Page 367 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 367
ภําพสลักพระบรมโกศประดิษฐํานบนแท่นพระมหํา ปญั จํา ทรี่ ะเบยี งคดดํา้ นทศิ ตะวนั ออกของปรําสําทบํายน (เปรียบ จันมํารํา ប ន់ម ៉រ ៉)
ภําพแสดงท่ีต้ังของ “ทุ่งพระเมรุ” ( ល ពះអមរ)ុ ซึ่งอยู่ทําง ทิศเหนือของพระบรมรําชวังกรุงพนมเปญ (ดัดแปลง จําก Google Earth)
ตํา แหนง่ ทตี่ งั้ ของกํารสรํา้ งพระบรมเมรคุ อื ทบี่ รเิ วณ “ทงุ่ พระเมร”ุ ( ល ពះអមរ)ុ ซงึ่ ตงั้ อยทู่ ําง ทิศเหนือของพระบรมรําชวัง กรุงพนมเปญ ตํามควํามเชื่อซึ่งได้รับอิทธิพลศําสนําพรําหมณ์-ฮินดู มักจะให้ควํามสําคัญกับทิศตะวันออก เพรําะถือว่ําเป็นทิศแห่งควํามเป็นสิริมงคลท่ีสุดในบรรดําทิศ หลักท้ัง ๔ ทิศ ซึ่งหํากยึดทิศตะวันออกเป็นทิศเบื้องหน้ําแล้ว ทิศเหนือก็จะตรงกับทิศเบื้องซ้ํายซึ่ง สอื่ ถงึ ควํามอปั มงคล นอกจํากนยี้ งั สอดคลอ้ งกบั ควํามเชอ่ื ของชําวกมั พชู ําทสี่ ะทอ้ นผํา่ นทํางคํา ศพั ท์ ภําษําเขมรซึ่งเรียกทิศเหนือว่ํา “ทิศข้ํางเชิง” (ទិស ងជើង) สื่อควํามหมํายว่ําเป็นทิศด้ํานปลํายเท้ํา โดยในขณะนอนชําวกัมพูชํามักจะหันปลํายเท้ําไปทํางทิศเหนือและหันด้ํานศีรษะไปทํางทิศใต้ ซ่ึง เป็นทิศเบื้องขวําสื่อถึงควํามเป็นสิริมงคล
โดยผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องจะปรึกษําหํารือกันในรํายละเอียดของกํารก่อสร้ํางและกํารตกแต่ง ประดับประดําพระบรมเมรุให้สอดคล้องกับธรรมเนียมปฏิบัติ คติควํามเชื่อ และกํารใช้งําน โดยก่อน ที่จะลงมอื สรํา้ งพระบรมเมรจุ ะตอ้ งเรมิ่ ตน้ ดว้ ยกํารประกอบ “พธิ บี วงสรวงกรงุ พําล”ี (ពិធីស នក ុង លី) ซงึ่ พระเจํา้ กรงุ พําลนี เี้ ทยี บไดก้ บั พระภมู เิ จํา้ ที่ โดยชําวกมั พชู ําถอื เปน็ ธรรมเนยี มปฏบิ ตั วิ ํา่ กอ่ นทจี่ ะ สร้ํางสิ่งปลูกสร้ํางใดๆ ก็ตําม จําเป็นต้องบวงสรวงกรุงพําลีเพื่อควํามเป็นสิริมงคลให้กํารก่อสร้ําง สําเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี และเพ่ือขอใช้พื้นท่ีในกํารก่อสร้ําง
ลกั ษณะทว่ั ไปของพระบรมเมรสุ ํา หรบั ถวํายพระเพลงิ พระบรมศพพระมหํากษตั รยิ จ์ ะยกพนื้ สงู มที ํางเขํา้ ๔ ดํา้ น แบบแผนผงั อําคํารทรงจตั รุ มขุ แตท่ ํางเขํา้ หลกั ทํางดํา้ นทศิ ตะวนั ออกจะทํา เปน็ หลังคําซ้อน ๒ ช้ัน หรือ ๓ ชั้น ตกแต่งด้วยช่อฟ้ํา ใบระกํา หํางหงส์ เครื่องบนของพระบรมเมรุจะ ทํา เปน็ หลงั คําทรงบษุ บกมยี อด ประดบั ดว้ ยหนํา้ พรหมพกั ตรแ์ ละฉตั รทบ่ี นยอดสงู สดุ ภํายในใจกลําง ของพระบรมเมรปุ ระดษิ ฐํานแทน่ พระมหําปญั จําสํา หรบั ตง้ั พระบรมโกศ ทเี่ พดํานเหนอื แทน่ พระมหํา ปัญจํากํางกั้นด้วยพระมหําเศวตฉัตรถวํายพระเกียรติ ที่ส่วนมุมของพระบรมเมรุทั้ง ๔ ทิศ มีส่ิงปลูก สร้ํางขนําดไม่ใหญ่นัก เรียกว่ํา “สมสําน” (សម ន) ใช้เป็นที่สําหรับพระสงฆ์นั่งสวดพระพุทธมนต์
๑๘
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ 3๖5
เสด็จสู่แดนสรวง
