Page 67 - จิตรกรรมปริศนาธรรมภาคใต้
P. 67
2. ภําพสัตว์ท่ีมีอยู่ในวรรณกรรมหรือนิทํานพื้นบ้ําน จะแยกออกดังนี้
- สัตว์ในปริศนําธรรมเร่ืองปฏิจจสมุปบาทได้แก่ช้างกบงูนกจะเขียนขนาดค่อนข้างใหญ่เต็มช่องภาพ
เพราะเป็นจุดเด่นของเนื้อหา สีสันอยู่ในโทนสีเทา และน้าตาลแดง จะระบายสีเดียวแล้วเกลี่ยสีให้เกิดน้าหนักอ่อน-แก่ กลมกลนื เขา้ หากนั ดว้ ยการผสมสขี าว เพอื่ ลดคา่ ของสแี ละเพมิ่ นา้ หนกั ดว้ ยสดี า ทา ใหม้ นี า้ หนกั มติ ติ า่ งกนั และตดั เสน้ ดว้ ยสดี า สัตว์แต่ละชนิดจะถูกเขียนทับซ้อนกันโดยมีขนาดลดหลั่นกันไปให้มีลักษณะเหมือนจริง เนื่องจากจุดประสงค์ของการเขียน ของช่าง จะบอกเล่าวรรณกรรมที่เป็นปริศนาธรรม (ภาพที่ 2-7)
- สัตว์ในนิทํานพ้ืนบ้ําน เรื่องลิงขาวกับลิงดา ลิงท่ีปรากฏในเรื่องน้ีจะมีการแต่งกายและกิริยาท่าทาง ที่เหมือนมนุษย์ โดยการผสมผสานความเป็นธรรมชาติของสัตว์ และความเป็นธรรมชาติของมนุษย์ บอกเล่าเร่ืองราว การแสดงออก จะมีการระบายสี 2 แบบ คือส่วนท่ี 1 จะระบายสีเรียบเป็นแผ่นสีสุดท้ายตัดเส้นด้วยสีดา และอีกส่วน จะระบายสีเดียวแต่ไล่น้าหนักสีให้มีน้าหนักอ่อน-แก่กลมกลืน และสุดท้ายตัดเส้นแสดงรายละเอียดของภาพเพื่อให้ดู เหมือนจริงตามธรรมชาติ
ภําพฉํากวิวทัศน์ : ต้นไม้ ท้องน้ํา ท้องฟ้ํา โขดหิน ภูเขํา พื้นดิน
ส่วนประกอบของภาพท่ีเป็นฉากหลังภาพปริศนาธรรมจะใช้สีน้าเงิน สีเทา และสีน้าตาลจะใช้วิธีการระบาย ทั้งการเกลี่ยสีเดียวหรือต่างสี ให้มีน้าหนักแตกต่าง และกลมกลืนเข้าหากันและการระบายสีเดียวให้เป็นแผ่นเรียบ ๆ ไม่มี น้าหนักอ่อนแก่ และไม่มีรอยพู่กันทิ้งไว้ให้สังเกตเห็น แต่สุดท้ายตัดเส้นแสดงรายละเอียดด้วยพู่กันขนาดเล็กและใหญ่ ตามความเหมาะสมด้วยสีดาและสีน้าตาลเข้ม เพื่อแสดงรายละเอียดและแสดงขอบเขตของรูปทรง ซึ่งปรากฏแทบทุกพื้นท่ี ของการวาดภาพทิวทัศน์ในภาพปริศนาธรรมของวัดโพธิ์ปฐมมาวาส จังหวัดสงขลา
ภําพต้นไม้ และพุ่มไม้ของวัดสุวรรณาราม ช่างจะใช้กรรมวิธี ท่ีไม่ต้องตัดเส้นใบไม้เป็นใบๆ ให้เป็นรูปพุ่ม แต่ใช้แปรงแต้มบนพื้น สีเขียวที่ระบายไว้ก่อนโดยแต้มหลบแสงเป็นกรรมวิธีของการเขียนภาพ ของชาวตะวันตก (สันติ เล็กสุขุม, 2548: 89) ซึ่งปรากฏเทคนิคเชิงช่าง ตามรูปแบบดังกล่าวในการวาดภาพต้นไม้ฉากปริศนาธรรมของวัดโพธิ์ ปฐมาวาส และการเขยี นตน้ ไมโ้ ดยการระบายสพี น้ื แลว้ ตดั เสน้ รายละเอยี ด ของใบเป็นพุ่มไม้หรือการตัดเส้นใบเป็นวงโค้งคล้ายเกล็ดปลา แล้วจึง แต่งเติมกิ่งก้านและลาต้นด้วยสีน้าตาลหรือสีเทาให้มีความแตกต่าง ไปจากสีของใบไม้มีลักษณะคล้ายกับต้นไม้ของจีน หรือบอนไซเหมือนท่ี ปรากฏตามเครอื่ งถว้ ยชามจนี และการเขยี นใบไมแ้ บบกระทงุ้ ดว้ ยเปลอื ก กระดังงาตามแบบแผนช่างหลวง เช่นภาพจิตรกรรมวัดสุวรรณาราม ของครูคงแป๊ะ ซ่ึงเป็นคนแรกท่ีนาแบบแผนนี้มาใช้เป็นเทคนิคแบบจีน ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของท่าน (ภาพท่ี 2-8)
ภําพที่ 2-8 การเขียนต้นไม้
57
