Page 298 - เสด็จสู่แดนสรวง

ภําพที่ ๑๙ วิหํารแกลบและลํานหน้ําวิหํารพระมงคลบพิตร อยุธยํา ซึ่งเชื่อว่ําถูกปรับปรุงเป็นที่ปลูก พระเมรุกลํางเมืองพระนครศรีอยุธยําในรําวรัชกําลสมเด็จพระเจ้ําทรงธรรม กลํางพุทธศตวรรษที่ ๒๒ ซึ่ง ถือเป็นจุดที่บ่งช้ีว่ําไม่มีกํารสร้ํางวัดบนท่ีถวํายพระเพลิงพระบรมศพในสมัยอยุธยําอีกหลังจํากน้ีต่อลงมํา
ปลงศพกันมํา และยังสะท้อนให้เห็นกํารครอบงําของศําสนําใหม่บนควํามเชื่อเดิมในพื้นที่เดิม ในขณะเดยี วกนั ศําสนําทม่ี ําใหมก่ ต็ อ้ งถกู แทรกซมึ ดว้ ยควํามเชอื่ พนื้ เมอื งทต่ี อ้ งผสํานเรอ่ื ง “ผ”ี เขํา้ มํา ปะปนไปด้วย
กํารสร้ํางศําสนสถํานบนที่ถวํายพระเพลิงพระบรมศพ/พระศพสมัยอยุธยําท่ีปรํากฏอยู่ใน เอกสํารนั้น จึงอําจเป็นเรื่องเดียวกับหลักฐํานทํางโบรําณคดีที่กล่ําวถึงนี้ก็เป็นได้ น่ันคือกํารกําหนด จุดสร้ํางวัดสําคัญลงบนจุดที่เคยปลงศพอันเป็นพื้นท่ีศักด์ิสิทธิ์ตํามควํามเชื่อท่ีตกทอดจํากสมัยก่อน ประวัติศําสตร์ ซ่ึงเมื่อถึงสมัยอยุธยํากํารปลงศพได้เปลี่ยนรูปแบบจํากกํารฝังมําเป็นกํารเผําตําม กรรมวิธีทํางพุทธศําสนํา และโดยที่อําณําบริเวณกรุงศรีอยุธยําไม่ได้มีชุมชนที่เก่ําขึ้นไปจนถึง สมัยก่อนประวัติศําสตร์จึงไม่มีควํามสืบต่อของหลักฐํานดังพื้นท่ีอื่นๆ ขณะท่ีข้อมูลสําคัญอันแสดง ควํามเชื่อมโยงทํางควํามเชื่อ/ธรรมเนียมท่ีผ่ํานกําลเวลําอย่ํางต่อเน่ืองจนเข้ําสู่ระยะร่วมสมัยที่กล่ําว ถึงในเอกสําร ก็คือแหล่งโบรําณคดีที่วัดชมช่ืน ซ่ึงได้กล่ําวมําแล้วว่ํามีชั้นดินทํางโบรําณคดีซ้อนทับ จํากสุสํานที่ฝังศพสมัยก่อนประวัติศําสตร์มําจนถึงสมัยอยุธยําตอนต้นเป็นอย่ํางน้อย
ทั้งนี้ควํามสัมพันธ์ระหว่ํางอํายุสมัยของศําสนสถํานบํางแห่งที่สํามํารถตรวจสอบได้ กับระยะเวลําที่ระบุในเอกสํารต่ํางๆ ว่ําสร้ํางบนสถํานที่ปลงศพนั้น ก็ชวนให้คิดว่ํากิจกรรมน้ีเป็น ธรรมเนยี มทเี่ กดิ ขนึ้ จรงิ ในสมยั อยธุ ยําชว่ งกอ่ นกลํางพทุ ธศตวรรษท่ี ๒๒ โดยหลงั จํากนน้ั หลกั ฐํานตํา่ งๆ ไดบ้ ง่ ชต้ี รงกนั วํา่ รชั กําลสมเดจ็ พระเจํา้ ทรงธรรม (พ.ศ.๒๑๕๓-๒๑๗๑) มกี ํารปรบั ปรงุ บรเิ วณใจกลําง พระนครศรีอยุธยําให้เป็นลํานสําหรับปลูกพระเมรุโดยเฉพําะ (พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฯ
เสด็จสู่แดนสรวง
๒๙๖ ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ