Page 24 - Inżynieria & Utrzyamnie Ruchu I kw. 2023

Porady
POŁĄCZENIA GWINTOWE
Liza Klein, Kano Laboratories
Odkręcanie zablokowanych
śrub i nakrętek za pomocą oleju penetrującego
Podgrzewanie zablokowanych połączeń gwintowych za pomocą palnika nie zawsze jest najlepszą metodą ich luzowania. W artykule opisujemy zastosowanie do tego celu oleju penetrującego.
Szybki FAKT
Jak wykręcać zapieczone śruby? Używamy klucza oczkowego lub nasadowego 6-kątnego. Poruszamy śrubą, najpierw dokręcając, a potem luzując. To może już wystarczyć. Unikajmy kluczy 12-kątnych, ponieważ mogą one się ześlizgiwać i kaleczyć łby śrub.
się trudny. Śruba lub nakrętka musi być poluzowana, przymarznięty klucz wyjęty z zamka, zakleszczony zacisk otwarty albo śruba regulacyjna obrócona.
Istnieje wiele różnych metod uwal- niania zablokowanych części, w tym wier- cenie, szlifowanie lub przecięcie, jednak z tymi metodami są związane ryzyka. Na przykład część, która ma być poluzowana, może zostać uszkodzona lub zniszczona i wymagać wymiany (jeśli nowa część za-
Jednym z najbardziej znanych faktów z życia Ben- jamina Franklina jest jego powiedzenie z 1789 r.: W życiu tylko 2 rzeczy są pewne – śmierć i podat- ki. Jeśli Franklin żyłby w dzisiejszych czasach, to prawdopodobnie zmody kowałby to powiedzenie,
dodając: a także rdzewienie metali. Rdzewienie jest słabością niemal wszystkich nieosłoniętych metali i nie ma przed nim ucieczki. Jest wiele przyczyn blokowania się połączeń meta- lowych elementów, w tym związki chemiczne, korozja, farby, czynniki środowiskowe oraz zbyt mocne dokręcenie, jednak rdza jest tu największym winowajcą. Gdy kluczowe elementy jakiegoś podzespołu rdzewieją, to ich demontaż może okazać
mienna może być sprowadzona na czas lub w ogóle zdobyta). Wiercenie, szlifowanie i cięcie stwarzają ponadto zagrożenia zyczne dla pracowników oraz otaczającego sprzętu.
Luzowanie za pomocą podgrzewania do wysokiej temperatury
Powszechnie stosowaną techniką ratowania zablokowanych części, np. zapieczonych śrub, jest ich podgrzewanie do wy- sokiej temperatury. Źródłem ciepła może być palnik na pro- pan czy acetylen, opalarka lub nagrzewnica indukcyjna (patrz fot.1.). Jak działa ta metoda?
Z naukowego punktu widzenia ciepło powoduje rozsze- rzanie się metali. Tak więc śruba i nakrętka, mając różne wy- miary lub będąc wykonane z różnych metali, rozszerzają się w różnym stopniu. To może pomóc w zerwaniu spoiny z rdzy, mówi Sevan Demirdoge, dyrektor generalny rmy Kano Laboratories, produkującej preparaty penetrujące marki Kroil. Gdy elementy metalowe stygną, to kurczą się w różnym stopniu, co powoduje dalsze uwalnianie zablokowanych czę- ści. Jednak zastosowanie podgrzania do uwolnienia zabloko- wanych czy zapieczonych komponentów może być kłopotliwe i ryzykowne. Dlatego podgrzewanie powinno być stosowane tylko w warunkach specjalnych przez bardzo doświadczonych pracowników, używających odpowiedniego sprzętu w kontro- lowanym otoczeniu.
Co prawda podgrzanie zapieczonych elementów może być skuteczne, jednak jest powiązane z wieloma zagrożenia- mi, a realizacja tego procesu wymaga dużych umiejętności. Bez zastosowania prawidłowej techniki może wystąpić wiele problemów:
• Pożar lub poparzenie. Wykorzystując źródło ciepła, w tym otwarty płomień, pracownicy ryzykują poparze- nie siebie lub ludzi znajdujących się obok lub też uszko- dzenie albo zapalenie się przylegających materiałów. Praca w pobliżu materiałów łatwopalnych i/lub chemi- kaliów jest jeszcze bardziej niebezpieczna.
• Dost pność. Nie wszystko, co chcemy rozdzielić, znaj- duje się na poziomie podłogi czy stołu warsztatowego. Wielokrotnie sprzęt znajduje się na wysokości, pod zie- mią albo w ciasnej przestrzeni. W takich przypadkach
Fot. 1. Popularną metodą wykręcania zablokowanych śrub jest ich podgrzewanie do wysokiej temperatury, jednak proces ten stwarza wiele zagrożeń i wymaga dużych umiejętności. Źródło: Kano Laboratories.
22 I kwartał 2023
INŻYNIERIA & UTRZYMANIE RUCHU – www.utrzymanieruchu.pl