Page 78 - Chiang rai medical journal

นิพนธ์ต้นฉบับ
เกวลี เครือจักร, ธานัท นิตย์คาหาญ,
วันทนีย์ ชวพงศ์

ความเป็นมา การที่มีผู้ป่วยเพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้าท าให้
โรคไข้เลือดออกเป็นปัญหาส าคัญ ชุมชนเกิดความตื่นตัวในเรื่องโร ค
ทางด้านสาธารณสุขของประเทศไทย เพราะ ไข้เลือดออก ซึ่งการแพร่ระบาดของโรคส่วน

มีผู้ป่วยเป็นจ านวนมากในแต่ละปีและมี หนึ่งมีสาเหตุมาจากการมีพฤติกรรมการ
โอกาสถึงขั้นเสียชีวิตอย่างรวดเร็วจากภาวะ ป้องกันโรคที่ไม่ถูกต้อง เช่น การนอนไม่กาง
ช็อก จากรายงานสถานการณ์โรคไข้เลือดออก มุ้ง ปล่อยให้ยุงกัด การไม่ปิดฝาภาชน การ

ข้อมูล ณ วันที่ 6 มกราคม 2558 ของส านัก ทิ้งเศษวัสดุ ให้มีน้ าขังท าให้เป็นแหล่ง
ระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค พบว่าตั้งแต่ปี เพาะพันธุ์ของยุงลายซึ่งเป็นพาหะน าโรค
3
พ.ศ. 2553 จนถึง พ.ศ. 2557 มีอัตราผู้ป่วย ไข้เลือดออก บุคคลที่มีบทบาทต่อการ
เป็นไข้เลือดออกแต่ละปีเป็น 177.91, เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหรือความคิดในเรื่อง

107.06, 119.53, 234.94 และ 62.33 ต่อ ดังกล่าว คือ แกนน าครอบครัว ถือเป็นบุคคล
4
แสนประชากร และอัตราป่วยตายต่อปี ที่มีอิทธิพลทางสังคม
ใกล้เคียงกันที่ร้อยละ 0.10 โดยที่พ.ศ. 2556 แนวคิดของการปรับเปลี่ยน

เป็นปีที่มีจ านวนผู้ป่วยไข้เลือดออกสูงสุดมี พฤติกรรมรูปแบบ Transtheoretical
จ านวนถึง 151,152 ราย คิดเป็นอัตราป่วย model (TTM) เชื่อว่าพฤติกรรมมีความ
234.94 ต่อแสนประชากรและเชียงรายเป็น ซับซ้อนไม่อาจใช้ทฤษฎีใดทฤษฎีหนึ่งมา

จังหวัด ที่มีอัตราป่วยสูงที่สุดในประเทศถึง อธิบายพฤติกรรมได้ จึงได้บูรณาการแนวคิด

1,110.58 ต่อแสนประชากร รองลงมาคือ ทฤษฎีทางจิตวิทยาหลายๆ ทฤษฎีมาทดลอง

แม่ฮ่องสอนและเชียงใหม่ อัตราป่วยต่อแสน ใช้ในการปรับพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่พึง
ประชากรคือ 768.29 และ 694.47 ประสงค์ โดยการประเมินขั้นของพฤติกรรม
1
ตามล าดับ ก่อนและจัดกิจกรรมการดูแลให้เหมาะสม
สถานการณ์โรคไข้เลือดออกจังหวัด ตามขั้นของพฤติกรรม จากผลการวิจัยที่ผ่าน
เชียงราย ตั้งแต่วันที่ 1 ธันวาคม 2558 ถึง มาพบว่าแนวคิด TTM สามารถน ามาปรับใช้

วันที่ 23 ธันวาคม 2558 มีรายงานผู้ป่วยโรค ในการปรับพฤติกรรมในหลายด้าน ซึ่งพบว่า
5
ไข้เลือดออกจ านวน 65 ราย คิดเป็น อัตรา ประสบความส าเร็จ
ป่วย 5.01 ต่อแสนประชากร ไม่มีผู้ป่วย ผู้วิจัยจึงได้น าหลักการของ ทฤษฎี
6
เสียชีวิต พบผู้ป่วย เพศหญิงมากกว่าเพศชาย Transtheoretical Model (TTM) มาประ-

(อัตราส่วน 1.24:1) กลุ่มอายุ 15-24 ปี สูง ยุกต์ใช้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้อง-
ที่สุดและเป็นกลุ่มนักเรียนในพื้นที่หมู่บ้านสัน กันและควบคุมโรคไข้เลือดออกให้กับแกนน า
ทางหลวง ต าบลจันจว้าใต้ อ าเภอแม่จัน ครอบครัวในชุมชนบ้านสันทางหลวง อ าเภอ

จังหวัดเชียงราย จากข้อมูลพบว่าในปี 2555 แม่จัน จังหวัดเชียงราย เพื่อน าผลการศึกษาไป

– 2558 พบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก จ านวน ใช้ในการวางแผนและปรับประยุกต์ใช้ในชุมชน
2
1 ราย 6 ราย 0 ราย และ 5 ราย ในการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกให้มี
ประสิทธิภาพต่อไป

78 >> เชียงรายเวชสาร :: CHIANGRAI MEDICAL JOURNAL