Page 23 - Yürüyüş Dergisi 8. Sayısı

10 SORUDA Nedir? yişine benzer. Halkın insan sevgisinde

Burjuva hümanizmi ise hesap sorma ve adalet vardır.
(insancıllığı) asıl olarak Halka zulmeden, işinde, aşında gözü
HÜMANİZM 15-16. yüzyıllarda, feodal olanların karşısında durmak vardır.
dinsel gericiliğe karşı,
“hür, eleştirel bireyi ve 5-) Hümanizm Neden
düşünceyi geliştiren rö- Bu Kadar Çok Gündem
Bilgi Ta rih ten, bi lim den, nesans” dönemiyle baş- Yapılıyor?
Bilgi
ön der le ri miz den, ge le nek le ri miz den
güçtür öğ ren dik le ri mizle güçleneceğiz lamıştır. Burjuvazinin “insanlıktan” ne an-
güçtür
Kilise baskısına kar- ladığı ortadadır. İnsanı sömürmek,
şı bilimin savunulduğu köleleştirmek serbesttir. Emperyalist
1-) Hümanizm Nedir? bu dönemde, insan ve insan düşüncesi, dünyada halklar sömürüldükçe, kat-
Türk Dil Kurumu sözlüklerine feodalizmin ve dinciliğin baskısından ledildikçe “insanilik” kavramı daha
göre diğer adı insancıllık olan hü- kurtarılarak yüceltilmiştir. Dinin oto- çok kullanılmaya başlanmıştır.
manizm; Latince “homo(insan)” veya ritesine karşı insan hakları savunul- Bugün burjuvazi kendi şiddetini
“humanus”tan gelen “hümanizm” muştur. kitlelere kabul ettirmek için “şiddet
kelimesi, Avrupa dillerinde 18. yy’ın Hümanizm, bir bakıma bir dü- karşıtı” söylemlerini artırıyor. Ancak
şünce ve yaşam tarzının şekillendi-
ortalarından itibaren görülmekle bir- bu karşı olunan şiddet ezilenlerin,
rilme gayretiydi.
likte, 1850’lerde yaygın bir biçimde devrimcilerin şiddetidir. Emperya-
ve bugünkü anlamında kullanılmaya
4-) Hümanizmin Sınıfsal lizmin ve faşizmin şiddeti haktır, hü-
başlanmıştır. Hümanizmin genel an- Niteliği Nedir? manisttir. “Hiçbir amaç için ölmeye
lamı; “insanlık aşkı, insaniyete mu- değmez”, “yaşam kutsaldır” gibi ta-
Sınıfsal olarak hümanizm burjuva
habbet, insancıllık; insanı renk, ırk, mamen teslimiyeti dayatan söylemler
ideolojisini temsil eder. Kapitalizmin
din ve mevkisini dikkate almadan burjuva ideolojisinin hümanizm adı
ideologları, aşırı dereceye götürülen
sevmek, onun hayrını düşünmek”, altındaki teslimiyet dayatmaları, be-
bir bireyciliği, her ne pahasına olursa
özel anlamı; “Rönesans çağında eski yinleri teslim alma politikalarıdır. Sayı: 8
olsun kişisel başarıya ulaşma isteğini
yanı ve Latin edebiyatına dönüp ona Hümanizmin sınıfsal bir kavram Yürüyüş
övüyorlardı. Başlangıçta kilise bas-
değer vermeyi tanıtan, araştıran öğ- olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Hü- 2 Nisan
kısına karşı bilimin savunulduğu, in-
reti”; felsefi anlamı ise “insani de- manizm asıl olarak burujuva ideolo- 2017
san düşüncesini, insanı feodal ve din
ğerlerin savunulmasını esas alan jisini temsil etmektedir. Burjuvazinin
baskısından kurtararak yücelten hü-
dünya görüşü”dür. baskı ve şiddetini halklara kabullen-
manizm kapitalizm gericileştikçe sö-
dirme baskısıdır.
2-) Hümanizm Nasıl Ortaya mürücülerin çıkarlarını temsil eden
bir işleve bürünmüştür. İtalyan dü-
Çıktı? 6-) Hümanizmin Dayandığı
şünürü Niccolo Machiavel (1469-
Hümanizm asıl olarak feodalizmin 1527) Prens adlı kitabında, özellikle
kapitalizme evrildiği süreçte sanat şunu öğretiyordu: Kişisel amaçlara Kilise baskısına karşı bilimin
alanında ortaya çıktı. İnsanı sanatın ya da kastının amaçlarına ulaşmak savunulduğu bu dönemde, insan
asıl konusu yaptı. Bu insan evrensel için bütün çareler, zor, hile, kalleşlik,
insandı. Hümanist sanat insanı ku- sözünü tutmama, yalan, ikiyüzlülük ve insan düşüncesi, feodalizmin
sursuz insana doğru götürüşünü res- hepsi mübahtır. ve dinciliğin baskısından kurtarı-
metti. İnsancıllığı esas aldığı için Hayattaki her kavram ve olayda larak yüceltilmiştir. Dinin otoritesine
tüm insanları kucaklama arzusunda olduğu gibi hümanizm de sınıfsal
oldu. Tanrıdan uzaklaşıp dikkati in- bir kavramdır ve sınıfsal bakmamız karşı insan hakları savunulmuştur.
sana yöneltti. Bu bir felsefi ve ideo- gerekir. Hümanizm kavramı burju- Hayattaki her kavram ve olayda
lojik akıma dönüştü. Hümanizm, Rö- vaziye göre farklı, ezilen halklara olduğu gibi hümanizm de sınıfsal
nesansın öncülerinin ideolojik akımı göre farklıdır. Burjuvazi halka sö-
oldu. Feodalizme karşı, kilise ege- mürüyü dayatır ve sömürünün olduğu bir kavramdır ve sınıfsal bakmamız
menliğine karşı kapitalizmin ihtiyaç yerde hümanizm biter. Burjuvaziye gerekir. Hümanizm kavramı bur-
duyduğu laik düzeni ve yeni düzenin göre hümanizm tüm insanların ko-
feodalite ve din engellerinden kurtu- şulsuz sevilmesini ister. Bu bir halk juvaziye göre farklı, ezilen halklara
luşunu sağlamak istiyordu. Hüma- düşmanı da olsa, bir patron, bir ajan, göre farklıdır. Burjuvazi halka sö-
nistler, bir insan olarak kişinin değeri faşist ya da polis de olsa böyledir. mürüyü dayatır ve sömürünün ol-
üzerinde önemle duruyorlardı. Aslında en çok onların sevilmesini
ister. Burjuva hümanizmi tam da duğu yerde hümanizm biter.
3-) Burjuva Hümanizmi Mevlana’nın “Ne olursan ol gel” de-

ZAFERİN TEK YOLU KARARLILIKLA BESLENEN DİRENİŞTİR 23