Page 1606 - บทคดยอการทดลองสนสด 58 สมบรณ_Neat

รายงานผลการทดลองสิ้นสุด ปี 2558

1. ชุดโครงการวิจัย การวิจัยและพัฒนาระบบการปลูกพืชอย่างยั่งยืน
2. โครงการวิจัย วิจัยและพัฒนาระบบการปลูกพืชอย่างยั่งยืนในเขตชลประทาน

3. ชื่อการทดลอง ทดสอบระบบปลูกพืชข้าว - ถั่วลิสง ในพื้นที่เกษตรกร

Test of Rice – Peanut Cropping Systems in Famer Field
1/
4.คณะผู้ดำเนินงาน วีระพงษ์ เย็นอ่วม สุจิตร ใจจิตร 1/
1/
สุวิทย์ สอนสุข จันทนา ใจจิตร 2/
ยอด กันยาประสิทธิ์ 1/
5. บทคัดย่อ

การทดสอบระบบปลูกพืชข้าว – ถั่วลิสง ในพื้นที่เกษตรกร มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบบ

การปลูกพืชที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่เกษตรกรในเขตชลประทาน และเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตพืช
ในพื้นที่เกษตรกร ดำเนินการทดสอบในแปลงเกษตรกรในพื้นที่อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ จำนวน

5 รายๆ ละ 2 ไร่ กรรมวิธีที่ทดสอบมี 2 กรรมวิธีคือ กรรมวิธีทดสอบเป็นการปลูกข้าวนาปี - ถั่วลิสง
และกรรมวิธีเกษตรกรเป็นการปลูกข้าวนาปี - ข้าวนาปรัง เริ่มดำเนินการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2556 ถึง

กันยายน 2558
ผลการทดสอบทั้ง 2 ปี พบว่า กรรมวิธีทดสอบได้ผลผลิตข้าวนาปี - ถั่วลิสงเฉลี่ย 789 และ 417

กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ โดยมีต้นทุนผันแปรรวมทั้งระบบเฉลี่ย 7,143 บาทต่อไร่ รายได้สุทธิทั้งระบบ

เฉลี่ยเท่ากับ 8,684 บาทต่อไร่ ส่วนกรรมวิธีเกษตรกรได้ผลผลิตข้าวนาปี - ข้าวนาปรัง เฉลี่ย 775 และ
811 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ โดยมีต้นทุนผันแปรทั้งระบบเฉลี่ย 6,014 บาทต่อไร่ รายได้สุทธิทั้งระบบ

เฉลี่ยเท่ากับ 4,671 บาทต่อไร่ ซึ่งกรรมวิธีทดสอบ มีรายได้สุทธิเฉลี่ยสูงกว่ากรรมวิธีเกษตรกร เท่ากับ

4,013 บาทต่อไร่ คิดเป็นร้อยละ 86 โดยเฉพาะการปลูกถั่วลิสง มีรายได้สุทธิสูงกว่าการปลูกข้าวนาปรัง
อีกทั้งการปลูกถั่วลิสงใช้น้ำน้อยกว่าการปลูกข้าวนาปรัง เกษตรกรไม่ประสบปัญหาการขาดแคลนน้ำ

และยังสามารถเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ในดินได้อีกทางหนึ่ง แต่กรรมวิธีทดสอบ (ข้าวนาปี - ถั่วลิสง)

มีต้นทุนผันแปรเฉลี่ยทั้งระบบสูงกว่ากรรมวิธีเกษตรกร (ข้าวนาปี - ข้าวนาปรัง) เท่ากับ 1,129 บาทต่อไร่
เนื่องจากการปลูกถั่วลิสงมีต้นทุนต่อไร่สูงกว่าการปลูกข้าวนาปรังเช่นกัน ส่วนสัดส่วนรายได้ต่อการลงทุน

(Benefit Cost Ratio : BCR) ของกรรมวิธีทดสอบ และกรรมวิธีเกษตรกรเท่ากับ 2.2 และ 1.8 ตามลำดับ
แสดงว่าทั้ง 2 วิธี ผลิตได้คุ้มค่าต่อการลงทุน และมีผลกำไร เกษตรกรควรหลีกเลี่ยงการปลูกถั่วลิสงในพื้นที่นา

ที่มีลักษณะเนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียว เนื่องจากทำให้ได้ผลผลิตต่ำและยากต่อการเก็บเกี่ยว อีกทั้งควรเลือก

พันธุ์ที่มีลักษณะตามความต้องการของตลาดในพื้นที่

___________________________________________

1/ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครสวรรค์
2/ สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 5
1539