Page 34 - สังคมไทยในบริบทโลก
P. 34
สังคมไทยในบริบทโลก
ตอนที่ 2.3 บทสรุป
บทบาทของประเทศไทยในสังคมโลกยุครัตนโกสินทร์ตอนกลาง อยู่ในกรอบของระเบียบ
โลกที่มีประเทศตะวันตกเป็นแกนแห่งอ านาจ นับตั้งแต่สงครามนโปเลียนซึ่งก่อความวุ่นวายทั่วทวีป
ยุโรปสิ้นสุดลง ความต้องการวัตถุดิบและตลาดการค้าเพื่อจ าหน่ายผลิตผลจากการปฏิวัติ
อุตสาหกรรม เป็นสาเหตุให้ประเทศตะวันตกแก่งแย่งแข่งขันกันที่จะเข้าครอบครองดินแดน
ต่างๆเป็นอาณานิคม ความขัดแย้งเริ่มมีมากขึ้นทั้งจากเป้าหมายของประเทศตะวันตก
และอุดมการณ์ที่แตกต่างกันระหว่างโลกตะวันตกกับโลกตะวันออก ในยุคดังกล่าวประเทศ
ตะวันตกปกครองแบบประชาธิปไตยและรูปแบบการค้าเสรี ส่วนประเทศทางตะวันออกรวมทั้งไทย
ยังคงมีการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์และการค้าแบบผูกขาด การคุกคามจากลัทธิ
จักรวรรดินิยมโดยประเทศตะวันตก ท าให้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงจ าต้องท า
สนธิสัญญาเปิดประเทศรับระบบการค้าเสรี ซึ่งเสียเปรียบต่อประเทศตะวันตก การติดต่อกับ
ประเทศตะวันตกดังกล่าวมีผลให้ประเทศไทยเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของระเบียบโลกมากขึ้นเป็นล าดับ
จากความเกี่ยวพันในสงครามโลกทั้งสองครั้ง และการเข้าเป็นสมาชิกในองค์การรักษาสันติภาพ
เมื่อสงครามสงบลง นอกจากนี้การแพร่หลายทางวัฒนธรรมจากประเทศตะวันตก ท าให้สังคมไทย
เกิดการปรับตัวเพื่อเลียนแบบความเจริญของศูนย์กลางอ านาจโลก ทั้งด้านวัตถุ ค่านิยม ความเชื่อ
โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวตั้งแต่รัชกาลที่ 4 ถึงรัชกาลที่ 6 ทรงเป็นผู้คัดสรรรูปแบบ
วัฒนธรรมตะวันตกเพื่อดัดแปลงให้เข้ากับสังคมไทย เพื่อให้ประเทศไทยมีภาพลักษณ์ของ
ความก้าวหน้าแบบอารยประเทศ ส่วนสามัญชนที่ได้รับการศึกษาและแนวคิดจากประเทศตะวันตก
ก็ได้รับรูปแบบการปกครองประชาธิปไตย ซึ่งท าให้เกิดความเคลื่อนไหวเพื่อเปลี่ยนแปลงการปกครอง
และประสบผลส าเร็จในที่สุด เมื่อการคมนาคมสื่อสารเจริญก้าวหน้า ความเกี่ยวข้องระหว่างประเทศ
ไทยกับสังคมโลกก็มีเพิ่มมากขึ้น ประเทศไทยก็มีสัมพันธ์กับประเทศมหาอ านาจตะวันตกแนบแน่น
กว่าเดิม โดยเฉพาะช่วงเวลาที่การเมืองโลกมีลักษณะความสัมพันธ์ระบบขั้วอ านาจ
74
