Page 83 - Gramatyka dla praktyka II wersja flipbook 2024

CZAS PRZYSZŁY

Czas przyszły służy do opisywania przyszłości i wyraża:

– plany – W maju kupię nowy samochód.
– marzenia – Kiedyś pojadę do Berlina.
– obietnice – Zawsze będę cię kochać.
– postanowienia – W tym roku zapiszę się na basen. CZAS PRZYSZŁY
– przypuszczenia – Możliwe, że będziesz musiał długo czekać.
– propozycje – Może pójdziemy do kina?
– złagodzone rozkazy – Poprawisz ten raport?
– poirytowanie – Kiedy w końcu napiszesz mail do klienta?

W języku polskim istnieją dwa sposoby wyrażania czynności w czasie przyszłym: czas przyszły prosty i czas przyszły złożony.
Różnią się one budową i znaczeniem, np. Zrobię to jutro. Będę to robił jutro.

CZAS PRZYSZŁY ZŁOŻONY
Czas ten tworzą czasowniki niedokonane. Składa się on z dwóch elementów:
– osobowej formy czasownika być w czasie przyszłym,
– drugiego czasownika w formie 3. os. czasu przeszłego lp. lub lm. w odpowiednim rodzaju, lub w formie bezokolicznika.

rodzaj męski rodzaj męskoosobowy t e o r i a

my będziemy kupowali /
wy będziecie
ja będę oni* będą kupować
ty będziesz kupował /
on* będzie kupować
rodzaj niemęskoosobowy

lp. rodzaj żeński lm.

ja będę
ty będziesz kupowała / my będziemy kupowały /
ona* będzie kupować wy będziecie kupować
one* będą
rodzaj nijaki

kupowało /
ono będzie
kupować
* 3. os. lp. i lm. służą również do wyrażania form grzecznościowych pan, pani, panowie, panie, państwo.

Czas przyszły złożony wyraża czynności, które:
– będą trwały w przyszłości przez pewien czas, np. Jutro po południu będę spacerowała w parku.
– odbędą się w przyszłości, jednak nie wiadomo, czy zostaną zakończone, np. W wakacje będę czytać tę książkę.
– będą powtarzały się w przyszłości, np. We wtorki będę chodziła na angielski.
– odbędą się równocześnie, np. Będę pił kawę i czytał gazetę.
– będą tłem innego wydarzenia, np. Będziemy na ciebie czekać z kwiatami, gdy wylądujesz.

Uwaga!
1. Form w rodzaju męskoosobowym używamy w odniesieniu do mężczyzn lub do grup mieszanych, np. Chłopcy będą pili mleko.
Kasia i Adam będą bawili się na dworze. Syn i pies będą spali w namiocie. Formy w rodzaju niemęskoosobowym łączą się
z rzeczownikami, które w liczbie pojedynczej mają rodzaj żeński, nijaki, męski żywotny nieosobowy i nieżywotny, np.
Dziewczynki będą czytały książkę. Dzieci będą bawiły się na dworze. Koty będą piły mleko. Kwiaty będą stały w wazonie.
2. Czasowniki modalne, czyli np. chcieć, musieć, woleć, móc, tworzą czas przyszły następująco: będę chciała / chciał, będę musiała /
musiał, będę wolała / wolał, będziemy mogli / mogły. Formy z bezokolicznikiem są nieprawidłowe.

81