Page 6 - แนวทางการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าปี 60
P. 6
สถานการณ์
โรคพิษสุนัขบ้า
โรคพิษสุนัขบ้า เป็นโรคติดต่อระหว่างสัตว์และคนที่เป็นปัญหาส�าคัญทางสาธารณสุข ผู้ที่ติดเชื้อหาก
แสดงอาการแล้วต้องเสียชีวิตทุกราย ในแต่ละปีพบผู้เสียชีวิตจากโรคนี้มากกว่า 55,000 ราย จาก 150 ประเทศ
ทั่วโลก ส่วนใหญ่อยู่ในประเทศแถบทวีปแอฟริกาและอินเดีย โดยในทวีปเอเชียพบผู้เสียชีวิตมากกว่า 31,000 ราย
ส�าหรับประเทศไทยมีบันทึกผู้เสียชีวิตด้วยโรคพิษสุนัขบ้ารายแรก คือ หม่อมเจ้าหญิงบันลุศิริสาร พระธิดาในสมเด็จ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด�ารงราชานุภาพ เมื่อปี พ.ศ.2454 เป็นเหตุให้มีการสร้างโรงงานผลิตวัคซีนป้องกัน
โรคพิษสุนัขบ้าในคนขึ้นเป็นแห่งแรกในประเทศไทย โดยขนานนามสถานที่นั้นว่า "ปาสตุระสภา" ซึ่งก็คือ
สถานเสาวภาในปัจจุบัน หลังจากนั้นได้มีรายงาน ในหนังสือจดหมายเหตุทางการแพทย์แห่งสภากาชาดสยามเป็น
ระยะๆ และเริ่มให้น�าสถิติ ผู้เสียชีวิตด้วยโรคพิษสุนัขบ้าเข้าสู่ระบบรายงานของกระทรวงสาธารณสุขเมื่อปี
พ.ศ.2472 ในปีนั้นมีผู้เสียชีวิต 180 ราย นับจากนั้นมามีรายงานผู้เสียชีวิตทุกปี
ปี พ.ศ. 2523 เป็นปีที่มีรายงานผู้เสียชีวิตสูงสุดถึง 370 ราย หลังจากนั้นจ�านวนผู้เสียชีวิตลดลงตาม
ล�าดับ โดยลดเหลือ 180 ราย ในปี พ.ศ.2533 และ 50 ราย ในปี พ.ศ.2543 จนเหลือเพียง 9 ราย ในปี พ.ศ.2551
เพิ่มเป็น 24 ราย ในปี พ.ศ.2552 และ 15 รายในปี พ.ศ. 2553 จากนั้นแนวโน้มจ�านวนผู้เสียชีวิตลดลงเหลือปีละ
ต�่ากว่า 10 ราย ระหว่างปี พ.ศ.2554-2558 มีผู้เสียชีวิต 8, 5, 5, 6, 5 รายตามล�าดับ ในปี 2559 มีรายงานผู้เสีย
ชีวิต 14 ราย (แผนภูมิที่ 1) ในพื้นที่จังหวัดสมุทรปราการ 3 ราย ฉะเชิงเทราและตาก จังหวัดละ 2 ราย จังหวัด
สงขลา ระยอง เลย สระแก้ว ศรีสะเกษ กรุงเทพมหานคร และชลบุรี จังหวัดละ 1 ราย เพศชายร้อยละ 78.6
อายุเฉลี่ย 57 ปี (18-75 ปี) การกระจายของโรคพบผู้เสียชีวิตด้วยโรคพิษสุนัขบ้าได้ตลอดปี (แผนภูมิที่ 2)
สถานการณ์โรคพิษสุนัขบ้าตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553-2559 พบว่ามีผู้เสียชีวิตในพื้นที่ 19 จังหวัด 9 เขต ดังนี้
สคร.2 ตาก
สคร.4 ปทุมธานี
สคร.5 กาญจนบุรี
สคร.6 สระแก้ว, สมุทรปราการ, ปราจีนบุรี, ชลบุรี, ฉะเชิงเทรา, จันทบุรี, ระยอง
สคร.8 เลย
สคร.9 สุรินทร์
สคร.10 มุกดาหาร, ศรีสะเกษ, อุบลราชธานี
สคร.11 นครศรีธรรมราช
สคร.12 พัทลุง, สงขลา
สคร.13 กรุงเทพมหานคร
แนวทางการดำาเนินงานป้องกันควบคุม 1
โรคพิษสุนัขบ้า