Page 252 - Ratthasatr Boonpsal
P. 252
ใบงานที่
4.4 พัฒนาการทางด้านสังคมสมัยสุโขทัย
ค าชี้แจง ให้นักเรียนตอบค าถามต่อไปนี้
1. สังคมสุโขทัยประกอบด้วยกลุ่มคนกี่ประเภท แต่ละประเภทมีบทบาทหน้าที่ในสังคมอย่างไรบ้าง
สังคมสุโขทัยแบ่งกลุ่มคนออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
1) บุคคลที่มีอ านาจในการปกครอง ประกอบด้วย
(1) พระมหากษัตริย์ เป็นผู้มีอ านาจสูงสุดในการปกครอง
(2) พระราชวงศ์ เป็นผู้ที่มีเชื้อสายร่วมกับกษัตริย์ พระราชวงศ์ที่ใกล้ชิดและมีความสามารถอาจได้รับมอบหมาย
จากพระมหากษัตริย์ให้ปกครองดูแลเมืองส าคัญ หรือมีโอกาสได้สืบราชสมบัติ
(3) ขุนนาง เป็นผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่ดูแลบ้านเมือง ปกครองประชาชน และเป็นผู้น าในการท าสงคราม ปกป้องอาณาจักร
2) บุคคลที่อยู่ใต้ปกครอง ประกอบด้วย
(1) ไพร่ หมายถึง ประชาชนทั่วไป มีอิสระในการด าเนินชีวิต มีสิทธิภายใต้กฎหมายก าหนด
(2) ข้า หมายถึง กลุ่มคนที่ไม่มีอิสระในการด าเนินชีวิตของตนเอง และต้องเสียสละแรงงานให้กับนาย
2. สุโขทัยจัดระเบียบสังคมที่มีผู้คนหลากหลายให้อยู่กันอย่างสงบสุขได้อย่างไร อธิบายพร้อมยกตัวอย่าง
ประกอบ
สุโขทัยมีการตรากฎหมายหลายฉบับ เพื่อสร้างความเป็นระเบียบเรียบร้อยให้เกิดขึ้นในสังคม จากการตีความใน
ศิลาจารึกที่ค้นพบ พบว่ากฎหมายในสมัยสุโขทัยมีหลายลักษณะ ดังนี้
1) ลักษณะทรัพย์สินมรดก
ตัวอย่างข้อความจากศิลาจารึกหลักที่ 1 ความตอนหนึ่งว่า “...ลูกเจ้าลูกขุนผู้ใดแล้ ล้มตายหายกว่าเหย้าเรือนพ่อเชื้อ
เสื้อค ามันช้างขอลูกเมียเยียข้าว ไพร่ฟ้าข้าไท ป่าหมาก ป่าพลู พ่อเชื้อมัน ไว้แก่ลูกมันสิ้น...” หมายความว่า ไม่ว่าจะ
เป็นผู้ใดเสียชีวิต ทรัพย์สมบัติต่างๆ ให้ตกทอดเป็นมรดกแก่ลูกของผู้ตาย
2) ลักษณะการพิจารณาคดีความ
ตัวอย่างข้อความจากศิลาจารึก ความตอนหนึ่งว่า “...ลูกเจ้าลูกขุนแลผิดแผกแสกกว้างกัน สวนดูแท้แลจึ่งแล่งความแก่
ข้าด้วย ซื่อ บ่เข้าผู้ลักมักผู้ซ่อน...” แสดงให้เห็นว่า มีการพิจารณาคดีโดยใช้หลักประกันความยุติธรรม เช่น
เมื่อพลเมืองผิดใจเป็นความกันจะมีการสอบสวนแน่ชัดจึงตัดสินโดยยุติธรรม
3) ลักษณะการร้องฎีกา
ตัวอย่างข้อความจากศิลาจารึกพ่อขุนรามค าแหงมหาราช ความตอนหนึ่งว่า “...ในปากประตูมีกระดิ่งอันหนึ่งแขวนไว้
หั้น ไพร่ฟ้าหน้าปก กลางบ้านกลางเมืองมีถ้อยมีความ เจ็บท้องข้องใจ มันจักกล่าวถึงเจ้าถึงขุนบ่ไร้ ไปลั่นกระดิ่งอัน
ท่านแขวนไว้ พ่อขุนรามค าแหงเจ้าเมืองได้ยินเรียก เมื่อถามสวนความแก่มันด้วยซื่อ ไพร่ในเมืองสุโขทัยนี้จึ่งชม...”
แสดงให้เห็นถึงการร้องทุกข์ในสมัยสุโขทัย
4) ลักษณะโจร
จากศิลาจารึกหลักที่ 38 แสดงให้เห็นว่ากฎหมายลักษณะโจร มีลักษณะเป็นกฎหมายอาญามุ่งให้ประชาชนพยายาม
น าตัวผู้กระท าความผิดมาลงโทษให้ได้ และเพื่อเป็นการส่งเสริมให้ประชาชนเป็นพลเมืองดี
ประวัติศาสตร์ ม.1
