Page 7 - เสื่อกกบางสระเก้า จันทบุรี

~ 4 ~

เสื่อกกจันทบูร เปนภูมิปญญาทองถิ่น นํามาผสมผสานกับธรรมชาติและวัตถุดิบใน

พื้นที่ ผนวกเขากับสีสันและลวดลายจากงานศิลปะ เกิดเปนงานหัตถศิลป ที่มีคุณคาของ
จังหวัดจันบุรี ดังคําขวัญของจังหวัดจันทบุรีกลาวไววา

“ น้ําตกลือเลื่อง เมืองผลไม พริกไทยพันธุดี อัญมณีมากเหลือ เสื่อจันทบูร

สมบูรณธรรมชาติ พระเจาตากสินมหาราช รวมญาติกูชาติที่จันทบุรี ”
ที่ตําบลบางสระเกา นางสุริยา แกนจันทร เปนบุคคลหนึ่งที่ไดรับการถายทอด

กระบวนการและวิธีการทอเสื่อจากบิดามารดา นางสุริยา แกนจันทร เปนบุตรสาวของพอ

หยับ แมละมอม แถวเนิน ซึ่งบิดา มารดาของนางสุริยา แกนจันทร ก็ไดรับการถายทอด

และเรียนรูมาจาก ปูยา , ตายาย อีกทอดหนึ่งเชนเดียวกัน นางสุริยา แกนจันทร เมื่อครั้ง
เยาววัย ก็ไดรับการปลูกฝงและใหมีสวนรวมในขั้นตอนของการทําเสื่อ วิถีชีวิตในชุมชน

สวนมากจะอยูรวมกันเปนครอบครัวใหญ ชวยกันปฏิบัติภารกิจการงานในการทําเสื่อ

เด็กๆ จะไดมีโอการเรียนรูขั้นพื้นฐาน เชน การจักกก ตัดกก ยอมสีและการทอเสื่อ เปน
ตน ขั้นตอนและกระบวนการตางๆ จะซึมซับเขาไปสรางความเขาใจในการทํางานโดย

อัตโนมัติ ซึ่งยังเปนการสรางสัมพันธอันดีในครอบครัวและชุมชนอีกดวย เมื่อนางสุริยา

สมรสและแยกครอบครัวออกมา ก็ประกอบอาชีพดานเกษตรกรรม และนําความรูเรื่อง

ของการทอเสื่อที่ไดรับการถายทอดมาทําเปนอาชีพเสริมสรางรายไดใหกับครอบครัว ใน
ระยะแรกๆ การทอเสื่อจะทอเปนผืนใหญ มีหลายขนาดตั้งแตขนาดกวาง 5 คืบ ถึง กวาง

10 คืบ เสื่อปกติจะยาวประมาณ 10 คืบ ( คืบ เปนคํา กริยา ใชเปนหนวยวัดในการ ซื้อ–

ขาย เสื่อในอดีตเพราะชาวบานไมมีเครื่องมือมาตรฐานจึงใชวิธีการคืบดวยมือ จะเห็นไดวา
เสื่อในอดีตจะมีขนาดไมเทากัน เนื่องจากการคืบนิ้วของแตละคนไมเทากัน ตอมาเมื่อ

ชาวบานเริ่มมีความรูและมีมาตราเมตริก จึงไดเทียบให 1 คืบ เทากับ 20 เซนติเมตร )

สําหรับเสื่อที่มีความยาวกวา 10 คืบ เรียกวา “เสื่อลวด” เสื่อที่ทอมีการเมมริมเสื่อ เสื่อ
เริ่มเปลี่ยนแปลงในยุคของนางสุริยา แกนจันทร ซึ่งทอเสื่อจําหนายไดระยะหนึ่งก็รูสึกได

ถึงความอิ่มตัวของตลาด ประกอบกับเสื่อจันทบูร มีความแข็งแรงทนทาน ไมชํารุดงาย ทํา

ใหมีผูซื้อนอยลง ในขณะนั้นประชากรยังมีไมมาก นางสุริยา แกนจันทร จึงเกิดแนวคิด
ใหมนําเสื่อผืนเกาๆ มาตัดและอาศัยความรูในการใชจักร เย็บผามาประยุกตใชผากุนริม

แตละชิ้นแลวนํามาเย็บตอกันเปนผืนจากเสื่อรูปแบบเดิมผืนใหญไมสามารถพับไดนําติดตัว

ไมสะดวก เกิดเปนผลิตภัณฑเสื่อกกรูปแบบใหม ผลที่ไดจากเสื่อผืนใหญสามารถพับใหเล็ก

ลง นําพาติดตัวไปใชงานสะดวกทุกพื้นที่ เปนที่ถูกตาถูกใจของผูพบเห็น เกิดการ
ขับเคลื่อนตัวในตลาดเสื่อไดอีกครั้งหนึ่ง และตั้งชื่อวา “ เสื่อพับปกนิก ” เมื่อนําออกไป

จําหนายในตลาดปรากฏวาเปนที่ตองการของผูบริโภคทั้งในพื้นที่และตางพื้นที่ มีรายการ

สั่งซื้อเสื่อเขามามาก นางสุริยาผูเดียวไมสามารถผลิตไดทัน