Page 60 - 25dijuli

AnUffiaans Dagblad Donderdag 25 juli 2019 ________________ _______ 15
Achtergrond

(9)-

S

Historicus Johan Hartog constateerde
dat de Antillen weliswaar geen kolo
nie meer waren, maar in de oorlagsja
ren toch nag steeds en land ‘waar de
Het Cas di Cultura op Aruba wan menig toneelstuk is opge geest van het kalonialisme bepaald
voerd. niet verdwenen was’. Op de foto ten
boekje geschreven door Hartog.

1- het eerst vertoond werd. het blij Op ro juli 194 voerde de ANy cvertuigirg. dat de toneelgroep
spel Betje regeert, veiwolgens een toneeigroep He: Chinese landhuis van he: Algemeen Nederlands
zwaarder stuk, Het Chinese land van de dramaturgen Osman en Verbond op Aruba vee! te hoog
L2s over interetnische relaUes en
- Corbeft op, over een echtelijke bad gegrepen, want ;vij wisten da:
n tensiotte bet ‘groote waagshik the op en interailturele con de opgave buitengewoon moeix1k
van de ANVteneelgroep, Tennes flictsituafle uiiloopt als het was. Bovendien meenden wij dat
see Williams, Tramlijn begeerte. ‘contrast van twee ten enenmale Trarnlijn Begeefte bet bepaald
n bier1: Bakker. Betje regeert, was verschillende ievensopvatflngen, en hatherheffend stuk was. Bei
n een populair blijspel in drie bednj i.e. de Westerse en de Chinese’, zo de gedathten bleken vothomen on
Le yen dat ook overal en langdurig in als een recensent het conflict juist te zijn geweest. Er is niet te Rutgers beschrijft en periode van de Antilliaanse premier Moises
[a Nedertand werd opgevoerd. Op samenvafte. Een fljke Chinees hoog gegrepen en een stuk, dat tot da Costa Gomez en de Arubaanse gezaghebber Lindoro Kwaftsz.
Aruba werd het gebratht in het RI komt tot de ontdekking dat zijn in Uw binnenste ontroert, mag Op de foto Da Costa Comez.
r- alto-theater op 2 augustus igr, Engelse vrouw een verhouding toch wel als hartverheffend aange
met een reprise op r6 augustus
- heeft met een jonge, pas gean-i merkt worden.” De opvoedng
1941. Deverhaaldraadvanhetsftijc veerde Eng&sman. East is East werd bijgewoond door de Cezag
‘r was eenvoudig. Fen fabriicai:t leef and West is West: de Europeaan, hebber de heer L C. Kwartsz,
I- de met zijn gezin in grote line die de opvattingen van en Chi mevr. Kwartsz, de Eilandsecretaris neel geleidelijk zijn centrale posi bet te heroveren met een ander
h maar raakte daardoor zodanig in nets onmogehjk begfljpen kan. de heer L. Q. M. Kerstens en de ge tie. Een belangfljk gegeven was soort toneel, zoais nit het repertoi
n geldnood dat hij een grote som ef Het stuk was populair en op a6 deputeerden F. de Wever en M. J. ook dat de interesse voor Neder re valt op te maken, omdat men ge
fecten, die aan de dienstbode toe maart 1965 zou Mascamba het Croes. op 20 en zi november 1953 lands(talig) toneel met de komst leidelijk steeds meet voor het
n behoorde, beleende, zonder urn shth opnieuw brengen, dit maal in werd Tramlijn begeerte ock in tie van Mascaruba een stevige concur ‘zwaaxder& genre opterde. Ret
t, toesternming ofmedeweten. Daar een Papiamentse vertaling door Sodeteit Asiento op Curaçao met rent beeg in het gebnilk van bet Nederlandstalig toneel en het ANV
‘r me brak de hel los want flu re Maria Mathi]da en Dominico succes opgevoerd. naflonale Papiaments. werden in de jaren zesfig steeds
e geerde en terroriseerde Betje de fa Tromp onder de fitel ‘Venganza di Er valt te constateren dat het De posifle die het ANy sinds de verder naar de perifetie verdron
t milie. nix Chines’ en geregisseerd door ANV-toneel nog bet ‘eigen’ was, jaren veerfig had opgebouwd, viel gen.
ri De belangsteffing voor het de de door de Sticusa uitgezonden en eis die vanaf de jaren zestig
t buut was groot en de lokale pers Nederlandse regisseur Peter Hol steeds luider zou klinken vanuit
reageerde enthousiast. Me spelers land. nationalisfische en linguisfische
t werden genoemd en geroemd om Onbetwist hoogtepunt van het moffeven. Maar er kan ook gezegd
hun presentafies in de Heinschali ANV-repertoire was de opvoering worden dat door deze extem ge
ge sarnenleving van die dagen. Dat van het bekende stuk van Tennes dchte odëntafle de bevolldng via
levert ons achteraf- bij het ontbre see Williams: A streetcar named dit toneel kon kennismaken met Het repertoire van de
t ken van bewaard geNeven pro desire (ij over ‘de hystetisthe, en aantal belangrijke werken uit
e grammaboekjes bet alleen de ge nymfomane Blanche du Bois die - ANV-toneelgroep
- de Westerse literaire tradifle. Het
r gevens op hoe er gespeeld werd, beschennthg tegen de wereld en toneel opende de wereld voor het
maar ook en vooral wIe er speelden zithzelf zoekt in het ietwat niwe eiland. 194] Henk Bakker 1953 Tennessee Williams:
en Me actiefwaren in de kringen gezin van haar nister, die fljdelijk Het ANV-toneel kon rekenen op Betje regeert Tramlijn begeerte
van het ANy. Hun namen verra vindt in de genegenheid van een een vaste groep van spelers die 1942 J.W.H. (Henri) van 1959 Robert Sherwood:
den het al dan bet lokale karakter tamelijk onnozele vriend des hui steeds weer opfraden en in de ge Wermeskerken: Het versteende bos
van de toneelvereniging, In dit ver zes, maar tenslotte, als ze is ver meenschap een zekere popula Tropenadel 1960 Denachtvande
s band zouden we van passanten- en hacht door bar zwager, opgeno riteit verwierven door hun speL 1942 Oscar Wilde: Een l6ejanuari
setfiertoneel kunnen spreken: ac men worth in een inflchting voor Theo Hese was van 1941 tot 1959 ideale echtgenoot 1961 Freddy Wynne& HF.
t teurs die bet op het eiland gebo geestelijk gestoorden’. artief lid, maar we komen ook na 1943 Paul Armont: Dicky Meitby: En toen
ten zijn maar er wel tijdelijk of Ret bekende en bij amateurto men tegen als Net en Hen Wurtz, 1944 Arnold Ridley: De kwam oma
langdurig verbleven. neelgezelschappen heel populaire Chris Westsb-ate, Maas van Drie spooktrein 1962 Marc Gilbert Sauvajon:
Verschiilende namen zWlen toneelstuk, in het Nederlands ver en Ernst Keivel. 1947 Osman & Corbert: Au petit bonheur
c daarna nog vaak voorkomen: taald als Tramlijn begeerte, werd Met het vet-trek van Jan Pauw in Het Chinese landhuis 1965 Rosemary Cassey: De
1 Renk Hessling, Eva Harmsen 0 9 en z6 oktober ‘953 opge 1957 en vooral tie veranderende si 1949 [Amerikaans bhjspell: fiuwelen handschoen
Kuiler, ifie Wagemaker, Jan van voerd. De lokale pers venorgde matie in de Arubaanse toneel It kunt het toch net 1965 Sertold Brecht:
Heeswijk. Willy Kemmink-Peter een uitgebreide voorbeschouwing wereld door de komst van andere meenemen De Spion
son, Len Würtz-Knape, Nico Re en een recensie: ,,Toen wij ons groepet: en vooral de concemratie 1950 Emlyn Williams: 1956 Marc Gilbert Sauvajon:
deker, Theo Hese en Henk Kern- gisteravond naar het De Veer The van die groepen rond bet CCA en Spel met bet noodlot Dertiei aan tafel
mink. ater begaven, deden wij dit in de Mascamba, verloor het ANV-to
-