Page 243 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 243
ภําพท่ี ๕ วัดไชยวัฒนํารําม มีพระปรํางค์ประธํานล้อมรอบ ภําพที่ ๖ เมรุทิศเมรุรํายวัดไชยวัฒนํารําม ด้วยระเบียงคดและเมรุทิศเมรุรําย
ความสัมพันธ์ระหว่างวัด วัง และพระเมรุสมัยอยุธยาตอนปลาย
โดยหลกั กํารแลว้ พระเมรยุ อ่ มมคี วํามสมั พนั ธก์ บั ศลิ ปกรรมอนื่ ๆ ทอ่ี ยรู่ ว่ มสมยั กนั โดยเฉพําะ อย่ํางยิ่งศิลปกรรมอ่ืนๆ ในพระรําชวังและวัดที่พระมหํากษัตริย์อุปถัมภ์ ดังน้ัน รูปแบบและประเด็น ปลีกย่อยต่ํางๆ ของพระเมรุน่ําจะสืบหําหลักฐํานได้จํากพระรําชวังกรุงศรีอยุธยําและวัดวําอํารําม ที่อยู่ในระยะเวลําใกล้เคียงกันได้
วัดไชยวัฒนํารํามเป็นสถํานท่ีที่พระเจ้ําปรําสําททองโปรดให้สร้ํางขึ้นเม่ือ พ.ศ.๒๑๗๓ มี ข้อควํามระบุตํามพระรําชพงศําวดํารว่ํา “...พระเจ้าอยู่หัวให้สถาปนาสร้างพระมหาธาตุเจดีย์ มีพระ ระเบยี งรอบ และพระระเบยี งนน้ั กระทา เปน็ เมรทุ ศิ เมรรุ าย...” (กรมศลิ ปํากร ๒๕๓๕ข: ๖) เมอื่ ตรวจสอบ กบั หลกั ฐํานทเ่ี หลอื อยขู่ องวดั แหง่ นี้ (ภําพที่ ๕) พบวํา่ มพี ระปรํางคต์ งั้ เปน็ ประธําน มรี ะเบยี งคดลอ้ ม รอบ ตรงกับที่พระรําชพงศําวดํารเรียกว่ําพระมหําธําตุเจดีย์มีพระระเบียงรอบ ดังนั้น อําคํารทรง ปรําสําทยอดปรํางค์รวม ๘ องค์ ที่ต้ังอยู่กลํางด้ํานและมุมของระเบียงคดย่อมตรงกับเมรุทิศเมรุรําย
แผนผังของวัดไชยวัฒนํารํามที่กล่ําวถึงข้ํางต้นสํามํารถเทียบได้กับพระเมรุพระบรมศพได้ อย่ํางชัดเจน โดยพระเมรุแทนท่ีด้วยปรํางค์พระมหําธําตุ สํามสร้ํางพร้อมด้วยเมรุทิศเมรุแทรกหรือ เมรุทิศเมรุรํายเทียบได้กับระเบียงคดที่มีเมรุทิศเมรุรําย ๘ องค์ตั้งอยู่ที่กลํางด้ํานและมุม
เมรุทิศเมรุรํายท่ีสมบูรณ์ยิ่งของวัดไชยวัฒนํารําม (ภําพที่ ๖) นับเป็นหลักฐํานสําคัญยิ่ง ที่มีส่วนทําให้เกิดควํามรู้ควํามเข้ําใจถึงพระเมรุสมัยกรุงศรีอยุธยํา อย่ํางน้อยควรจะมีรูปแบบและ ตําแหน่งที่สัมพันธ์กับเมรุทิศเมรุรํายหรือเมรุทิศเมรุแทรกที่รอบพระเมรุพระบรมศพอย่ํางใกล้ชิด ผเู้ ขยี นพระรําชพงศําวดํารจงึ ใชค้ ํา ศพั ทเ์ ดยี วกนั โดยลกั ษณะเดน่ ของเมรทุ ศิ เมรรุ ํายของวดั ไชยวฒั นํา รํามเป็นอําคํารแผนผังสี่เหลี่ยมเพิ่มมุม (ย่อมุม) ช้ันล่ํางสุดหรือส่วนเรือนมีทํางเข้ําสู่ห้องภํายใน ซง่ึ ประดษิ ฐํานพระพทุ ธรปู ทรงเครอ่ื งขนําดใหญ่ ถดั ขนึ้ ไปเปน็ ชนั้ ซอ้ นเลยี นแบบสว่ นเรอื นลดหลน่ั กนั ๕ ช้ัน ถัดข้ึนไปเป็นชั้นเชิงบําตรและยอดปรํางค์ แลดูละม้ํายกันกับภําพวําดเมรุทิศเมรุแทรก รอบพระเมรุพระบรมศพที่เช่ือว่ําเป็นของสมเด็จพระเพทรําชําด้วย
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๒4๑
เสด็จสู่แดนสรวง
๒๑
