Page 48 - 9-sinf informatika yangi 2020. @informatika
P. 48

25-dars. DASTUR VA DASTURLASH HAQIDA


                     Bugungi  kunda  ijtimoiy  hayotning  qaysi  jabhasiga  koӒz  tashlamaylik,  hamma  joyda

              kompyuterlashtirish  jarayoni  jadal  sur’atlarda  amalga  oshayotganini  ko‘rish  mumkin.  Endi
              telefon nafaqa  soӒzlashish qurilmasi  u orqal  matnli  audio  videoxabarlarn  yuborishdan



              tashqari,  ijtimoiy  tarmoqlar  orqali  muloqot  qilish  ham  mumkin.  Zamon  talabi  oӒquvchilarimiz
              oldig  bu qurilm  v  texnologiyalardan foydalanishn  bilishnigin  emas  shuningdek,



              dasturlash yordamid  ularn  rivojlantirish  raqamlashtirish vazifalarin  ham qoӒymoqda.


                     1. Kompyuter dasturi nima?
                                                                                                                BUNI BILASIZMI?
                     2. Dasturlash deb nimaga aytiladi?
                     3. Kompyuter ilovalari dastur hisoblanadimi?





                     Maӓlumki, kompyuter ӏ foydalanuvchi

              uchun   turli  masalalarni  yechishda   eng       Tayanch tushunchalar
              yaqin  yordamchi.  Xususan,  insonga  qulaylik    Kompyuter dasturi – biror
              yaratish  uchun  matn,  graԊk  muharrirlar,       masalani yechish uchun kompyuter
              taqdimot    yaratuvchi    dasturlar,    elektron    tomonidan ijro etilishi lozim bo‘lgan
                                                                buyruqlarning izchil to‘plami.
              jadvallar  singari  ko‘plab  amaliy  dasturlar

              ishlab  chiqilgan. Shuningde  taӓlim  ban  ishi,    Dasturlash – kompyuter uchun
                                                                dastur tuzish jarayoni.
              soliq,  huquq,  tibbiyot  sohalari  uchun  maxsus
                                                                Dasturchi – dastur
              yozilgan kompyuter dasturlari ham mavjud.         tuzuvchi shaxs.
                     XoӒsh, dastur oӒzi nima?
                     Kompyuterda biror masalani hal qilish uchun, eng avvalo, uning modeli va algoritmi

              tuziladi,  soӒngra  bu  algoritm  maӓlum  bir  qonun-qoidalar  negizida  kompyuter  tushunadigan
              ko‘rsatma va buyruqlarga aylantiriladi va o‘ziga xos alifbo yordamida yoziladi. Yaratilgan matn
              kompyuter tilida yozilgan dastur deb ataladi.
                     Kompyuter dasturi ӏ har qanday masalani yеchish uchun kоmpyutеr bajarishi lozim

              boӒlgan koӒrsatmalarning izchil tartibi. Kompyuter uchun yozilgan dastur chet tiliga oӒxshaydi,
              istagan odam uni tez vaqtda o‘rganib olishi mumkin.
                     Faraz qiling, atroԊngizdagi deyarli barcha uskuna-yu qurilmalar kompyuter dasturlari

              orqali  boshqariladi,  yaӓni  bu  qurilmalar  dasturchi  tomonidan  ketma-ketlikda  yozilgan
              koӒrsatmalarga amal qiladi. Masalan, kompyuter ilovalari ӏ hujjat yaratish, qoӒshiq tinglash,
              video  koӒrish,  internetga  bogӒlanish  kabilar  ӏ  aslida  dasturchilar  tomonidan  yozilgan  va

              kompyuter amal qiladigan dasturlardir.






                                                       25-dars. DASTUR VA DASTURLASH HAQIDA          47
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53