Page 271 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 271
รปู สตั ว์ ๓ ตวั แรกในภําพลํายเสน้ มเี จํา้ พนกั งํานคอยฉดุ ชกั แตง่ กํายอยํา่ งเทวดํา สวมมงกฎุ กรองศอ ทับทรวง พําหุรัด และทองกร นุ่งโจงทับลงบนสนับเพลํา ส่วนเจ้ําพนักงํานถือเคร่ืองสูง ทั้งฉัตร ๓ ช้ัน บังแทรกทรงกลม และบังแทรกทรงพุ่มข้ําวบิณฑ์ แต่งกํายคล้ํายกันแต่สวมศิรําภรณ์ ทมี่ ยี อดตํา่ งกนั ๓ แบบ ไดแ้ ก่ ยอดนํา้ เตํา้ ยอดโองโขดง และยอดมงกฎุ กํารแตง่ กํายของเจํา้ พนกั งําน เหล่ํานี้ใกล้เคียงกับที่กล่ําวถึงในงํานพระเมรุสมเด็จพระเจ้ําบรมโกศและสมเด็จพระพันวัสสํา ในคา ใหก้ ารขนุ หลวงวดั ประดทู่ รงธรรม (๒๕๕๕) ควํามวํา่ “คนชกั รถพระบรมศพแซงไปทง้ั ซา้ ยขวา แต่งตัวอย่างเทวดาใส่กาไลต้นแขนแลกาไลมือ ใส่สังวาลทับทรวงใส่เทริด”
รูปสัตว์ในภําพสีมีท้ังหมด ๘ ตัวเรียงสลับจํากภําพลํายเส้นโดยไม่ปรํากฏรูปกินนร จํากซํา้ยไปขวําไดแ้ก่นกอนิทรีแรดชํา้งเสอื สงิห์สงิโตกเิลนคชสหี์และรําชสหี์ทงั้หมดระบํายสี ปดิ ทอง มเี จํา้ พนกั งําน ๓ คนแตง่ กํายอยํา่ งเทวดํายนื พนมมอื ใตฉ้ ตั รเดนิ นํา หนํา้ (ประชมุ จดหมายเหตุ สมัยอยุธยา ภาค ๑ ๒๕๑๐: ๑๐๗)
หน้ํากระบวนรูปสัตว์ในภําพลํายเส้นยังมีภําพบุรุษ ๒ คนยืนชิดกัน แต่งกํายคล้ํายกัน คือสวมลอมพอก สวมเสื้ออย่ํางน้อย (เส้ือแขนส้ัน) ประดับกรองศอและทองกร นุ่งโจงจีบเป็นริ้ว ปลอ่ ยชํายสะบดั ทบั ลงบนสนบั เพลํา เวน้ แตบ่ รุ ษุ ทยี่ นื ชนี้ วิ้ ไปทํางกระบวนรปู สตั วส์ วมครยุ ทมี่ ลี กั ษณะ โปร่งทับเครื่องแต่งกํายอีกชั้น Barend J. Terwiel (2016: 80) ให้ควํามเห็นว่ําน่ําจะหมํายถึง พระยมและพระเจตคุปต์ คือพระจิตรคุปตะหรือที่ไทยเรียก “เจ้ําพ่อเจตคุปต์” บริวํารของพระยม ผู้รักษําทะเบียนกรรม อย่ํางไรก็ดี เน่ืองจํากภําพดังกล่ําวไม่มีอักษรกํากับอําจมีควํามเป็นไปได้ ที่บุรุษทั้ง ๒ คนจะเป็นเพียงเจ้ําพนักงํานหรือขุนนํางแต่งกํายตํามบรรดําศักดิ์ ยืนรอรับกระบวน พระบรมศพก่อนเข้ําพระเมรุ
๑3
ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๒๖๙
เสด็จสู่แดนสรวง
