Page 42 - Gramatyka dla praktyka II wersja flipbook 2024

GRAMATYKA DLA PRAKTYKA

TYPY ODMIANY A KOŃCÓWKA BEZOKOLICZNIKA przykłady uwagi
K O N I U G A C J A -ę, -esz 1. i 2. os. lp. ja piszę my piszemy bezokolicznika brać, czesać, r:rz – karać – karzę, karzesz,

odmiana
zakończenie
końcówki
lm.
lp.
W temacie czasownika
ty piszesz
występują alternacje:
karać, kazać,
wy piszecie
-ę
s:sz – pisać – piszę, piszesz,
-ać
on
lizać, pisać,
-esz
oni
piszą
ona pisze
prać, wiązać
one
z:ż – kazać – każę, każesz.
ono
ja ciągnę
W 1. os. lp. i 3. os. lm.
ty ciągniesz
wy ciągniecie
nie ma i w końcówce
cofnąć, ginąć,
on my ciągniemy -nąć chudnąć, ciągnąć, osobowej: płynąć – płynę,
oni
kopnąć, płynąć,
ciągną
ona ciągnie one tonąć, zniknąć płyniesz, płyną.
ono Występuje alternacja n:ni.
W 1. os. lp. i 3. os. lm. nie ma
ja wiozę my wieziemy i w końcówce osobowej
-eść
oraz występują alternacje:
ty wieziesz wy wieziecie -eźć nieść, e:o – wieźć – wiozę, wieziesz,
oni
on
t e o r i a -iesz ona wiezie one z:zi – wieźć, wiozę, wieziesz,
-ę
wiozą
wieźć
wiozą,
ono
s:si – nieść, niosę, niesiesz.
W 1 os. lp. i 3 os. lm. nie ma
ja wezmę my weźmiemy
ty weźmiesz wy weźmiecie ciąć, kląć, i w końcówce osobowej.
W formach osobowych
on oni wezmą -ąć rozpiąć, wyjąć, występuje rozszerzenie tematu
ona weźmie one wziąć -n- lub -m-, np. kląć – klnę, klniesz;
ono
wyjąć – wyjmę, wyjmiesz.
budować, całować,
dziękować, W formach osobowych
ja kupuję my kupujemy fotografować, występuje rozszerzenie tematu
ty kupujesz gotować, kupować, -uj-: gotuję, gotujesz. Często są
wy kupujecie
on oni -ować malować, nocować, to czasowniki utworzone od
ona kupuje one kupują podróżować, rzeczowników pochodzenia
ono pracować, ratować, obcego, np. filmować – film
studiować, mailować – mail.
trenować
-uję
-ujesz
obiecywać,
obsługiwać,
ja oczekuję my oczekujemy oczekiwać,
ty oczekujesz -iwać opisywać, W formach osobowych
wy oczekujecie występuje rozszerzenie
on -ywać oszukiwać, tematu -uj-: oszukuję,
ona oczekuje oni oczekują podpisywać, oszukujesz.
ono one podsłuchiwać,
przygotowywać,
zyskiwać
ja śmieję się my śmiejemy się
ty śmiejesz się W formach osobowych
-eję wy śmiejecie się grzać, lać,
-ejesz on oni -ać siać, śmiać się występuje rozszerzenie
ona śmieje się one śmieją się tematu -ej-: grzeję, grzejesz.
ono

40