Page 22 - Bang rak111
P. 22
15
ทางเชื้อชาติ ภาษาและวัฒนธรรม มีการผสมผสานระหวางชุมชนตะวันออกและตะวันตก ทั้งที่คนพื้น
เดิมยังคงเปนชนชาวไทย สวนชาวลาวและทวายมักจะประกอบอาชีพทําสวน ทํานา ยานสองฝงคลอง
สีลม และตามแนวถนนสีลม ตั้งแตศาลาแดงถึงถนนเดโช และตั้งแตถนนประมวญถึง ถนนเจริญกรุง
ตอมาในสมัยรัชกาลที่ 5 และ รัชกาลที่ 6 บรรดาขุนนางไทยรุนใหม และผูดีใหมไดขยับขยายมา
ตั้งบานเรือนอยูในยานสีลม เพราะเปนทําเลที่มีอากาศดีและสามารถเดินทางเขามาติดตอยัง
เขตพระนครไดสะดวก นอกจากนั้นยังมีชาวอิสลามที่มีอาชีพเลี้ยงโค เลี้ยงแพะอาศัยอยูตามริมคลอง
บริเวณซอยประดิษฐ และยังมีวัดแขกหรือวัดพระศรีมหาอุมาเทวีตั้งอยูมุมถนนปนกับมัสยิดมีรุซุดดีน
ในซอยประดิษฐ ซึ่งเปนศูนยกลางของชาวฮินดูและอิสลาม ที่ปรากฏหลักฐานอยูในปจจุบันหลังจาก
การสรางถนนสีลมไมนานก็เริ่มมีชาวจีนในบังคับสยาม และบังคับตางประเทศรวมทั้ง จีนมลายู ที่
เรียกวาจีนบาบา ทยอยเริ่มเขามาตั้งถิ่นฐานทํามาหากิน เพราะยานสําเพ็งตลาดเกาและเยาวราช ที่
เปนศูนยกลางของชาวจีนแตเดิมเริ่มแออัดหนาแนนซึ่งสวนใหญประกอบอาชีพคาขาย เปนเจาของ
โรงสี โรงเลื่อยเสมียน สมุหบัญชี ตลอดจนรับราชการที่โรงภาษีและกรมเจาทา แถวถนน สี่พระยา
เอกลักษณของชุมชนยานสีลม – บางรัก ซึ่งแตกตางจากชุมชนยานอื่น ๆ ใน
กรุงเทพมหานคร สมัยนั้นก็คือมีชาวตะวันตกหลายชาติ หลายภาษา ที่นอกจากจะเปนพวกฝรั่งกงสุล
นักธุรกิจหรือนายชางสถาปนิก ยังมีคณะบาทหลวงมิชชังดรมันคาทอลิกและมิชชันนารีนิกาย
โปรเตสแตนตที่ทํางานประกาศศาสนาไปพรอม ๆ กัน กับการทํางานดานการศึกษา และการแพทย
ทําใหชุมชนยานสีลม – บางรัก จึงมีทั้งสถานทูต โบสถ สภาคริสตจักร สุสานสโมสร โรงเรียนหรือ
แมแตโรงพยาบาล
กลาวโดยสรุป ที่มาของชื่อเขตบางรักมีการสันนิษฐานที่มาไวหลายแบบดวยกัน ไมวาจะเปน
ขอแรกที่วาบริเวณเขตบางรักนี้เคยมีคลองเล็ก ๆ ที่ไหลลงแมน้ําเจาพระยา และมีผูพบซุงไมรักขนาด
ใหญในคลองนั้น จึงเรียกชื่อบริเวณนี้ตามชื่อไมวา “บางรัก” หรืออีกกระแสหนึ่งที่เชื่อวา ริมแมน้ํา
เจาพระยาบริเวณนี้มีตนรักขึ้นอยูเปนจํานวนมากจนเปนที่มาของชื่อ บางก็วาชื่อบางรักนั้นมาจากโรง
หมอหรือโรงพยาบาลในสมัยนั้นซึ่งเปนโรงพยาบาลที่สําคัญของอําเภอ จึงไดชื่อวาเปน “อําเภอบาง
รักษ” และเรียกเพี้ยนมาเปน “บางรัก” อยางในปจจุบัน สวนที่มาสุดทายเชื่อกันวา เดิมเขตบางรักใน
อดีตเรียกกันวาคลองบางขวางลางใต เปนยานที่มีคนมากมายหลากหลายอาชีพทั้งกะลาสีลูกเรือฝรั่ง
ตางชาติอยูรวมกัน เปนแหลงกินแหลงเที่ยวที่มีการทะเลาะวิวาทถึงขั้นฆากันตายบอยครั้ง ชาวบานใน
แถบนั้นจึงขอใหใชชื่อที่เปนมงคลเรียกยานนี้วา “บางรัก” แทนชื่อเดิม บางรักในวันนี้ก็ถือเปนชื่อที่
เปนมงคลเกี่ยวกับเรื่องความรัก จนทําใหในวันวาเลนไทนของทุกป มักจะมีคนไป จดทะเบียนกันที่เขต
บางรักมากเปนพิเศษเพราะเชื่อกันวาจะมีความรักสดชื่นสดใสเหมือนชื่อเขต
เรื่องที่ 2 ความสําคัญของเขตบางรัก
1. มิติดานสังคม
ยานบางรัก เปนยานทันสมัยแหงแรกของกรุงเทพมหานคร บางรักจากอดีตจนถึง
ปจจุบันคือ แหลงธุรกิจการคานานาชาติที่สําคัญของกรุงรัตนโกสินทรเปนจุดรวมความทันสมัยและ
ศิลปวิทยาการใหมจากตางประเทศมาอยางยาวนาน ดวยไดรับอิทธิพลจากชาวตางชาติ โดยเฉพาะ