Page 23 - 8-sinf Jahon tarixi metodikasi

@edurtm_uz
METODIK TAVSIYA
OLTIN O‘RDA XONLIGI

Yangi bosqin. Mo‘g‘ullarning 1235-yilda bo‘lib o‘tgan qurultoyi Rus va Shimoliy
Kavkaz yerlarini bosib olish haqida qaror chiqaradi. To‘planadigan qo‘shinga
Botuxon yetakchilik qilishi e’lon qilinadi. Uluslardan o‘nta askardan bittasining
ajratilishi, Botuxonga yordamga Chingizxonning sarkardalaridan Subutoy
Bahodirning berilishiga kelishiladi. Botu va Subutoylar 1237-yilning kuzida rus
yerlariga hujum boshlab, dastlab Ryazanni bosib olishadi. Rusdagi siyosiy tarqoqlik
mo‘g‘ullarga qarshilik ko‘rsatish imkonini ham bermasdan 1238–1240-yillarda

Vladimir, Suzdal, Kiyev, Galich, Volin va boshqa shaharlar bosib olinadi. 1243-yilda
O‘qtoyning vafot etishi munosabati bilan Botuxon Volgabo‘yi dashtlariga qaytadi.
Shu tariqa Botuxon istilo qilgan Volgabo‘yi, Shimoliy Qora dengiz sohillari, Shimoliy
Kavkaz, Moldaviya hududlarida, rus yozma manbalarida bayon qilinishicha, Oltin
O‘rda nomini olgan Jo‘ji ulusi shakllanadi.

Oltin O‘rda, Jo‘ji ulusi – XIII asrning 40-yillari boshida Jo‘jixonning o‘g‘li
Botuxon (1236–1255) tomonidan asos solingan davlat.

Boshqaruv tizimi. Oltin O‘rdani Botuxon va uning avlodlari boshqargan. Muhim
masalalarni hal etish uchun qurultoy chaqirilgan. Ijro hokimiyati boshlig‘i beklarbegi
bo‘lib, devon ishlarini vazir boshqargan. U yetakchiligidagi devon soliqlar, moliya,
savdo ishlariga mas’ul bo‘lgan. Rusda barcha knyazlar Oltin O‘rdadan boshqaruv
yorlig‘i olgan. Vladimir knyazi Yaroslav ularning “ulug‘i” deb tan olingan. Istilo
qilingan hududlar tumanlarga bo‘lingan. Bo‘ysundirilgan hududlarda mo‘g‘ullar
dastlab o‘zlarining an’anaviy boshqaruv tizimini joriy etgan.

21
21 21