Page 47 - ดุษฎีนิพนธ์ระดับปริญญาเอก มจร เรื่องกลยุทธ์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ
P. 47
๒๙
ความเป็นผู้รู้จักประมาณในอาหาร การอยู่ในเสนาสนะที่สงัด การประกอบความเพียรในอธิจิต
นี้คือค าสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
๔๖
จากพุทธด ารัสนี้ เมื่อพิจารณาร่วมกับพุทธโอวาทคราวส่งพระสาวก ๖๐ รูป ออกไปเผยแผ่
ในครั้งแรกแล้ว สามารถวิเคราะห์ถึงหลักการและเหตุผลของค าสอนรวมถึงคุณธรรมของผู้ท าหน้าที่
เผยแผ่ได้ ดังนี้
๑) ว่าด้วยหลักการแห่งพระธรรมวินัยทั้งมวล คือการไม่ท าบาปทั้งปวง ท ากุศลให้ถึง
พร้อม และท าจิตของตนให้ผ่องแผ้ว โดยการปฏิบัติตามมรรคมีองค์แปด ซึ่งก็คือไตรสิกขา
๒) ว่าด้วยหลักการของการเผยแผ่ คือ “จงแสดงธรรมมีความงามในเบื้องต้น มีความงาม
ในท่ามกลาง และมีความงามในที่สุด จงประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถและพยัญชนะบริสุทธิ์
บริบูรณ์ครบถ้วน” หมายถึง ให้รักษาไว้ซึ่งความบริสุทธิ์แห่งพระธรรมค าสอน โดยสอนศีลเป็นเบื้องต้น
๔๗
สมาธิเป็นท่ามกลาง และปัญญาเป็นเบื้องปลาย ซึ่งก็คือการฝึกอบรมบุคคลให้เกิดการพัฒนาไป
ตามล าดับขั้นนั่นเอง อนึ่ง การพัฒนาบุคคลอันเป็นภารกิจหลักของการเผยแผ่พระพุทธศาสนานั้น
ได้แก่ การสร้างให้เขาเหล่านั้นเกิดความรู้ความเข้าใจในข้อเท็จจริงของสภาวะทั้งหลาย มีทัศนคติต่อ
สิ่งทั้งหลายอย่างถูกต้อง ปฏิบัติและจัดการกับสิ่งทั้งหลายตามที่ควรจะเป็น เพื่อให้เกิดเป็นประโยชน์
ตน คือ ความมีชีวิตอยู่อย่างส าเร็จผลดีที่สุด มีจิตใจเป็นอิสระ และประโยชน์ผู้อื่น คือสามารถช่วย
สร้างสรรค์ประโยชน์สุขแก่ชนทั้งหลายที่อยู่ร่วมกันเป็นสังคมได้
๔๘
๓) ว่าด้วยคุณธรรมของผู้ท าหน้าที่เผยแผ่ ได้แก่
(๑) อดทนอดกลั้น ทั้งต่อสภาพความเป็นอยู่ที่ล าบากและต่อการถูกดูหมิ่นหรือไม่ยอมรับ
ผู้ท าหน้าที่เผยแผ่ต้องไม่ตอบโต้เพราะเป้าหมายของการเผยแผ่คือสันติสุข
(๒) จาริกไปมิให้ยึดติดกับสถานที่ นอกจากจะเพื่อให้ได้มีโอกาสสั่งสอนผู้คนได้มากขึ้นแล้ว
ยังเป็นการท าให้ไม่ยึดติดกับลาภสักการะหรือการสะสมที่จะมีขึ้นในสถานที่ใดที่หนึ่งที่อยู่นาน
(๓) มีความเมตตากรุณาต่อสรรพสัตว์ อนุเคราะห์ด้วยธรรมอย่างไม่เลือกชั้นวรรณะ
๔) มีความกล้าหาญ ดังที่ทรงให้แยกย้ายกันไป อย่าไปทางเดียวกันสองรูป
๕) ประพฤติพรหมจรรย์เป็นแบบอย่าง จากประโยคเดิมที่ว่า “...จงประกาศพรหมจรรย์
พร้อมทั้งอรรถและพยัญชนะบริสุทธิ์บริบูรณ์ครบถ้วน” ค า‘อรรถะ’ หมายถึง เนื้อหาแท้ ๆ คือ
๔๙
การกระท า ส่วน ‘พยัญชนะ’ คือ ค าพูด
๔๖ ที.ม. (ไทย) ๑๐/๙๐/๕๐-๕๐.
๔๗ ที.สี.อ. (ไทย) ๑๙๐/๑๕๙.
๔๘ พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต), พุทธวิธีในการสอน, (กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม, ๒๕๔๒),
หน้า ๖.
๔๙ พุทธทาสภิกขุ, อบรมพระธรรมทูต, หน้า ๓๒-๓๓.
