Page 44 - ไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง
P. 44
ขั้นตอนกํารแกะสลักไม้
44
๕. กํารเกบ็ รํายละเอยี ดของงํานและกํารตกแตง่
ชนิ้ งําน เมื่อสร้างงานลงลายตามความพอใจแล้วต่อมาคือการ เอาเสยี้ นไมส้ ว่ นเกนิ ออก ดว้ ยการขดั ดว้ ยกระดาษทราย เรมิ่ จาก ขดั ดว้ ยกระดาษทรายหยาบ แลว้ ตามดว้ ยกระดาษทรายละเอยี ด และตามด้วยข้ันตอนต่อไปนี้
๕.๑ อุดรอยที่ไม่ต้องการด้วยกาวร้อน และขี้เลื่อย หรือไม่ก็นาไม้ท่ีแกะไว้เป็นส่วนๆ ต่อเข้าด้วยกัน หากเป็นงานท่ี ต้องการความละเอียดเรียบเนียนก็จะใช้ดินสอพองผสมน้าเช็ด ทา พอแห้งก็เอาผ้าลูบออก เพื่อลบรูไม้ที่อยู่ในลาย
๕.๒ การอดุ รไู มด้ ว้ ยกาวรอ้ น และขเี้ ลอื่ ยไมต้ ามธรรมชาติ ในบางครงั้ ไมก้ ม็ รี ู รอยแตก หรอื โพรงในเนอื้ ไม้ จงึ ตอ้ งทา การอดุ ใหผ้ วิ ไมเ้ รยี บ เพอื่ ความสมบรู ณข์ องชนิ้ งาน วธิ กี ารอดุ รอยแตก ของเนื้อไม้ คือ
- เตรยี มกาวรอ้ นและขเ้ี ลอื่ ยสา หรบั อดุ รอยแตก แตเ่ ดมิ นนั้ ชา่ งจะใชก้ าวลาเทก็ ซ์ แตก่ ารใชก้ าวลาเทก็ ซจ์ ะทา ใหง้ านแหง้ ชา้ ทา ตอ่ ไดย้ าก และกาวรอ้ นกม็ คี ณุ สมบตั ยิ ดึ ตดิ ทแ่ี ขง็ แรงกวา่ มาก
- นาขี้เลื่อยและกาวร้อนอุด ใช้ขี้เลื่อยกดตามรอยแตก แล้วใช้กาวร้อนหยอดตามลงไป ใช้ขี้เล่ือยอุดอีกคร้ังเพ่ือไม่ให้ เห็นรอยกาวร้อน
- นา ขเี้ ลอื่ ยอดุ ตามรอยอกี ครง้ั ในขณะทกี่ าวรอ้ นยงั ไมแ่ หง้
- ตรวจสอบการอุดว่าปกปิดทุกรอยแล้ว จากนั้นใช้สิ่ว ฉากขูดส่วนเกินท่ีออกมาให้ผลงานมีความเรียบร้อย ขัดด้วย กระดาษทรายอีกครั้ง เพื่อเตรียมเคลือบเงาหรือลงสี
พระเจ้าไม้สักปางมารวิชัย ศิลปะเชียงแสน
๕.๓ การต่อไม้ ในกรณีท่ีไม้ไม่พอหรือไม่มีไม้ตาม ขนาดทตี่ อ้ งการหรอื การแกะสลกั ไมพ่ อทจี่ ะสรา้ งความโดดเดน่ ให้กับช้ินงาน ต้องทาการต่อไม้ ส่วนใหญ่จะต่อให้ย่ืนออกมา จากชน้ิ งานเพอ่ื ใหผ้ ลงานมคี วามสมบรู ณ์ สมจรงิ และนา่ สนใจขึ้น วิธีการต่อไม้มักจะใช้กับการแกะช้าง เช่น การต่องวงช้าง กรรมวิธีการต่อไม้มีดังน้ี
- ดลู ายไมแ้ ละสไี มท้ มี่ คี วามเขา้ กนั มลี วดลายทค่ี ลา้ ยกนั มีสีท่ีกลมกลืนกัน
- ตดั ไมท้ จ่ี ะนา มาตอ่ วดั ขนาดใหไ้ ดข้ นาดตามตอ้ งการ ทดลองนามาประกบกัน ตัดส่วนท่ีไม่ต้องการออก แต่งไม้ทั้ง สองด้านให้ต่อกันสนิท แต่งให้มีความพอดีติดกันเนียนสนิท ท้ัง ๒ ด้าน ขัดด้านที่นามาต่อให้เรียบ
- การทา ไมส้ ลกั ดว้ ยการเจาะรไู ม้ และการนา ไมม้ าเหลาทา สลักไม้เป็นแท่งกลม หรือทรงกระบอก มีเส้นผ่านศูนย์กลาง เทา่ กบั รทู เี่ จาะไว้ จา นวนรใู หด้ ตู ามความเหมาะสมของขนาดไม้
- นาไม้มาต่อประกบกับส่วนไม้ท่ีเพิ่มเข้ามา นาสลัก ไม้ที่เกลาให้เท่ากันแล้วมาเสียบเข้ากับรู ยึดไม้ที่ต่อกันให้สนิท ตัดไม้ส่วนเกินออก
- ขัดผิวไม้ให้เรียบเสมอกัน ใช้ขี้เลื่อยกับกาวร้อนอัด รอยต่อเพื่อไม่ให้เห็นรอยต่อของไม้
สํานักงํานวฒันธรรมจงัหวดัลําปําง
