Page 132 - หยาดเพชรหยาดธรรม
P. 132
ภูมิปัญญาเพื่อการศึกษาไทย 125
การปกครองตามความหมายในพระพุทธศาสนา
จึงเป็นการปกครองเพื่อการศึกษา การปกครองและ
ความสงบเรียบร้อยที่เกิดจากการปกครองนั้นมิใช่เป็น
จุดหมายในตัว แต่เป็นเพียงปัจจัยคือ สภาพเอื้อ เพื่อ
ช่วยให้แต่ละบุคคลบรรลุจุดหมายแห่งการศึกษา หรือ
เพื่อเป็นหลักประกันของการศึกษา จึงถือเป็นคติได้ว่า
การปกครองที่มีขึ้นเป็นเรื่องของการศึกษาและเพื่อการ
ศึกษาทั้งสิ้น
ในสังคมไทยยุคก่อนๆ จะเห็นได้ชัดว่าความ
สัมพันธ์ระหว่างผู้ปกครองกับผู้ใต้ปกครองจะเป็นแบบ
อาจารย์กับศิษย์ เช่น เจ้าอาวาสเราเรียกว่าอาจารย์
อาจารย์คือผู้ที่สอน แนะนำา ช่วยให้เกิดการเรียนรู้และ
ฝึกฝนต่างๆ ดังที่เรายังเรียกเจ้าอาวาส คิดมาถึงปัจจุบัน
นี้ว่าเป็นอาจารย์ ทั้งๆ ที่เดี๋ยวนี้ท่านไม่ค่อยได้ทำาหน้าที่
นั้นแล้ว เพราะสังคมวิปลาสคลาดเคลื่อนไป
ความจริงนั้น การศึกษานั่นแหละครอบคลุมการ
ปกครองอยู่ในตัว กล่าวคือ ในความสัมพันธ์ระหว่าง
อาจารย์กับศิษย์นั้น เมื่ออาจารย์ผู้สอน และศิษย์เป็น
ผู้ได้รับความรู้ อาจารย์ก็กลายเป็นผู้ปกครองโดยมีลูก
ศิษย์ เป็นผู้ใต้ปกครอง อาจารย์ก็คอยดูแลให้ศิษย์อยู่ใน
