Page 445 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๔๑๗

ส่วนที่ ๓

การเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะ

ชั้นอุทธรณ์หรือฎีกา

๑. ศาลที่มีอ านาจพิจารณาสั่ง

๑.๑ การร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะชั้นอุทธรณ์ หากเป็นการร้องขอก่อน

ศาลชั้นต้นสั่งรับอุทธรณ์ ให้เป็นอ านาจของศาลชั้นต้นที่จะพิจารณาสั่ง (เทียบค าสั่งค าร้องศาล

ฎีกาที่ ๓๑๙/๒๕๐๗, ๓๕๗/๒๕๑๖ และ ๑๖๒/๒๕๒๖) ถ้าเป็นเวลาภายหลังจากที่ศาลชั้นต้นสั่ง

รับอุทธรณ์แล้วเป็นอ านาจของศาลอุทธรณ์ (เทียบค าสั่งค าร้องศาลฎีกาที่ ๔๒๖/๒๕๑๗) แม้ยัง

มิได้ส่งส านวนไปศาลอุทธรณ์ คดีก็ย่อมอยู่ในอ านาจของศาลอุทธรณ์ ศาลชั้นต้นจะสั่งค าร้อง

ขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะไม่ได้ หากมีค าสั่งไป ศาลอุทธรณ์ชอบจะเพิกถอนค าสั่งของ

ศาลชั้นต้นและมีค าสั่งใหม่ (เทียบฎีกาที่ ๕๘๕๒/๒๕๓๗)

๑.๒ การร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะชั้นฎีกา แบ่งเป็น ๒ ระยะ ดังนี้

(๑) กรณีที่คู่ความถึงแก่ความตายก่อนยื่นค าร้องขออนุญาตฎีกา และยังอยู่ใน

ระยะเวลาที่อาจขออนุญาตฎีกาได้ หากผู้มีสิทธิรับมรดกความตามป.วิ.พ. มาตรา ๔๒ ยื่นค าร้อง

ขอเข้าแทนที่ผู้มรณะเพื่อยื่นค าร้องขออนุญาตฎีกา คดียังอยู่ในอ านาจของศาลชั้นต้นที่จะพิจารณา

สั่ง ศาลชั้นต้นควรสั่งไต่สวนและมีค าสั่งค าร้องขอเข้าแทนที่คู่ความผู้มรณะก่อน

(๒) กรณีที่คู่ความถึงแก่ความตายหลังจากยื่นค าร้องขออนุญาตฎีกาแล้ว

คดีอยู่ในอ านาจของศาลฎีกา ศาลชั้นต้นควรไต่สวนแล้วส่งค าร้องขอเข้าแทนที่ผู้มรณะไปยัง

ศาลฎีกาเพื่อพิจารณาสั่ง

ข้อสังเกต

๑. กรณีคู่ความฝ่ายหนึ่งมรณะก่อนศาลพิพากษา แต่ปรากฏต่อศาลเมื่ออ่าน

ค าพิพากษาแล้ว ค าพิพากษานั้นยังคงใช้ได้ และเมื่อคดียังอยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลอุทธรณ์

และศาลฎีกา ศาลชั้นต้นย่อมด าเนินการหาทายาทเข้ารับมรดกความต่อไปได้ด้วย (ฎีกาที่ ๗๔๒ -

๗๔๓/๒๔๘๙) แต่ถ้าคดีเป็นเรื่องเฉพาะตัวของคู่ความ และจะรับมรดกความแทนที่กันไม่ได้

เช่นนี้กรณีไม่มีประโยชน์ที่จะพิจารณาคดีต่อไป ให้จ าหน่ายคดีออกเสียจากสารบบความ (ฎีกาที่

๓๗๑๘/๒๕๓๘, ๘๑๖๗/๒๕๓๘, ๘๒๒๙/๒๕๔๐) หรือโจทก์ผู้เป็นเจ้าหนี้ของจ าเลยได้ถอน