Page 19 - e-book สถาบันทันตกรรม

- โรคปริทันต (Periodontal Disease)
12
ผลจากการรวบรวมวิจัยที่เกี่ยวของกับสภาวะปริทันต
พบสภาวะปริทันตที่แยกวาในกลุมผูที่มีภาวะสมองเสื่อมเมื่อเปรียบเทียบกับกลุมควบคุม โดยพบวากลุมผูที่มี
ภาวะสมองเสื่อมมีสุขอนามัยชองปากท่ีแยกวากลุมควบคุมอยางมีนัยสําคัญ9 โดยมีงานวิจัยที่มีการเปรียบเทียบ
และติดตามการเสื่อมถอยตามธรรมชาติของสภาวะปริทันตระหวางผูที่มีภาวะสมองเสื่อมและกลุมควบคุม
พบวาผูที่มีภาวะสมองเสื่อมมีความเสื่อมถอยของสภาวะปริทันตที่มากกวากลุมควบคุม แตไมพบความแตกตา ง
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ10 กลาวคือ ผูที่มีภาวะสมองเสื่อมและคนปกติไมมีความแตกตางกันในแงของการ
เสื่อมถอยตามธรรมชาติของสภาวะปริทันตอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ แตหากมีปจจัยอื่น เชน การที่ผูที่มี
ภาวะสมองเสื่อมมีสุขอนามัยชองปากที่แยกวา ทําใหผูที่มีภาวะสมองเสื่อมมีสภาวะปริทันตที่แยกวาคนทั่วไป
การประเมินสุขอนามัยชองปากจากการมีอยูและระดับ
ของคราบจุลินทรียและหินน้ําลายบนฟนธรรมชาติที่รวบรวมจาก 7 งานวิจัย พบวา สุขอนามัยชองปาก
ของผูที่มีภาวะสมองเสื่อมนั้นแยกวากลุมควบคุมอยางมีนัยสําคัญ9 นอกจากนี้ยังมีการศึกษาสุขอนามัยของฟนเทียม
พบวา ผูที่มีภาวะสมองเส่ือมมีคราบจุลินทรียบนฟนเทียมท่ีมากกวาผูที่ไมมีภาวะสมองเสื่อมอีกดวย11,12
จาก 9 งานวิจัย
- สุขอนามัยชองปาก (Oral Hygiene)
- ฟนผุและรากฟนผุ (Dental and Root Caries) ผลจากการรวบรวมขอมูล ผูที่ไมมีภาวะสมองเสื่อม
อยางมีนัยสําคัญ9 โดยพบวา ผูที่ ไมมีภาวะสมองเสื่อมอยางมีนัยสําคัญ โดยไมไดพบความแตกตางในสวนที่ตัวฟน (coronal caries)13 กลาวคือ รากฟนผุเปนปญหาสําคัญ
นอกจากนี้หากคํานึงถึงคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวของ กับสุขภาพชองปาก (Oral Health–Related Quality of Life) ของผูที่มีภาวะสมองเสื่อมนั้น ก็มีหลักฐาน ทางวิชาการที่ประเมินจากดัชนี Oral Health Impact Profile (OHIP-14) และดัชนี Geriatric Oral Health Assessment Index (GOHAI) พบวาคาเฉลี่ยของดัชนีทั้งสองในผูที่มีภาวะสมองเสื่อมนั้นแสดงใหเห็น
ถึงคุณภาพชีวิตที่เก่ียวของกับสุขภาพชองปากท่ีแยกวาผูที่ไมมีภาวะสมองเส่ือมนั่นเอง13,18 แมวาปญหาสุขภาพชองปากที่กลาวมาทั้งหมดนี้มักพบในผูสูงอายุโดยทั่วไป แตก็มีหลักฐานทางวิชาการ ที่ชี้ใหเห็นถึงความแตกตางกันของสภาวะชองปาก (oral health status) อยางมีนัยสําคัญระหวางผูสูงอายุทั่วไป
ผูสูงอายุท่ีมีภาวะปริชานบกพรองเล็กนอยและผูท่ีมีภาวะสมองเส่ือม ดังน้ี
1.2 สภาวะชองปากของผูท่ีมีภาวะสมองเส่ือม (Dementia)
จากหลักฐานทางวิชาการแบบ meta-analysis ที่สํารวจสุขภาพชองปากของผูที่มีภาวะสมองเสื่อม ในป 2021 พบวา ผูที่มีภาวะสมองเสื่อมมีสภาวะชองปากที่แยกวากลุมควบคุมอยางมีนัยสําคัญ คือ มีคาดัชนี DMFT ที่มากกวาและจํานวนซี่ฟนธรรมชาติที่เหลืออยูในชองปากนอยกวากลุมควบคุม โดยกลุมผูที่มีภาวะ สมองเสื่อมมีอายุเฉลี่ยอยูระหวาง 65.2 - 85.7 ป และมีคาดัชนีฟนผุ อุด ถอน โดยรวม (pooled DMFT) เทากับ 23.483 ซึ่งหากนํามาเปรียบเทียบกับประชากรผูสูงอายุโดยทั่วไปในประเทศไทยจากรายงานผล
ที่กลาวถึงฟนผุและรากฟนผุ พบวาผูที่มีภาวะสมองเสื่อมมีจํานวนซี่ฟนผุมากกวา
ผูที่มีภาวะสมองเสื่อมมีจํานวนดานของรากฟนที่ผุ (root surfaces) มากกวา
นอกจากปญหาที่กลาวมาขางตน ยังมีงานวิจัยที่กลาวถึงปญหาสุขภาพชองปากของผูที่มีภาวะสมองเสื่อม
เชน ภาวะปากแหง14,15 น้ําลายนอย16 ภาวะความเจ็บปวดในชองปากและใบหนา17 เปนตน แตยังมีไมมากพอ
ที่จะสามารถนําขอมูลมารวมกันเพื่อวิเคราะหและสรุปได