Page 45 - คู่มือวิทยากร
P. 45
เนื้อหำวิชำ
วิชำ “เข้ำใจ เข้ำถึง พัฒนำ” ศำสตร์พระรำชกับกำรพัฒนำที่ยั่งยืน
"อาจารย์ยักษ์" หรือ ดร.วิวัฒน์ ศัลยก าธร (วิทยากร) ประธานสถาบันเศรษฐกิจพอเพียง และ
ประธานมูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติ ผู้ก่อตั้งศูนย์กสิกรรมมาบเอื้องศูนย์กสิกรรมที่มีวัตถุประสงค์หลักในการ
ขับเคลื่อนศาสตร์ของพระราชา ทั้งเป็นหนึ่งคนส าคัญผู้ขับเคลื่อนหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาเล่าให้ฟังถึง
ศาสตร์พระราชาและความมุ่งมั่นที่จะเดินตามรอยพระบาท
ศาสตร์ของพระราชา หลักการคือ การประยุกต์ด้วยหลักทฤษฎีใหม่ ได้แก่การออกแบบพื้นที่
เพื่อการจัดการน้ าและการฟื้นฟูระบบนิเวศ การจัดการดินและจัดการป่า ปลูกป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่าง
ภายใต้หลักการโคกหนองนาโมเดล
1. หลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียง
"ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง" เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
บรมนาถบพิตร ทรงชี้ถึงแนวทางการด าเนินชีวิตของประชาชนในทุกระดับ ทั้งในระดับครอบครัว ชุมชน หรือ
ระดับประเทศ ในการปฏิบัติงานหรือบริหารพัฒนาประเทศให้ด าเนินไปด้วยความไม่ประมาท พระองค์ทรงท า
ตัวอย่างให้คนไทยได้เห็นผ่านโครงการพระราชด าริที่ประสบความส าเร็จกว่า 4,741 โครงการ มากกว่า
47,000 บทเรียน ท าให้ทั่วโลกให้การยอมรับและมอบรางวัลให้พระองค์ อาทิ รางวัลนักวิทยาศาสตร์ดินเพื่อ
มนุษยธรรม (IUSS Humanitarian Soil Scientist Award) และรางวัลความส าเร็จสูงสุดด้านการพัฒนามนุษย์
(UNDP Human Development Lifetime Achievement Award) เป็นต้น
2. หลักกำรทรงงำน “เข้ำใจ เข้ำถึง พัฒนำ” พระรำชด ำรัสของ ร.9
เป็นหลักการส าหรับการแก้ไขปัญหาหรือพัฒนาสิ่งต่าง ๆ ที่สามารถประยุกต์ใช้ได้กับหลาย ๆ
ประเด็น
เข้ำใจ : ท าอะไรต้องเข้าใจปัญหา เข้าใจหนทางแก้ไข เข้าใจกระบวนการจัดการ และปรับ
ความเข้าใจระหว่างผู้ให้ ผู้รับเสียก่อน ให้เข้าใจซึ่งกันและกัน
เข้ำถึง : เมื่อเข้าใจระหว่างกันทุกประการครบถ้วนแล้ว ต้องเข้าถึงการกระท า
สร้างความร่วมมือจากผู้เกี่ยวข้อง เข้าถึงเครื่องไม้เครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ และความสามัคคีร่วมจิตร่วมใจของ
ผู้ปฏิบัติ ร่วมมือร่วมไม้กันท างาน
พัฒนำ : เมื่อต่างฝ่ายต่างเข้าใจกันแล้ว เข้าถึงกันแล้ว การพัฒนาก็จะด าเนินการไปอย่าง
ยั่งยืน ไม่ส่งผลกระทบที่ติดลบต่อระบบเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อมและการเมือง หากแต่น าไปสู่ความสมดุล
มั่นคง และยั่งยืน
3. บันได 9 ขั้น สู่ควำมพอเพียง
ขั้นที่ ๑ พอกิน
พื้นฐานที่สุดของมนุษย์ คือ ความต้องการปัจจัย ๔ และประการส าคัญที่สุดของปัจจัย ๔ คือ
อาหาร ขั้นที่ ๑ ของแนวทางแก้ปัญหาที่ยั่งยืนคือ ตอบค าถามให้ได้ว่า “ท าอย่างไรจึงจะพอกิน” โดยให้
ความส าคัญกับ ข้าวปลาอาหาร ไม่ให้ความส าคัญกับเงิน ซึ่งเป็นเพียงแค่ “ตัวกลาง” ในการแลกเปลี่ยนตาม
มาตรฐานสากล โดยยึดหลักว่า “เงินทองเป็นของมายา ข้าวปลาสิของจริง” ของบันไดขั้นที่ ๑ ที่เกษตรกรต้อง
ก้าวข้ามให้ได้
