Page 108 - TuyenTap 2018 VTLV
P. 108
Tuyển Tập VTLV 2018
Lựa Những Chuyện Hay Mà Có Ích, Chuyện Khôi Hài, Phép
Lịch Sự Annam.
Paulus Huỳnh Tịnh Của (Việt) Gia Định Báo (1861 – 1888),
Đaị Nam Quốc Âm Tự Vị, và 11 tác phẩm khác, một số viết lại
truyện Chữ Nôm và truyền miệng như Quan Âm Diễn Ca, Thoại
Khanh – Châu Tuấn, Bạch Viên - Tôn Các.
V. Chi tiết lịch sử chính trị iên quan ến việc dùng Việt
Ngữ.
Vì 58 bản thỉnh cầu canh tân của Nguyễn Trường Tộ (quan
trọng nhất là làm như Nhật Bản, ký và thi hành các hiệp ước ngoại
giao và thương mại với nhiều nước có kỹ nghệ, kinh tế, và khoa học
tiến triển cao ở thời đó để không nước nào dám chiếm Việt-Nam
làm thuộc địa riêng) bị các vua nhà Nguyễn-Phước làm ngơ (nhiều
nhất vào thời Tự Đức).
Vì chính trị của thế giới đã biến đổi, rất nhiều nước đã theo
chế độ dân chủ (có quốc hội, tổng thống, thủ tướng), nước khác tuy
còn giữ chế độ quân chủ cũng phải lập quốc hội để chia quyền, riêng
các vua Nguyễn-Phước muốn “bế quan tỏa cảng” để dân không biết
gì bên ngoài hầu nắm trọn vẹn tất cả quyền hành.
Vì Tự Đức từ chối tất cả các thơ thỉnh cầu ký hòa ước
thương mại của Louis XVIII, Charles X, và Napoléon III; cả sau khi
Pháp biểu dương lực lượng ở bờ biển VN của Montigny, Rigault De
Génouilly, Page, và Charner. Vì trong vài tháng về Pháp thăm quê
hương của Jean Chaignau (trưởng nhóm quân Pháp đã giúp Nguyễn
Ánh đánh thắng Tây Sơn, có vợ Việt) vào triều đình và quốc hội
Pháp đề nghị đánh chiếm Việt-Nam.
Nên Pháp chiếm Đà Nẵng 1858, Sài Gòn 1859. Triều đình
Huế phải ký Hòa Ước Bonard (Nhâm Tý) 1861 nhường 3 tỉnh Biên
Hòa, Gia Định, Định Tường cho Pháp. Năm 1867, La Grandière
chiếm thêm 3 tỉnh miền tây. Pháp cai trị toàn Nam Kỳ
(Cochinchine).
Cũng như các Missionaires, Pháp thấy Chữ Nôm qúa khó,
phải biết rành rẽ chữ Nho mới học được Chữ Nôm. Vì Chữ Nho là
Việt tôc 97
