Page 59 - 25dijuli

14 __
Anfiffiaans Dagblad Donderdag25 juli 2019
Achtergrond

eelgesc ic

Het ANV-toneel in het Nederlands
Wa
-
I EERLAND1A In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog waren de

BfiLGEMEZN NEULMInI R4
toneelacfiviteiten nagenoeg geheel voorbehouden aan de Missie,
ARUBA-NUMMER
-• V..:. die de jeugd over het hele eiland in de vHje fijd in dubverband
verenigde met tal van vormen van ontspanning en ailthrele De toneelorganisatie
— - - Mascaruba nam
ontwildceling waarbij het nut en het aangename met e&aar
Iangzamerhand het
verenigd werden. Daarvoor werd toneel van groot belang toned op Aruba over.
—
gevonden.

DOOR WIM RUGERS

anaf de jaren veertig toneelavonden tech komt men al schap niet alleen steevast alle ge
was er niet na maar
- zo in een Nedetlandse sfeer en zagsdragers genoemd werden,
naast - dit parochieto moet men in bet Nederlands den- rnaar er ook een woord van lofwas
ned ook toned door ken... IDe Toneelgroep venicht der voor elke indMduele speler. Het
V spedfleke groepen die halve opbouwend werk in Neder zen nog een fijdje duren voor de
als doel hadden toned te spelen en landse zin en vormt een onderdeel ‘verslagen’ ook als krifische ‘recen
• Een uitgave van Neerlandia gewijd nan Aruba en bet ee
die log van de Missie stonden. van bet Nederlands geestelijk sies’ beschouwd konden worden.
van De Stoep. In de oorlogsjaren waren dit belang Wan het parochietoneel tilteinde front.” Historicus Johan Hartog Otndat het ANV-toneel uitge spel B
rijke tjdschriften, evenals het toneel in die tijd. m’aarc
lijk een :nissionerend doe! had ter constaterde: IDe Antrnen, of sproken Nederlands was, datonge huis, c
geloofsverbreiding. speelden deze sdioon al sinds 1922 geen kolonie rernd gepropageerd werd ais van tens!ol
groepen overwegend humorisif meer, waxen anne 1940 toch nog belang voor het hele elland, bleef van
ALGEMEN L;T’’AR r’ A’)BLAD sche stukken veer een avond aan wel een land waar de geest van bet bet repertoire ondanks grote be see Wi
-
genaam vemnak. kolonialisme bepaald niet verdwe langsteffing voor de voorstellingen Her
nenwaa” - toth beperkt tot een relaflefMein eec pc
DE STOEP
Nederlandse taai ded van de samenleving. Van de yen cia
Jan Pauw 2 inwoners, die het eiland ca
en cultuar Het ANV-toneelgezelschap werd 47.93 Nederi
‘ML ‘“‘.4’’ de Tweede Werddoorlog kende, Aruba
A Vt.,I’ Zoals tijdschrfflen als IDe Stoep in 1941 opgencht door Jan Pauw waren er 2.200 Europese Neder alto-th
(1940-1951) het Anfiuiaanse Neer en H.A. Hessling en heeft - met landers: dat is nog geen vijf pro- met e
landia (1940-1945) en Lux (‘943- onderbrekingen . gedurende een cent. We kuren het ANY-toned 1941.1
1946) het gevolg waxen van de ocr kwart eeuw tal van Nederlandstali besthouwen als toneel van en voor was ee
logsomstandigheden in de jaren ge opvoeringen verzorgd in theater passanten die djdelijk op het ei de mc
r seniliere toneel in feite een gevolg Gloria en Rialto, in Cenfro Boliva land verbleven en settlers the zith maar
1940-1945, zo was ook het lokale
definiflef vestigden. IDe namen
di Cultua
van diezelfde siWafie. Toen de oor riano, het IDe Veer theater en Cas van de spelers laten dat ook zien. geldnc
fecten,
log in Europa uitbrak en het con Jan Pauw (1907-1969) was de Het ANV-toneel was niet alleen behoo:
tact met bet moederland abrupt drijvende latht in de groep en heel eenzijthg op één taal gericht, toester
verbroken werd, nam bet Mge hmgeerde als acteur en regisseur de Nederlandse taal, man door mee b
meen Nederlands Verbond, aide in tal van shikken the veel lokale zijn repertoire bovendien op de
EFISIE JAA*GANG 14 geerde
-- SEPTLHSE P140
ling Aruba, het uñtiafief een to lofoogstten. Hij woonde van 1938 Westers-Furopese ctiltuur met mifie.
neelgroep op te richten, die ook na tot 1957 op bet eiland en was hoofd oorspronkelljk Nederlandstalig en IDe
pm€f?p!s& de oorlogsj -:: nog athef bleef en domeinbeheer en van 1953 tot vanuit bet Engels of Frans in bet buut v
diverse swkken van licht humo in bet kabinet van mr. dr.
‘954 Nederlands vertaalde toneelwer reagee
flstisth tot verheven emsfig met MY. da Costa Gomez minister van ken. 1-let valt bovendien op dat werdei
veel succes presenteerde. Verkeer en Vervoer. In het sociale daarbij naar het veiwante Neder hun
pi
Deze toneelgroep van het ANy leven was hij onder meet voorzit lands-Indie als inspiratiebron ge ge san
is, met hoogte- en dieptepunten, ter van bet Mgemeen Nederlandse keken werd. levert
gedurende ruim vijfentwindg jaar Vabond, afdeling Aruba, voonit Het repertoire bestond over het ken v
athef geweest, waarbij bet opvalt ter van de ambtenarenbond, leider algemeen in bet lichte komisthe granm
dat bet repertoire over een toth en regisseur van de toneelgroep genrevanhetblijspel dat speelbaar gevens
zo’n lange periode nagenoeg gelijk van het ANY en bad ffij ziffing in was voor de adeurs en gemakke man a
bleef met oorspronkelijk Neder vele commissies. Na zijn pensio lijk te volgen was voor een publiek en vile
landstalig ofin bet Nederlands ver nefing in ‘957 vesfigde ffij zich dat van een avond tilt en ontspan van he
taald toned met een overwegend weer in Nederland. Theo Hese ning wilde genieten. Het lachsuc den he
lichi karakier: bet luchilge blijspd nam de leiding van de toneelgroep ces werd in cit loop van de fljd afge van de
zorgde voor een avondje ontspan over. wisseld door sWl&en als detectives bandz
ning en vennaak voor het Neder en suspense. Met stukken van Os settleri
bndstalige publiek op bet eiland. Repertoire car Wilde, Emlyn Williams, Robert teurs
Ideologisth gezien was de ANy Het ANV-toneel slaagde er in om Sherwood, Bertold Brecht en Ten ten zi
toneelgroep een verlengshik van fijdens de Tweede Wer&doorlog nessee Williams koos het ANY-to langdc
bet algemene ANV-sfteven tot Cul elk jaar een toneelstuk in meerde
‘4 neel niet aileen bij amateurgroe Ven
turele en talige vernederlandsing re voorstellingen te geven in corn pen gewilde swkken, maar ook daanc
van de Arubaanse samenleving. pleet gemide theaters, een bewijs voor de uitdaging meet diepte in Henk
Waar de toneelgesthiedenis vierta hoe populaft het toned was, en bet repertoire te brengen. Kuiler.
lig is, propageerde het ANy onver steeds bonderden toesthouwers Heesi
Onbetwist hoogtepunt van het ANV-repertoire was
bloemd het Nederlands. ANY-se trok. IDe versiagen in de lokale pers Vootheelden
de opvoering van het bekende stuk van Tennessee son, I..
cetaris Hessling schreefnaar aan waren steeds onveranderlijk posi Uit bet repertoire wil 1k bier drie deker,
Williams: A streetcar named desli; (1947). leiding van dit streven: ,Op Uef waarbij in de Meine gerneen voorbeelden lichten: het stuk dat mink.