Page 64 - MESINARUSTERUS

T = F x r newton meter (Nm)
Dalam satu arah revolusi = daya (Force) x jarak (distance)
= F x 2πr joule

Kuasa terjana = F x 2πr x n joule/second
= F x r x 2πn joule/second

Oleh itu kuasa mekanik hasilan dayakilas:-
Pm = 2πn T joule/second atau watt

3.5.1 Dayakilas angker (armature torque)pada motor
Andaikan Ta sebagai dayakilas yang terhasil di angker bila ia berputar pada
kelajuan dalam saat (pss) dan diukur dalam unit Nm,
kuasa yang terhasil = Ta x 2πn watt
diketahui kuasa elektrik yang ditukarkan ke mekanik dalam angker = EbIa watt
masukkan kedua-dua persamaan menjadi :-

Ta x 2πn = EbIa Ta = Nm

Dimana Eb =

Ta = ( ) = ( ) = IaΦ( ) Nm

Daripada persamaan ini didapati dayakilas (torque) berkadar terus dengan fluks

(flux) Ta α IaΦ dimana adalah konsten. Keadaan ini berbeza bagi jenis motor

iaitu:-
i. Bagi motor siri (series motor) Φ berkadar terus dengan Ia (sebelum kedaaan
tepu) kerana arus medan membawa semua arus angker. Oleh itu
persamaannya menjadi:-
Ta α Ia
2
ii. Bagi motor pirau (shunt motor) Φ berkeadaan malar oleh itu:
Ta α Ia

53