Page 203 - บทคัดย่อการทดลองสิ้นสุด 59 สมบูรณ์

รายงานผลการทดลองสิ้นสุด ปี 2559

1. ชุดโครงการวิจัย วิจัยและพัฒนาการผลิตพืชไร่และพืชทดแทนพลังงานในภาวะการ
เปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ

2. โครงการวิจัย การสร้างธนาคารคาร์บอนในพื้นที่ปลูกพืชไร่และพืชทดแทนพลังงาน
3. ชื่อการทดลอง ศึกษาการจัดการดินและปุ๋ยอย่างต่อเนื่องระยะยาวต่อการกักเก็บ
คาร์บอน ไว้ในดินในระบบการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ จ. ลพบุรี
A Continuous Long-Term Soil and Fertilizer Management

on Soil Carbon Sequestration in Maize Production System,
Lopburi Province
1/
1/
4. คณะผู้ด าเนินงาน วนิดา โนบรรเทา แววตา พลกุล
1/
ณัฐพงศ์ ศรีสมบัติ นงลักษ์ ปั้นลาย 2/
1/
อนันต์ ทองภู
5. บทคัดย่อ
การศึกษาผลของการจัดการดินและปุ๋ย ที่มีต่อการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และการกักเก็บ
คาร์บอนในดิน ได้ท าการศึกษาที่แปลงทดลองระยะยาว ที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรลพบุรี จ.ลพบุรี

ระหว่างปี 2557 ถึง ปี 2559 วางแผนการทดลองแบบ RCB 3 ซ้ า ประกอบด้วย 8 กรรมวิธี ได้แก่ 1) ไม่ใส่
ปุ๋ยเคมี + ไถพรวนปกติ 2) ไม่ใส่ปุ๋ยเคมี + ไม่ไถพรวน 3) ไม่ใส่ปุ๋ยเคมี + ไถพรวนปกติ + ฟางข้าวคลุมดิน

4) ไม่ใส่ปุ๋ยเคมี + ไม่ไถพรวน + ฟางข้าวคลุมดิน 5) ใส่ปุ๋ยเคมี + ไถพรวนปกติ 6) ใส่ปุ๋ยเคมี + ไม่ไถพรวน
7) ใส่ปุ๋ยเคมี + ไถพรวน + ฟางข้าวคลุมดิน และ 8) ใส่ปุ๋ยเคมี + ไม่ไถพรวน + ฟางข้าวคลุมดิน ผลการทดลอง
พบว่า การจัดการดินแบบ ไถพรวนปกติ (4.9 ตัน CO2 ต่อไร่ต่อปี) และไม่ไถพรวนดิน (5.0 ตัน CO2
ต่อไร่ต่อปี) มีการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ไม่แตกต่างกัน นอกจากนี้ยังพบว่า การใช้ปุ๋ยเคมี

(4.8 ตัน CO2 ต่อไร่ต่อปี) หรือไม่ใช้ปุ๋ยเคมี (5.1 ตัน CO2 ต่อไร่ต่อปี) มีปริมาณการปล่อยก๊าซ
คาร์บอนไดออกไซด์จากผิวดิน ไม่แตกต่างกันเช่นกัน ส่วนการใช้ฟางข้าวคลุมดินมีการปล่อยก๊าซ
คาร์บอนไดออกไซด์จากผิวดินสูงกว่าการไม่ใช้ฟางข้าวคลุมดินเล็กน้อย โดยมีปริมาณเฉลี่ย 5.3 และ 4.7

ตัน CO2 ต่อไร่ต่อปี ตามล าดับ นอกจากนี้การไถพรวนปกติ ร่วมกับการใช้ปุ๋ยเคมีและใช้ฟางคลุมดิน
มีปริมาณการกักเก็บคาร์บอนในดินสูงกว่า การจัดการดินแบบอื่นๆ คิดเป็นอัตราการกักเก็บคาร์บอนในดิน
162 กิโลกรัม C ต่อไร่ต่อปี รองลงมาคือการไม่ไถพรวนดิน ร่วมกับการใช้ปุ๋ยเคมีและใช้ฟางคลุมดิน
มีอัตราการกักเก็บคาร์บอนในดิน 159 กิโลกรัม C ต่อไร่ต่อปี เมื่อวิเคราะห์สมดุลคาร์บอนในพื้นที่ปลูก

ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ พบว่าคาร์บอนสูญหายออกไปจากพื้นที่ มากกว่าปริมาณที่สะสมในดิน ซึ่งการไม่ไถ
พรวนดิน ไม่ใช้ปุ๋ยเคมีและไม่ใช้ฟางข้าวคลุมดิน ท าให้ดินมีการสูญเสียคาร์บอนถึง –9.2 กิโลกรัม
C ต่อไร่ต่อปี

________________________________________

1/ กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร
2/ ศูนย์ขยายเมล็ดพันธุ์พืชลพบุรี