Page 27 - NhungMuaXuanTroLai

qua chuùng ta ñaõ nhìn thaáy roõ hôn bao giôø heát moät chaân lyù muoân thuûa cuûa söï tieán
hoùa, ñeå chuaån bò tinh thaàn ñoùn nhaän thieân nieân kyû môùi. Chaân lyù ñoù laø "haõy nhìn veà
phía tröôùc", bôûi vì neáu khoâng nhìn veà phía tröôùc chuùng ta khoâng coù caùch naøo tieán
leân ñöôïc. Quaù khöù chæ laø nhöõng kinh nghieäm quyù giaù, töông lai môùi quan troïng.
Nhöng muoán hình dung ñöôïc töông lai ñeå tieán, chuùng ta khoâng caùch naøo khaùc hôn
laø nhìn vaøo nhöõng thöïc teá cuûa hieän taïi. Muoán bieát theá naøo laø thöïc teá cuûa hieän taïi,
chuùng ta ñaõ coù nhöõng kinh nghieäm cuûa quaù khöù ñeå so saùnh. Nhöõng kinh nghieäm ñoù
cho thaáy caùi gì laø ñuùng caùi gì laø sai, ñuùng sai khoâng phaûi do moät söï phaùn ñoaùn nhaát
thôøi maø do keát quaû cuûa thöïc duïng sau moät thôøi gian daøi. Quaù khöù, hieän taïi vaø töông
lai laø moät chuoãi thôøi gian lieân hoaøn khoâng theå taùch rôøi.

Söï raøng buoäc ñoù ñöôïc chaët cheõ laø nhôø moät chaát keo sôn ñaëc bieät coù teân laø hoïc
vaán. Noùi caùch khaùc cuoäc ñôøi cuûa con ngöôøi laø söï hoïc. Toâi muoán noùi roõ söï hoïc ñoù
khoâng phaûi laø vieäc caép saùch ñeán tröôøng, caáp böïc hay hoïc vò, maø laø hoïc hoûi noùi
chung qua caùc sinh hoaït hay nhöõng thoâng tin tieáp nhaän ñöôïc haøng ngaøy. Ñoù laø söï
hoïc khoâng coù ranh giôùi veà tuoåi taùc, giaø cuõng hoïc, treû cuõng hoïc, neáu treû hoïc giaø thì
giaø cuõng hoïc treû. Vaø noù cuõng khoâng coù bieân cöông naøo, neáu Ñoâng phaûi hoïc Taây, thì
Taây cuõng phaûi hoïc Ñoâng, nhö söï tích con soá zero ñaõ chöùng toû. Toùm laïi neáu khoâng
coù hoïc hoûi suoát ñôøi, töø luùc sô sinh coøn buù meï cho ñeán luùc giaø gaàn keà mieäng loã,
chuoãi lieân hoaøn thôøi gian seõ bò giaùn ñoaïn vaø cuoäc ñôøi moät ngöôøi seõ khoâng coù quaù
khöù, khoâng coù töông lai, cho ñeán hieän taïi cuõng chæ laø moät chuoãi ngaøy soáng voâ tri,
vaät vôø voâ ñònh nhö moät kyù sinh truøng.

Hoïc vaán hay hieåu bieát coù nhöõng laõnh vöïc rieâng goïi laø khoa hoïc. Khoâng coù con
soá zero, toaùn hoïc khoâng theå naøo phaùt trieån, vaø neáu khoâng coù toaùn hoïc, cuõng khoâng
coù khoa hoïc hieän ñaïi. Muoán höôùng veà töông lai, chuùng ta khoâng theå naøo boû qua
khoa hoïc. Chuùng ta khoâng caàn phaûi laø nhöõng nhaø khoa hoïc, caùc laõnh vöïc khoa hoïc
hay kyõ thuaät hoïc ñeàu laø ngaønh cuûa caùc nhaø baùc hoïc hay chuyeân gia. Nhöng söï tìm
toøi vaø phaùt minh cuûa hoï ñaõ giuùp môû mang kieán thöùc cho ngöôøi thöôøng, nhaát laø ñaõ
ñoùng goùp raát nhieàu vaøo söï thaêng tieán cuoäc soáng vaät chaát cho toaøn theå loaøi ngöôøi.

Toâi voán laø ngöôøi yeâu thích khoa hoïc töø thuôû nhoû. Lôùn leân tuy khoâng phaûi laø moät
nhaø khoa hoïc, toâi vaãn thích vieát veà caùc ñeà taøi khoa hoïc maø toâi coi nhö nhöõng muõi
duøi xuyeân phaù cuûa tö duy nhaân loaïi. Toâi nghó moät ngaøy naøo ñoù, coù leõ gaàn ñaây, khi
toâi coù theå "treo aán töø quan" vôùi oâng vua baùo chí, toâi seõ daønh luùc "höu giaø" vieát veà
nhöõng ñeà taøi khoa hoïc maø toâi meâ say. ÔÛ ñaây toâi khoâng theå vieát veà nhöõng khaùm phaù
môùi nhaát - hay nhöõng nghi vaán chöa ñöôïc giaûi quyeát - veà khoa hoïc vuõ truï vaø vaät lyù
löôïng töû laø hai moân hoïc toâi thích, vì noù quaù nhieàu, quaù daøi vaø cuõng khoâng thích hôïp
vôùi chuû ñeà cuûa baøi baùo ñaàu Xuaân naøy.

Tuoåi treû vaø töông lai
Khi noùi khoa hoïc giuùp chuùng ta nhìn veà phía tröôùc, toâi ñaõ nghó ñeán tuoåi treû. Bôûi
vì töông lai laø cuûa nhöõng ngöôøi treû. Lòch söû khoa hoïc caän ñaïi ñaõ cho thaáy chæ coù
nhöõng boä oùc treû môùi coù ñuû khaû naêng saùng taïo vaø coù khaùm phaù phi thöôøng. Nhöõng lyù
thuyeát khoa hoïc ñöôïc coi nhö truï coät hieän nay vaø nhöõng phaùt minh kyø dieäu nhaát ñeàu
ñaõ ñöôïc caùc nhaø baùc hoïc tìm ra töø nhöõng thôøi hoï coøn ôû tuoåi trung nieân, nhöng ñeán
khi veà giaø hoï chæ laø nhöõng baäc thaày ñaùng kính, coøn vieäc tìm ra caùi môùi vaãn laø phaàn
vuï cuûa caùc theá heä treû keá tieáp, hoïc troø cuûa hoï. Ñaây laø moät trong nhöõng ñònh luaät phuõ
phaøng cuûa thôøi gian, ñònh luaät laõo hoùa maø nhöõng baäc kyø taøi nhaát cuõng khoâng theå