Page 354 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 354
ได้มีรําษฎรกว่ํา ๓,๐๐๐ คน ได้โกนผมทําพิธีบรรพชําเป็นสํามเณรเพ่ืออุทิศถวํายเป็นพระกุศลด้วย (ดวงเดือน บุนยําวง ๒๕๔๙ : ๔๔๔-๔๔๕) ซ่ึงกํารบรรพชําเป็นสํามเณรในลักษณะดังกล่ําวนี้ ยงั ปรํากฏเรอ่ื ยมําจนถงึ ปจั จบุ นั ในสงั คมวฒั นธรรมลําว-ไทยสองฝง่ั แมน่ ํา้ โขง ซงึ่ เปน็ กํารบวชหนํา้ ไฟ ทเี่ รยี กวํา่ “บวชจงู ” เพอื่ อทุ ศิ สว่ นกศุ ลใหก้ บั ญําตผิ ใู้ หญห่ รอื บคุ คลทผี่ บู้ รรพชําเคํารพนบั ถอื อยํา่ งไร ก็ตําม กํารใช้วรรณกรรมเรื่องท้าวฮุ่ง ท้าวเจือง ในฐํานะของหลักฐํานทํางประวัติศําสตร์นี้ก็จําเป็น ต้องตระหนักด้วยว่ําวรรณกรรมอําจมีกํารแต่งเติมในสมัยหลังทําให้เจือควํามคุ้นเคยในยุคสมัยท่ีมี กํารประพันธ์วรรณกรรมเรื่องนี้ข้ึนมํา
การถวายพระเพลิงพระศพ
ในเอกสํารทํางประวัติศําสตร์ไม่ได้ให้รํายละเอียดเกี่ยวกับกํารถวํายพระเพลิงพระศพ กษัตริย์ล้ํานช้ํางไว้มํากนัก ในวรรณกรรมเร่ืองท้ําวฮุ่ง ท้ําวเจือง ได้อธิบํายถึงพิธีถวํายพระเพลิง พระศพขุนจอมธรรมไว้ว่ํา หลังจํากอัญเชิญพระศพมําถึงพระเมรุแล้วได้อัญเชิญหีบพระศพ ขึ้นประดิษฐํานบนแท่นจิตกําธํานในพระเมรุ ส่วนพระจอมนํางผู้เป็นมเหสีต่ํางก็โศกเศร้ําอําดูรกัน ตํามประสํา จํากนั้นทุกคนก็จะนําฟืนที่พันด้วยผ้ําสีทอง หยิบเทียนสีเหลืองมําวํางบนจิตกําธําน ทําพิธีเผําหรือถวํายพระเพลิง ควันจํากกํารเผําพระศพเป็นเหมือน “หมอก” คละคลุ้ง ไม่นํานนักไฟ ก็ไหม้พระศพเป็นเถ้ําถ่ําน ดังปรํากฏควํามในคําประพันธ์ว่ํา
“...เมื่อน้ัน ทุกท่ีพ้อม ยอหีบ เขาก็ อยายอยังทุง ออกไป
นางจอมเจ้าทนทวง กะสันต์โศกฮ้อนหิวไห้
สว่า! สว่า! ก้องเถิงท่ี เขาก็เอาพระยาจอมใส่ปะนม
ปุนดาเม้ียนปะนมหลวง เสด็จถ่ีถ้วนแถวตั้ง
ทุกที่พ้อม ฟืนพอก ยนๆ ยอเทียนทองใส่ปะนม
โลงคา เป็นถ้อง กั้นสวาสดิ์ ฮ่าไฮ ปะนมหลวง หอแก้ว หลิงล่า หีบงาม แพคา เผาไหม้ กั้วหมอก มุ่นกะจวน...”
แปวผันขึ้นพายบน แม้งหน่ึงค้อม คาวนอย
(ดวงเดือน บุนยําวง และ โอทอง คําอินซู ๒๕๔๐: ๒๐๙)
จํากเนื้อหําคําประพันธ์ในวรรณกรรมเรื่องท้าวฮุ่ง ท้าวเจือง น่ําจะเป็นข้อมูลท่ีสะท้อน ให้เห็นภําพพิธีถวํายเพลิงพระศพกษัตริย์ในรําชสํานักล้ํานช้ํางที่เกิดขึ้นเมื่อรําวพุทธศตวรรษที่ ๒๑ ไดใ้ นระดบั หนงึ่ นํา่ สงั เกตดว้ ยวํา่ งํานพระรําชพธิ ศี พนคี้ งเปน็ กํารทํา กนั เฉพําะในกลมุ่ คนในรําชสํา นกั จึงไม่ได้มีกํารกล่ําวถึงรําษฎรทั่วไปไว้
เสด็จสู่แดนสรวง
35๒ ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ
