Page 20 - e-book สถาบันทันตกรรม

13
การสํารวจสภาวะสุขภาพชองปากแหงชาติ คร้ังท่ี 9 โดยสํานักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย พบวาผูสูงอายุไทย มีคาเฉล่ียดัชนีฟนผุ อุด ถอน (DMFT) นอยกวาคาดัชนีฟนผุ อุด ถอน โดยรวม (pooled DMFT) ของกลุมผูท่ีมี ภาวะสมองเส่ือมจากการศึกษาขางตน ทั้งในกลุมอายุ 60-74 ปและกลุมอายุ 80-85 ป โดยมีคาเฉลี่ยดัชนีฟนผุ อุด ถอน (DMFT) เทากับ 15.3 และ 22.8 ตามลําดับ6 กลาวคือ ผูที่มีภาวะสมองเสื่อมมีสุขภาพชองปาก ที่แยกวาผูสูงอายุทั่วไป
1.3 สภาวะชองปากของผูท่ีมีภาวะปริชานบกพรองเล็กนอย (Mild Cognitive Impairment: MCI)
หลักฐานทางวิชาการแบบ meta-analysis ที่แสดงถึงสภาวะปริทันตของผูที่มีภาวะปริชานบกพรอง เล็กนอยพบวามีการสูญเสียการยึดติดทางคลินิก หรือ Clinical Attachment Loss (CAL) และดัชนี คราบจุลินทรีย หรือ Plaque Index (PI) ที่แยกวากลุมควบคุม19 โดยในบริบทของประเทศไทยเทาที่มีขอมูล ในปจจุบัน พบวามีการศึกษาสภาวะชองปากของผูสูงอายุไทยที่มีภาวะสมองเสื่อมที่เชียงใหมในป 201320 พบวา ผูสูงอายุไทยที่มีภาวะสมองเสื่อมมีสัดสวนของผูที่สูญเสียฟนทั้งปาก (complete edentulism) อยูท่ี 11.6 % ในขณะที่ผูสูงอายุที่มีภาวะปริชานบกพรองเล็กนอยมีสัดสวนของผูที่สูญเสียฟนท้ังปากอยูที่ 8.9 % นอกจากนี้สัดสวนของผูท่ีมีฟนผุในผูสูงอายุไทยที่มีภาวะสมองเสื่อมจะอยูที่49.2% ในขณะที่ผูสูงอายุไทยที่มี ภาวะปริชานบกพรองเล็กนอยมีสัดสวนของผูที่มีฟนผุอยูที่ 41.1%21 กลาวคือ ผูสูงอายุที่มีภาวะปริชานบกพรอง เล็กนอยมีสุขภาพชองปากท่ีแยกวาผูสูงอายุทั่วไป
แมวาจะไมอาจสรุปไดวาสภาวะชองปากนั้นสอดคลองกับตามความรุนแรงของภาวะสมองเสื่อม แตหลักฐานทางวิชาการในปจจุบันโดยสวนใหญแสดงใหเห็นวาสภาวะชองปากของผูที่มีภาวะสมองเสื่อม และผูท่ีมีภาวะปริชานบกพรองเล็กนอยนั้นแยกวาผูสูงอายุท่ัวไปท่ีไมมีความผิดปกติของปริชาน
2. ความสัมพันธระหวางสุขภาพชองปากและภาวะสมองเส่ือม
แมวาจะมีหลักฐานทางวิชาการมากมายที่แสดงถึงปจจัยเสี่ยงของภาวะสมองเส่ือม เชน อายุ พันธุกรรม ระดับการศึกษา การสูบบุหรี่ ฯลฯ โดยมีอายุเปนปจจัยที่สําคัญที่สุดอยางหนึ่ง กลาวคือ ความเสี่ยง ตอภาวะสมองเสื่อมจะเพิ่มมากขึ้นเปน 2 เทาเมื่ออายุเพิ่มขึ้นทุก 5 ป7 นอกจากนี้ยังมีโรคประจําตัวตาง ๆ ที่พบวามีความเกี่ยวของกับความเสี่ยงภาวะสมองเสื่อม เชน เบาหวาน หลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง ความดันโลหิตสูง เปนตน22 ลาสุดไดมีหลักฐานทางวิชาการที่นาเชื่อถือกลาวถึงปจจัยทางสุขภาพชองปากที่มี ความเกี่ยวของกับภาวะสมองเสื่อม เชน โรคปริทันต การสูญเสียฟน การบดเคี้ยวที่แยลง เปนตน23-27 โดยบทความนี้จะขอกลาวถึงความสัมพันธของปจจัยทางสุขภาพชองปากและภาวะสมองเสื่อมทั้งสองทิศทาง คือ ผลกระทบจากภาวะสมองเสื่อมที่อาจสงผลตอสุขภาพชองปากและผลกระทบจากสุขภาพชองปากที่อาจ สงผลตอภาวะสมองเส่ือม ดังตอไปนี้