Page 5 - GEH1101-เอกสารประกอบการเรียนการสอน-unit1

สุนทรียภาพกับชีวิต

ดังนั้น ค าว่า “สุนทรียภาพ” และ “aesthetic” หรือ “esthetic” จึงควรมีความหมายว่า การรู้สึก
สัมผัสรับรู้ได้ของแต่ละบุคคลต่อความงามในธรรมชาติหรืองานศิลปะ เช่น กรณีการสัมผัสรับรู้ผ่าน

สายตาว่ารุ้งกินน ้ามีเสน่ห์ทางสุนทรียภาพ ดังภาพที่ 1.1

[3]
ภาพที่ 1.1 รุ้งกินน ้ามีเสน่ห์ทางสุนทรียภาพ [Rainbows often have aesthetic appeal.]

ที่มา: Achariyopas, J. The Rainbows. 2015. Photograph. Bangkok, Thailand.

ค าว่า “สุนทรียภาพ” หรือ “aesthetic” นี้ ต่อไปจะเขียนเฉพาะค าภาษาไทย มีต้นก าเนิด

แนวความคิดมาจากปรัชญาสาขาหนึ่งที่เรียกว่า คุณวิทยา หรือ อรรฆวิทยา (axiology) ซึ่งศึกษา

ว่ามนุษย์จะรู้ความจริงเพื่ออะไร หมายความว่าอะไรควรเป็นอุดมคติในชีวิตของมนุษย์ มนุษย์ควร

แสวงหาอะไรที่เป็นสิ่งประเสริฐสุดขณะมีชีวิตอยู่บนโลกนี้ กล่าวโดยสรุปคือ ปรัชญาสาขาคุณวิทยา
จะให้ค าตอบที่ว่าด้วยธรรมชาติของคุณค่าและประเภทของคุณค่า ที่อธิบายตามขอบข่ายศาสตร์

แขนงย่อยของปรัชญาสาขาคุณวิทยา คือ จริยศาสตร์ (ethics) ตรรกศาสตร์ (logic) เทววิทยา

(theology) และ สุนทรียศาสตร์ (aesthetics)

เมื่อกล่าวจ าเพาะที่ “สุนทรียศาสตร์” ซึ่งเป็นหนึ่งในแขนงย่อยของปรัชญาสาขาคุณวิทยา
สามารถอธิบายได้ว่าศาสตร์นี้มีความเกี่ยวข้องกับเรื่องความงาม และความซาบซึ้งต่อคุณค่าของ

สิ่งที่งาม ที่เป็นธรรมชาติ และที่เป็นศิลปะอันเกิดจากการสร้างสรรค์ของมนุษย์ สุนทรียศาสตร์จึง

เป็นศาสตร์ที่เกี่ยวข้องด้วยศิลปะ โดยศาสตร์นี้มีหลายสาขาที่ศึกษาเรื่องศิลปะ เช่น ศึกษาศิลปะ

ตามลักษณะของสื่อในการแสดงออก ได้แก่ วรรณกรรม (literature) ประติมากรรม (sculpture)

สถาปัตยกรรม (architecture) จิตรกรรม (painting) ดนตรี (music) และนาฏกรรม (drama) หรือ
5