Page 2 - B066_Yuan Dika Damayanti
P. 2

M  E D I A   P E N D I D I K A N   G I Z I
                      MEDIA PENDIDIKAN GIZI

                      P
                      Pengertian
                             e
                              r
                               t
                                i
                                   n
                         n
                        e
                                 a
                           g
                      Media  atau  alat  peraga  dalam  promosi  kesehatan  dapat  diartikan  sebagai  alat  bantu  untuk
                      M  e d i a    a t a u   a l a t   p e r a g a   d a l a m   p r o m o s i   k e s e h a t a n   d a p a t   d i a r t i k a n   s e b a g a i   a l a t   b a n t u   u n t u k
                                                                              i
                                                                                                                t
                                                                                                              a
                                                                         ,
                                  k
                                                                                                        a
                                                                        t
                                                                                                       r
                                                                                                      i
                                      e
                                    e

                                                                                                          a
                                     s
                                                                                                         s
                             o
                                                                                                                         i
                              s
                                                                                                                        c
                                                                                                                              ,
                          m
                                                                                                                          u
                                                                                                                            m


                                                                                                                a
                                                                                                                  u
                                                                                                                       i

                                                                                                                      d
                               i
                                                                                       ,
                                                                                e
                                                          a
                                                                     i
                                                                                      r
                                                     g
                                                                                          d


                                                         d
                                                                    l
                                                                                   g
                                                                  d
                                                                   i
                                                                                  n
                                                             a
                                                            p
                                                                                     a

                                                              t
                                           t
                                                                                                  ,
                                                                       a
                                           a
                                                                                                a
                                        h
                                                                                                     d
                                                                               d
                                         a

                                                                                           i
                                                 y
                                                  a
                                                                      h
                                                    n
                                             n
                                                                                               b
                                                                                             a
                                                                                            r

                        r
                                                                                                                                    t
                                                                                                                                 u

                                                                                                                                      k
                                                                            d
                                                                                                                                   n
                        promosi  kesehatan  yang  dapat  dilihat,  didengar,  diraba,  dirasa  atau  dicium,  untuk
                                                                                                                                     u
                      p
                         o
                                                                                      r
                            p
                                                                         u
                                                       d
                                          o
                      memperlancar komunikasi dan penyebar-luasan informasi.                .
                                                                                  n
                                  n
                                    c
                                                                      r
                                                                     a
                                           m
                                              u

                         e
                                                          n
                               r
                                                                                       m
                                                                  e
                                                            p
                                                                       -
                      m
                              e
                                                         a
                                               n
                                                                                           i
                                                 k
                                                    s
                                                                              n
                                                 i

                                                                           a
                                                                                   f
                                                                        l
                                      r
                                                                                          s
                                 a
                                                   a
                                                                 y
                          m

                                                                             a
                                                                                    o
                                                     i

                                                              e
                                                                                 i
                                                                            s
                                                               n
                                l
                                     a
                                        k
                                                                                         a
                                                                   b
                                  n
                         e
                                a
                      K
                             n
                           u
                      Kegunaan
                               a
                          g
                                       p
                                      t
                                                                                                         n
                                                                  r
                                                d
                                                                                                   n
                                                                                                     g
                                                                                                                                    g

                                                                                                        u
                                                                                                                 p
                                                  g

                                                 i
                                                                                                                                  n
                                                                                                                                     a
                                                                                                      g

                                                                              n
                                         e
                                   l
                                                                                                m
                                           a
                                                                                             a
                                              a
                                                                               a
                                                                                                              a
                                            g
                                                                                  i

                                                                                                               n
                                                                         m
                                                                                                           a
                                  a
                                                                                            y
                                    a
                                                                       o
                                                                                                            k
                                          r
                                                                                                  e

                                                                                          n
                              y
                      Biasanya alat peraga digunakan secara kombinasi, misalnya menggunakan papan tulis dengan
                      B
                                                                           b

                                                           n
                                                                                                                       n
                        i
                                                                                       s
                                                                                                                               d
                                                          a
                                                                                    m
                                                                   a
                                                              e
                                                             s
                                                                                s
                                                                                                                         t
                                                                                                                                 e
                                                                             i
                            a

                         a
                                                                                      i
                             n

                                                                                                                          u
                                                                                                                            l
                                                                                                                                      n
                          s
                                                                                          l

                                a
                                                     n
                                                                                                                   a

                                                                 a
                                                    u
                                                                      k
                                                                                  ,
                                                                                                                    p
                                                                                        a
                                                       a
                                                                                                                            i
                                                        k
                                                                                                                      a
                                                                c
                                                                                                                             s
                                                                                   a
                                         a
                                                                                                       a
                      photo  dan  sebagainya.  Tetapi  dalam  menggunakan  alat  peraga,  baik  secara  kombinasi
                                                                                                                                       i
                                       b
                                                                                                    a
                                                                        m
                                                                 l
                                                                a
                                                                                                   r
                                                                                                                                      s
                                                                                                      g
                                                                              g
                                                              d

                                                       e
                                                                                            l
                                               y
                      p
                                                        t
                                                                                            a
                                                     T
                                                                                u

                                                  .

                                                 a
                                                                                          a

                                              n
                                                                                      a
                                          g
                                                            i

                                                                                    k
                                                                  a
                                                                                                  e
                                                                                                p
                                                                                              t
                                                                                       n
                                                         a
                                             i
                                            a
                                                          p

                                                                                                                           k
                                                                                                                                   n
                         o

                                                                                                                                  i
                                                                                                                             o
                                                                                                                   e
                                                                          e
                                                                                                           b
                                                                             g
                        h

                                                                                                               k
                                a
                                     s

                                                                                                                    c
                            o
                                                                                                                                 b
                                                                                                                  s
                                      e
                                                                                                                              m
                                                                                                                                     a

                                  n
                               d
                                                                                                            a
                                                                           n
                                                                   m
                                                                                                        ,
                                                                                                              i
                                                                                                                        a
                           t
                                                                                 n
                                                                                                                       r

                                                                                                                      a
                      maupun tunggal, ada dua hal yang harus diperhatikan, yaitu :
                      m  a u p u n   t u n g g a l ,   a d a   d u a   h a l   y a n g   h a r u s   d i p e r h a t i k a n ,   y a i t u   :
                      •   A l a t   p e r a g a   h a r u s   m u d a h   d i m e n g e r t i   o l e h   m a s y a r a k a t   s a s a r a n
                      • Alat peraga harus mudah dimengerti oleh masyarakat sasaran
                                                                                          a

                                                                                                                  a
                                                                          m
                                                                  d
                                                                                                             e



                                                        a
                                                 g

                                                                                                                 s
                                                         n
                                                                                                            l

                                                                                                d
                        I
                                                                   i
                                                                                           p
                                                       k
                                                                                             a
                      •
                                                                                              t
                                                                                                              h
                      • Ide atau gagasan yang terkandung di dalamnya harus dapat diterima oleh sasaran
                                u
                                                      r
                                                                                         d
                                                                                                                   s
                                  g
                                                                                                                    a
                                                                                                                      r
                                                n
                                                   t
                                                    e
                                              a
                                                                      a
                                             y
                                                                               a

                                                                                 h
                                                                                     u
                                                                                   a
                                                                        l
                                                                                                   e
                                         a
                                                            u
                                                                                                           o
                         d
                             a

                                                               g
                                                                                                     i
                                                                         a

                                     g
                                                                                                    r
                                                                                    r
                          e
                                                              n
                                        s
                                                                                                         a
                                                                                                  t
                                                           d
                                                                                                 i
                                                                              y
                                                                     d

                                                                                                      m
                               a
                                                                                                                       a

                                                                                       s
                                           n
                                                                            n
                                                                                                                        n
                              t
                                    a
                                       a

                      Alat peraga yang digunakan secara baik memberikan keuntungan-keuntungan :
                      A l a t   p e r a g a   y a n g   d i g u n a k a n   s e c a r a   b a i k   m e m b e r i k a n   k e u n t u n g a n - k e u n t u n g a n   :
                      •   D a p a t   m e n g h i n d a r i   s a l a h   p e n g e r t i a n / p e m a h a m a n   a t a u   s a l a h   t a f s i r .
                      • Dapat menghindari salah pengertian/pemahaman atau salah tafsir.
                                                                                                                 p
                        D
                                                 p
                                                                                           i
                                                                r
                                                                                   p
                                                                           d
                                                   a
                          a
                                                                    g
                                                        n
                                                                            a

                                                       a
                             a
                                                            d
                                                                                        e
                                                                                       l
                                                         g



                              t

                                                                 a
                           p
                                                                                d
                                                                      k
                                                               e
                                                              t
                                                             i
                                m
                                                                                     t
                                                                                         b
                                                                                    a
                                                     y
                                                                       a
                                                                                                u
                                            l
                                           e
                                          j

                                    m


                      •
                                                                                                              k
                                                                                                             g
                                             a
                                                                                              m
                                                                                                  d

                                       e
                                                                                                     h
                                                                                                        i
                                                                                                       d
                                      p
                                                                        n
                                                                                                          a
                                         r
                                                                                                           n
                                                                                                   a
                                                                                                         t
                                                                                 a
                                                                   n
                                                                                                                a
                                  e

                                                                                            h
                      • Dapat memperjelas apa yang diterangkan dan dapat lebih mudah ditangkap.                    .
                                              s
                                                a
                                                                              n
                                                                               t


                                         r
                                                a
                                                                                                          g
                                    d
                                                                                                                        k
                                                                                                   a
                                                            b
                                                                   m
                                                                                                 h
                                 n
                                                                                                                       n

                                                           e

                                                                       d
                                                                                      t
                                          a
                                  g
                              y
                                                             i

                                                                                                      y
                                                                                ,

                                                                                   r
                                                                                                         n
                                                                                                                n
                                                                 l
                                      i
                                                                                                       a
                                                 n
                          p
                                       t
                                                                                          a
                                                                                                                  g
                                                                                                    l
                                                                          n
                                                                         i
                                                                                    u

                            a
                                                                                                                          a

                                                                                                                           n
                                                              h
                                                                            g
                                        e
                                                                                       a

                                                      a
                                                                                                            m
                                                                     a
                                                                                                               e
                                                                                 t
                                           n

                                                                                                                      a
                                                                                        m
                                                                                  e
                                                        n
                                                                                               l
                                                                          i
                                                                 a
                                                                                            h
                                                     k
                                                          l
                                                                                                                    s
                      •
                                             g
                                              k
                                                                                              a
                        A
                                                                                                                   e

                                                                                                -
                                                   a
                                                                             a
                               a
                      • Apa yang diterangkan akan lebih lama diingat, terutama hal-hal yang mengesankan.                     .
                                                               n
                                       i
                                m
                                               a
                                                                           n
                                      r
                                                     m
                                                                 p
                                              t
                                                 m

                        D
                                                                        t
                                     a
                          a

                                                                      a
                                             r
                                                            k
                             a

                                                                    r
                      •
                                                         s
                                                                     h
                                    n
                                                          a
                              t

                                                           t
                                           s
                                            e
                                        k
                      • Dapat menarik serta memusatkan perhatian.           .
                                                       u

                           p
                                                                   e
                                  e
                                                             a
                                                                         a
                                                   e
                                                                         i
                      •   D a p a t   m e m b e r i   d o r o n g a n   y a n g  k u a t   u n t u k   m e l a k u k a n   a p a   y a n g   d i a n j u r k a n .
                      • Dapat memberi dorongan yang kuat untuk melakukan apa yang dianjurkan.
                      Tingkatan intensitas alat peraga
                      T i n g k a t a n   i n t e n s i t a s   a l a t   p e r a g a
                                                                    y
                                                                 a
                                                                   s
                                                                        a
                                                                                                     e
                                                                                                   g
                                                                                                  r
                                                                            t
                                                                                                      t
                               S e s e o r a n g    a t a u    masyarakat           a t a u     t target      s a s a r a n   p e n d i d i k a n   d i
                                                                          a
                               Seseorang
                                                                         k
                                                                                                              sasaran pendidikan di
                                                               m
                                                                     a
                                                                                    atau
                                                   atau
                                                                       r
                                                                                                 a
                      d a l a m   p r o s e s   p e n d i d i k a n   d a p a t   m e m p e r o l e h   p e n g a l a m a n   a t a u   p e n g e t a h u a n   m e l a l u i   b e r b a g a i
                      dalam proses pendidikan dapat memperoleh pengalaman atau pengetahuan melalui berbagai
                                                                                s
                                                                     t
                                                                            m
                                                                          i
                                                                        a
                                                                               a
                                                                       t
                                                                         p

                                                                     e

                                                                                                               n
                                  a
                                                                                                             u
                                                                                                            p
                                    t
                                                                                                                y
                                                                                                                   i

                                a
                                 l
                                                                                                                  a
                                                                                                    t

                                        n
                                                                                                 l
                                                                                                  a
                                                                                                      m
                                                                                                         m

                                      b
                                       a
                                                                                                        e

                         a
                                                                                                                               s
                                                                                                                              a
                          c
                                                                                                                                  y
                      macam alat bantu pendidikan. Akan tetapi masing-masing alat mempunyai intensitas yang
                                                                                                                                      g
                      m
                                                                                                                                   a
                                                                                                                                     n
                                                                                                                       t
                             m

                                                                                                                     i
                                                                                                                      n
                                                                                                                        e
                                                                                                                            i
                                                                                                                             t
                                                                                                                           s
                                                                                                                          n
                           a
                                                                                           i
                                                n
                                                   i
                                                  d

                                                             A
                                                                                            n
                                               e
                                                                                          s
                                                       k
                                                           .
                                                        a
                                                         n
                                                      i
                                                    d
                                                                                         a
                                                                                      m
                                                                                             g
                                                                                  n
                                                                                 i
                                                                 a
                                           u
                                                                  n
                                                                                                a

                                             p
                                                               k
                                                                                     -
                                          t
                                                                                    g

                                                                                 p
                                                                                      a
                                                                                   m
                                                                            t
                                                                                  e
                                                                                       h

                                                                                                     o
                                                                                                      r
                                                                              u
                                                                                                  s
                                                                                                 e
                                                                                                s
                                                                                                    e
                                                                                                       a
                                                                                         a
                                                                                          m
                                                                             a

                                                                                                         n
                                                                                              n
                                                                                            a
                                                                                                          g
                                                                     e

                                                     e
                             d
                                            a
                            e
                                             l
                                                              u
                          b
                                         i
                                                                      p
                                    d
                                 b
                                          d
                                                                   r
                                                                  e
                                -

                                                                    s
                                  e
                                                      m
                              a
                                                         b
                                                                p
                         r
                                                  m
                                                                         i

                                                             t
                        e

                                                                           a
                                                           n

                                               m
                                              a
                                       d

                                                                        s
                                                          a
                                     a
                      b
                      berbeda-beda di dalam membantu persepsi atau pemahaman seseorang.                     .
                                                                                                  a
                                                           m
                                                                                                                    m
                                                                 e
                                 e
                                                          l
                                                                                     m
                                                         i

                                    r
                                                             u
                                     a
                                                                                                   r
                                      n
                                                                p
                                        g
                                                                                                         Dale
                                                                                       a
                                  o
                                                                                   a
                                                                                  n
                                                                      d
                                                                                                                              i
                                              pakar
                                                                                                                            g
                                                                      i
                                                                                                                           a
                                                                               e
                                                                                             E

                                                                          a
                                                                            n
                                                                                                                                    alat
                                                                              b
                                                                        i
                                                                         k
                                                                                                g
                                                                                                                       m
                                                                                 r
                                                                   n
                               S
                                                                                                                      e
                               Seorang        p a k a r    ilmu pendidikan bernama           Edgar       D a l e    membagi         a l a t
                                                                    d
                                                                                               d
                                                                                                                          b
                                                                                                    g
                                        k
                                          a
                                                  e
                                                                                                 a
                                               r
                                                s
                                                                                              e
                                                                                                  l
                                             t
                                           n
                                                                                                   i
                                              e
                                                                                             s
                                                                                               k

                                       i
                          a

                                                                                                                                i
                                                                                                                                t
                                                                                                                            n
                                                                                                                         k
                                                                                                                        r
                                                                                                                           a
                           g
                         r

                                                                                                                                      a
                                                                                                                                       t
                      peraga pendidikan tersebut  ke  dalam  11  macam,  dan  sekaligus  menggambarkan  tingkat
                      p
                        e
                                                                                                                                 n
                                                                                                                                    k
                                                                                                                                   g
                             a
                                                                                                            e
                                                                                                          m
                                                                                                             n
                                   d
                                     i
                                                                                                       s
                                                                                                     u
                                      d

                                                                                                               g
                               p
                                                                                                                      b

                                                                                                                       a
                                                                                                                   m
                                                                                                                g
                                  n
                                e
                                                                                                                  a
                                                                                      d

                                                                             a
                                                                                a

                                                          e
                                                      t
                                                                                         n

                                                         k
                                                                                        a

                                                                               c
                                                                l
                                                                      1
                                                                                  m
                                                                 a
                                                                  m

                                                             d
                                                                        1
                                                                                    ,
                                                               a
                                                                           m
                                                    u

                                                   b
                                                                                a
                       n
                                                                                                       t
                                                                                                                                  u
                                              a
                                      p
                                                                i
                             i

                         e
                                                            t
                                                                                      a
                                       -

                                                           u
                                                    t
                                                                                                    c
                            s
                                                                                                                     m
                                                                               u
                                                                                                                         k
                                                                                            r
                                                                                                     u
                                                                                                                  i
                                                                                                                               k
                                                                                                            n
                                                                                                                            n
                              t
                                                                    a
                                    i


                                                                                                             g
                                   t
                               a
                                                                                                                                e
                                                                  d
                                                               d
                                                                                                         y
                                                a
                                                                                    g

                                                                                                                                 r
                                                                                                                d

                                               l
                                                                                                          a
                         t
                           n
                                    a
                                                                                                                        a
                                                         b
                                                                                                  r
                                                      r
                                                       s


                                                                            e
                                                                                       m
                                                                                           a
                                                        e
                      i intensitas  tiap-tiap  alat  tersebut  di  dalam  sebuah  gambar  kerucut  yang  dinamakan  kerucut            t
                                s
                                                                                                                                     u
                                                                           s
                                                                                                e
                                                                                                                           a

                                          a
                                                                      a
                                           p
                                                                                  h
                                         i
                                                                                                                  n
                                                                             b
                                        t
                                                                       m
                                                     e
                                                                                                                    a
                                                                                                                                    c

                                                                     l
                                                                                                   u
                                                                                          b

                                                                                               k
                                                  t
                                                                                                                e
                                                                                                              k
                                                                               a
                                                                                                                        intensitasnya
                                                                       t
                                                                                         a
                                                                            m
                                                              n
                                                                      u
                                                                                                                   l
                                                               g
                                            Semakin
                                                                   u
                        d
                                                                                 a
                          g
                      E
                                                                                                   m
                           a
                                 Dale.
                                                                                                      k
                      Edgar      D a l e .    S e m a k i n    mengerucut     maka     akan     semakin       kecil     i n t e n s i t a s n y a
                                                                     c
                                                                                       a
                                                                                k
                                                                                           n
                                                                                                     a
                                                                                                                  i
                                                          m
                                                                                                s
                                                                  r
                                                                 e
                                                                                        k
                                                                                                         n
                                                                                                        i
                                                                                                 e
                            r
                                                                                                                 c
                                                            e
                      dalam membantu dan mempermudah persepsi dari masyarakat atau sasaran pendidikan.
                      d a l a m   m e m b a n t u   d a n   m e m p e r m u d a h   p e r s e p s i   d a r i   m a s y a r a k a t   a t a u   s a s a r a n   p e n d i d i k a n .

                                                                t
                                                                 e


                                m
                          m
                                                                               u
                               a
                                                                     e

                                        p
                                                    e
                                                         d
                            a
                                       t
                      1
                                                           i
                      11 macam alat pergara pendidikan tersebut yaitu ;           ;
                                           r
                                                                            a
                                                     n
                                                                           y
                                            g
                                          e
                                                        i
                                              a
                                                       d

                                                                      b
                                                              n
                                   a
                                                                    s
                                     l

                                                                              t
                                                                   r
                                                                        u
                                                a

                                      a
                                                                              i
                                                           k
                                                                         t
                                               r
                                                  p
                              c
                        1
                                                             a
                           1. 1. Kata-kata
                               K
                                     -
                                      k
                                    a
                                 a
                                   t
                                         t
                                          a
                                       a
                                   l
                                   i
                                       n
                           2. 2. Tulisan
                                    s
                                     a
                               T
                                 u
                                              d
                                        a
                                     m
                                                 o
                                                i

                                            r
                                             a
                           3. 3. Rekaman, radio
                                         n
                                           ,
                                    a
                                   k
                                 e
                               R
                                 i
                                  l
                                   m
                               F
                           4. 4. Film
                                   e
                                  l
                                 e
                               T
                                      i
                           5. 5. Televise
                                       s
                                        e
                                     v
                           6. 6. Pameran
                                 a
                                     e
                                  m
                                      r
                                        n
                               P
                                       a
                                         p
                                  e

                                 i
                                       r
                                    d
                                        i
                                   l
                           7. 7. Field trip
                                      t
                               F
                                              i
                                   m
                                             s
                                       n
                                     o
                           8. 8. Demonstrasi
                               D
                                          r
                                         t
                                        s
                                           a
                                 e
                                      w
                                           a
                                          r
                                        a
                                 a
                                  n
                           9. 9. Sandiwara
                               S
                                    d
                                     i
                            0
                              .
                                          u
                           1
                                             n
                                      a
                                            a
                           10. Benda tiruan
                                   n
                                 e

                                        t
                               B
                                         r
                                        i
                                    d
   1   2   3   4   5   6