Page 65 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 65
เครอื่ งตน้ ทท่ี รงพระบรมศพอนั ประกอบดว้ ยเครอ่ื งทองและอญั มณโี ดยเฉพําะพระมหํามงกฎุ หรือพระชฎําน้ัน เม่ือคร้ังพระรําชพิธีพระบรมศพพระบําทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้ํานภําลัย มีหลัก ฐํานระบุว่ํา กรมหมื่นเจษฎําบดินทร์ได้ถวํายพระชฎํามหํากฐินเพื่อทรงพระบรมศพในพระบรมโกศ หรือเม่ือครําวท่ีพระบําทสมเด็จพระจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัว สวรรคตน้ัน สมเด็จฯ เจ้ําฟ้ํากรมขุนบํารําบ ปรปักษ์ได้ถวํายพระมหํามงกุฎเพื่อทรงพระบรมศพเป็นครั้งสุดท้ํายหลังจํากถวํายน้ําสรง (สมภพ ภิรมย์ ๒๕๓๙: ๓๓) เป็นต้น
พระมหํามงกฎุ หรอื พระชฎําสํา หรบั ทรงพระบรมศพถอื เปน็ ศริ ําภรณช์ นั้ รอง ทม่ี ใิ ชพ่ ระมหํา พิชัยมงกุฎซ่ึงเป็นหน่ึงในเคร่ืองเบญจรําชกกุธภัณฑ์ของพระมหํากษัตริย์ ประเด็นท่ีน่ําสนใจคือ พระชฎําท่ีทรงพระบรมศพนั้นจะใช้ในกํารสร้ํางพระพุทธรูปในรําชสํานักด้วย ดังจะพบว่ําเมื่อถึง กําหนดถวํายพระเพลิงพระบรมศพ เจ้ําพนักงํานจะเปลื้องออกไป แล้วอัญเชิญไปหลอมยุบทอง เพอื่ หลอ่ เปน็ พระพทุ ธรปู ประจํา พระองค์ และทรงพระรําชอทุ ศิ พระรําชกศุ ลถวํายแดพ่ ระมหํากษตั รยิ ์ ที่สวรรคต ดังเช่นเม่ือครั้งกํารพระรําชพิธีพระบรมศพพระบําทสมเด็จพระจุลจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัวน้ัน รชั กําลที่ ๖ โปรดเกลํา้ ใหส้ รํา้ งพระชฎํามหํากฐนิ องคใ์ หมซ่ งึ่ เปน็ ไปตํามรําชประเพณที พี่ ระเจํา้ แผน่ ดนิ ทุกพระองค์ต้องสร้ํางขึ้นใหม่เมื่อผลัดแผ่นดิน เพื่อให้มีขนําดพอดีกับพระเศียรและใช้ทรงตลอด พระชนมํายุ และเมื่อสวรรคตก็ใช้สําหรับทรงพระบรมศพในพระโกศจนถึงกําหนดถวํายพระเพลิง จงึ เปลอ้ื งออกเพอื่ นํา ไปสรํา้ งเปน็ พระพทุ ธรปู ฉลองพระองคเ์ ชน่ กนั (พระบําทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลํา้ เจ้ําอยู่หัว ๒๕๕๗: ๙๓) (ภําพที่ ๔ )
ภําพท่ี๔พระบําทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลํา้ เจํา้ อยหู่ วั ทรงพระชฎํามหํากฐนิ บํา้ งเรยี ก วํา่ พระชฎําหํา้ ยอด หรอื พระชฎําหํา้ กลบี (ที่มํา: สํานักหอจดหมํายเหตุแห่งชําติ กรมศิลปํากร ๒๕๕๐)
๒
ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๖3
เสด็จสู่แดนสรวง
