Page 424 - (Microsoft Word - 13.11.2008 \335ST\335NYE DEVLET HASTANES\335 ZEH\335RLENME REHBER\335.doc)

406 Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı

İtakî Düşme Riski Ölçeği

Sağlıkta Kalite Standartlarında “Hasta Güvenliği” uygulamalarının bir
parçası olan hasta düşmelerinin önlenmesi konusunda, ülkemize özgü bir
ölçek geliştirilmesine yönelik çalışmalar Başkanlık bünyesinde bir komis-
yon kurularak bu konuda gerekli literatür incelenmiş ve kurumlarımızda
uygulanan farklı ölçekler gözden geçirilmiştir. Bu ön çalışmalardan sonra
komisyon yoğun bir çalışma sonrası ülkemize özgü, anlaşılır, uygulanması
kolay ve basit bir form tasarlayarak ünlü Türk bilim adamı Şemseddin-i
İtakî adıyla “İtakî Düşme Riski Ölçeği”ni geliştirmiştir.

Geliştirilen bu ölçek hasta düşmelerine neden olabilecek risk faktörlerini
içerecek şekilde, toplam 19 risk faktöründen oluşmaktadır. Risk faktörleri
majör ve minör olarak kategorize edilerek minör risk faktörlerine 1 puan,
majör risk faktörlerine ise 5 puan verilmiştir. Risk faktörlerinin değerlendi-
rilmesi sonucu elde edilen toplam puan üzerinden düşük ve yüksek olmak
üzere iki risk düzeyi belirlenmiştir. Yüksek riskli hastaları ayırt etmek ve
gerekli önlemleri almak için düşme riski yüksek hastalarda “Dört Yapraklı
Yonca” figürünün kullanılması öngörülmüştür.
“İtakî Düşme Riski Ölçeği’nin Kullanımı:

Aşağıda belirtilen beş durumda düşme riski değerlendirmesi yapılmalı ve
her defasında yeni bir form kullanılmalıdır:
1. Yatan hastaların bölüme ilk kabulünde (İlk Değerlendirme)
2. Post- operatif dönemde
3. Bölüm değişikliğinde
4. Hasta düşmesi durumunda

5. Risk faktörleri kapsamındaki durum değişikliklerinde
“İtakî Düşme Riski Ölçeği kullanan hastaneler;
• Ölçeğin kullanımı
• Risk faktörlerinin doğru değerlendirilmesi
• Hasta bakım ekipmanları

• Riskli ilaçlar
• Alınması gereken önlemler
hakkında sağlık çalışanlarına eğitim vermelidir.

Hastanelerde, erişkin yaş grubundaki hastalarda düşme riskinin değerlen-
dirilmesi amacıyla, İtaki Düşme Riski değerlendirme Ölçeği kullanılabi-
leceği gibi uluslararası kabul görmüş diğer ölçekler de kullanılabilir.