم ،يياوهو بآ و يلصف طيارش ود زا يكي ؛دنتسه »اهردنمس« ي هداوناخ زا مه ود نآ هک رگيد ردنمس ود دنام يم يخرب ،اه نآ قاچاق شورف و دیرخ و ینوناقریغ تشادرب
اهورلا ،اه سگم ،يکاخ ياه مرک زا و دنوش يم رادیب يناتسمز باوخ زا هام نيدرورف يریگ تفج .دروخ يم ار ناتسوپ تخس و نانت مرن ،تارشح ،اه مرک زا يعاونا نیشتآ .دنراد روضح ناريا رد اه نآ زا يياه هنوگ هک ناهج رد اهردنمس ي هداوناخ تسا ناریا رد اهردنمس ي هدننکدیدهت لماوع زا
اه هنوگ نيا رد مه يراوخ عونمه زا يدراوم هتبلا .دننک يم هيذغت ناگرهم يب رگيد و بآ زا نوریب رد رما نيا و دراد همادا ناتــسبات ات و دوش يم عورش راهب زا هنوگ نيا
اهورلا .دریگ يم تروص هام تشهبيدرا دودح اه نآ يزير مخت .تسا هدش شرازگ هيروس و هیکرت ،نانبل ،ناريا رد و تسا ابيز رایسب نیشتآ ردنمس .دریگ يم تروص رادجات و نیشتآ
و دسر یم رتم يلیم ۷5 هب اه نآ يلک لوط هک دنوش يم جراخ مخت زا زور ۱3 زا سپ مه یلم نیناوق رظن زا و تسین ديدهت ضرعم رد هنوگ نيا هناتخبشوخ .هدش هديد ؛ديآ يم باسح هب اهردنمــس نایم رد گرزب اتبسن یا هنومن ،»نیــشتآ ردنمس« اهرابيوج تمس هب شا هناتسمز تسيز لحم زا راهب رد ،اه خي ندش بآ ضحم هب
نيرتمک رد اه نآ تیعضو .دوش يم عورش اه نآ رد هام هس دودح زا دعب يسيدرگد .دوش يم بوسحم هدش تيامحریغ یاه هنوگ ءزج ،هنوگ نيا رد دیئوتاراپ ددغ .دسر یم رتم یتناس 3۰ زا شیب هب نآ لوط هک يا هنوگ رد لاومعم یناتسدرک ردنمس .دنک يم تکرح لثمدیلوت و يریگ تفج روظنم هب
رظن زا و تسا شهاک هب ور نآ تیعمج یلو ،دراد رارق زمرق تــسرهف رد و ینارگن زا هنوگ نــيرخآ Triturus karelinii یــملع ماــن اب »یبونج رادجات ردنمــس« ربارب مه اب ًابيرقت نآ ضرع و لوط و نهپ رس و هدرک دشر يبوخ هب و تسا هتسجرب یرتم ۱۸۰۰ ات ۱2۰۰ تاعافترا رد و هیکرت و قارع ،ناريا زرم رد ناماروا یاه هوک
.تسا هدش تيامحریغ یاه هنوگ ءزج یبونج رادجات ردنمس ،یلم نیناوق ،هیسور ،هیکرت ،ناجيابرذآ یاهروــشک رد هنوگ نيا .تــسا ناريا ياهردنمــس مد .تسا هتفرگ رارق فرط ود رد يا هوهق گنر هب و هتسجرب تلاح هب اه مشچ .تسا ي هقبط رد ،رگيد ديدهت ضرعم رد ي هنوگ گي ناونع هب ردنمس نيا .دنک يم یگدنز
اه ناسنا مه رصقم و تسا رطخ ضرعم رد ناريا ياهردنمــس رثکا ناج هنافسأتم رد نآ شنکارپ و دنک يم يگدنز نانوي و نيوگزره ينسوب ،ناتسبرص ،ناتسراغلب ،ناريا یاهردنمس رگيد یاه هنوگ فلاخرب و تسا هاتوک اتبسن و درگ ،ردنمس نيا نیناوق رظن زا و هتفرگ رارق IUCN خرس تسرهف رد ضارقنا رطخ ضرعم رد تدش هب
شورف و ديرخ و ینوناقریغ تشادرب ،فلتخم لاكشا هب اه هاگتسيز بيرخت .دنتسه حطس رد ندب گنر .تسا ناردنزام و نلایگ ،لیبدرا یاه ناتــسا هب دودحم ناريا يقارب و زير ياه خاروس ،روناج نيا تــسوپ حطس .هدشن هدرشف فرط ود زا نآ مد .تسا هدش تيامحریغ یاه هنوگ ءزج ،یلم
عبانم یگدولآ ،یبآ عبانم زا تسردان و هيور یب ي هدافتسا و بآ دوبمک ،اه نآ قاچاق لوط رد .تسا هریت طاقن اب درز ات یجنران مكش حطس رد و هریت یا هوهق اي هایس یتشپ یلاخوت یاه هكل اب یكشم مه نآ تشپ و یكشم اهولهپ و دیفس نآ مكش ريز و دراد نيا زا هنوگ نیموــس Neurergus crocatus يملع مان اب »ناجيابرذآ ردنمــس«
لماوع نيرت مهم زا یياوهو بآ و یمیلقا تارییغت زین و توافتم یاه هدنيلاآ اب یبآ اه هدام و دوش یم هديد يبآ هب ليام دیفس راون ،اهرن مد نیفرط رد لثمدیلوت ي هرود .دنراد رارق ندب تــشپ رد مظنمریغ روط هب هک تــسا زمرق یتح اي یجنران ،درز .دسر يم رتم یتناس 2۰ زا رتمک شندب لوط هک تسا اهردنمس ي هداوناخ زا و سنج
شخب ناونع هب اه هنوگ نيا ظفح .تسا نامروشک رد ردنمس یاه هنوگ ي هدننکديدهت ي هیحان زا هک یتشپ ِجات .دنتسه ندب تــشپ لوط رد کزان درز طخ ياراد بلغا يز نیمز رتشیب و تسا يفیعض رگانــش هکارچ ،دوش يم بآ دراو رتمک هنوگ نيا رد وا روضح ي هدودحم و هدش تبث قارع و هیکرت ،ناريا رد هنوگ نيا یناهج شنکارپ
ي هفیظو ،کیمدنا یاه هنوگ دروم رد هژيو هب ،نامروشک یتسيز عونت زا صخاش و مهم هک تسا لثمدیلوت لصف رد رن سنج یاه هصخاش رگيد زا ،دوش یم عورش یرس سپ ياه هتوب ،راد هياس ياه لادوگ ،بوطرم ياه ناكم رد نینچمه .دوش يم بوسحم ردان نامروشک رد ناجيابرذآ ردنمس .دوش يم دودحم یبرغ ناجيابرذآ هب نامروشک
هب ناهج رد اه هنوگ نيا ي هدنراد روشک اهنت ناونع هب اريز ،تسا ام یناگمه و یلم لوط لاومعم و تسا هثج کچوک تبسن هب هنوگ نيا .دور یم نیب زا تدم نيا زا دعب .دنک يم يگدنز اه هرخص نایم رد دوجوم يلگنج ياه نیمز و گرزب ناتخرد ريز تبث ريذپ بیسآ ي هنوگ ناونع هب ديدهت ضرعم رد یاه هنوگ خرس تسیل رد و تسا
.تسام ي هدهع هب اه نآ تظافح تیلوئسم و ميور يم رامش و هدرشف نیفرط زا روناج نيا مد .دــسر يم رتم یتناس ۱۰ زا شیب یمک هب نآ لک یگدنز بآ لخاد رد اي بآ ي هرانک رد ابيرقت هک رگيد یاه هنوگ فلاخرب هنوگ نيا .دنک یم هيذغت ناگ هرهم یب زا هدش رکذ ياهردنمس رگيد لثم مه هنوگ نيا .هدش

61 شحو تایح . يسانش ناريا همانهام . نم نیمزرس 1395 رـهم . يسانش ناريا همانهام . نم نیمزرس 6060