Page 260 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 260
พระวิหํารแกลบหลังนี้อําจเคยเป็นส่วนหนึ่งของวัดพระชีเชียงที่สมเด็จพระไชยรําชําธิรําช ทรงสร้ํางขึ้น “อย่ํางใหญ่โตและน่ําอัศจรรย์” ท่ีสุดในพระรําชอําณําจักรอยุธยําเม่ือ พ.ศ. ๒๐๘๑ ดงั ระบไุ วใ้ นพระรําชพงศําวดํารกรงุ เกํา่ ฉบบั หลวงประเสรฐิ อกั ษรนติ ์ิ (๒๕๔๗: ๓๑) จนกระทงั่ สมเดจ็ พระเจํา้ปรําสําททองโปรดเกลํา้ฯใหร้อ้ืลงในระหวํา่งพ.ศ.๒๑๘๑–๒๑๘๒(ฟํานฟลตี ๒๕๔๘:๒๔๗) แสดงให้เห็นว่ํากํารเลือกภูมิสถํานในกํารก่อสร้ํางพระเมรุยังคงอิงอยู่กับพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์มําแต่เดิม
พระเมรุในภําพสีมีศําลํา ๒ หลังต้ังบนเนินดินน่ําจะได้แก่ “ทิมดําบ” ในลักษณะเดียวกับ ทิมดําบท่ีต้ังคู่กันบนฐํานเบญจําหน้ํามุขทิศเหนือของพระท่ีนั่งจักรวรรดิไพชยนต์ในภําพลํายเส้น ประกอบจดหมายการพระบรมศพสมเด็จพระรูปฯ (ประชุมจดหมายเหตุสมัยอยุธยา ภําค ๑ ๒๕๑๐: ๑๐๘ – ๑๐๙) ทั้งนี้ไม่ปรํากฏแนวกําแพงแก้วและประตูหูช้ํางของพระวิหํารแกลบเหมือนที่ปรํากฏ ในภําพลํายเส้น
ในทนี่ จ้ี ะแยกอธบิ ํายในสว่ นของพระเมรแุ ละสงิ่ ปลกู สรํา้ งในรําชวตั อิ อกเปน็ ๓ กลมุ่ ประกอบ ด้วย ๒.๑ พระเมรุ รําชวัติทึบ และเสําฉัตรทอง นําก เงิน ๒.๒ เมรุทิศและสํามสร้ําง ๒.๓ รําชวัติ ทรงเคร่ืองและเสําฉัตรเบญจรงค์ ดังนี้
เมรุทิศ สามสร้าง
ราชวัตรทรงเคร่ือง
ยอดปรางค์บริวารบนหลังคามุข ยอดปรางค์บริวารบนหลังคามุขลด มุขพระเมรุ
พระเมรุยอดและปรางค์ประธาน
ฉัตรเบญจรงค์
กาแพงแก้ว และประตูหูช้าง
ฉัตรทอง นาก และเงิน
เสด็จสู่แดนสรวง
๒5๘ ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ
ราชวัตรทึบและประตู
พระเมรุและส่ิงปลูกสร้ํางในรําชวัติในภําพลํายเส้น เป็นพระเมรุทรงปรําสําทจัตุรมุขยอดปรํางค์ ๙ ยอด ล้อมรอบด้วยรําชวัติทึบ ฉัตรทอง นําก และเงินปักธงชําย เมรุทิศทั้ง ๘ ทิศและสํามส้ํางในรูปของ ระเบียงคด ล้อมรอบด้วยฉัตรเบญจรงค์ปักธงชํายและรําชวัติทรงเครื่อง
กลุ่มแรก พระเมรุ ราชวัติทึบ และฉัตรทอง นาก เงิน ลักษณะทํางสถําปัตยกรรมของ พระเมรุสมเด็จพระเพทรําชํา เป็นปรําสําทจัตุรมุขยอดปรํางค์ ๙ ยอด สร้ํางครอบ “พระมณฑป พระเมรุทอง” หรือ “พระเมรุทองยอดมณฑปนพสูรย์” อันเป็นตั้งพระเบญจําที่ถวํายพระเพลิง ดังกล่ําวถึงในจดหมายการพระบรมศพสมเด็จพระรูปฯ และคาให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ซ่ึงงํานพระเมรุพระบําทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้ําจุฬําโลกมหํารําช พ.ศ. ๒๓๕๔ ยังระบุด้วยว่ํามี พระนพปฎลมหําเศวตฉัตรหรือเศวตฉัตร ๙ ชั้นกํางกั้นเหนือพระโกศพระบรมศพในพระเมรุทอง (เจ้ําพระยําทิพํากรวงศ์ ๒๕๔๘: ๒๕) พระเมรุทองที่ถวํายพระเพลิงสมเด็จพระเพทรําชําจะมีรูปทรง
