Page 6 - İnsan ve Çevre TYT
P. 6
Kılavuz
Ünite 10 Küresel Ortam; Bölgeler ve Ülkeler Test 03
· Sanayi özelliklerine göre bölgeler
7. Coğrafi özellikleri dikkate alındığında Kongo Havzası aşağıdaki bölge sınıflandırmalarından
10.
E
Sanayi faaliyetlerine bağlı olarak oluşturulan bu bölgeler Çin’in doğusu, ABD’nin özellikle doğusu
ve kuzeydoğusu, Batı Avrupa, Japonya, Güney D Kore örnek verilebilir.
Türkiye’de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, İzmir çevresi örnek gösterilebilir. .
· Madenlere göre bölgeler
Maden türlerine göre oluşturulan bölgeleri kapsar. ABD’de Appalash Dağları, Rusya’da Ural Dağları ve Sibirya’nın çeşitli kesimleri, Güney Afrika Cumhuriyeti, Ortadoğu ve Hazar Havzası örnek verilebilir.
· Turizm özelliklerine göre bölgeler Turizm faaliyetlerine göre oluşturulan bölgeler-
dir. Akdeniz çevresi bu bölgelerin başında gelir.
· Karma bölgeler
Birden fazla işlevin ön plana çıktığı bölgeleri kapsar. Örneğin, Adana tarım ve sanayi; İzmir, eğitim, tarım, sanayi, turizm, ulaşım; İstanbul; ticaret, eğitim, sağlık, turizm, kültür ve sanayi 8. bölgelerinin tamamında yer alır.
· Bölgelerin Sınırları:
Bölgelerin sınırlarını, bölgeyi oluşturan ölçütlerin geçerli olduğu mekânlar belirler. Örneğin Akde-
niz iklim bölgesinin sınırları, bu iklimin sıcaklık
ve yağış özelliklerinin görüldüğü alanların sınır- larıdır. Bu açıdan bakıldığında bazı bölgelerin sınırları kesin çizgilerle gösterilmeyebilir. E
Diğer yandan özellikle siyasi veya idari ölçütlere göre göre oluşturulan bölgelerin sınırları kesin hatlarla belirgindir. Örneğin GAP bölgesinin sınırlarını, bu bölgeyi oluşturan illerin sınırları oluşturur. Aynı durum Avrupa Birliği, NATO gibi uluslararası siyasi, askeri ve ekonomik bölgeler için de geçerlidir.
hangisine dâhil edilemez?
A) Sulak bölgelere
B) Düz-ovalık bölgelere
C) Seyrek nüfuslu bölgelere
D) Birinci derecede deprem bölgesine
E) Tropikal yağmur ormanları bölgesine
III
IV
Haritada taranarak gösterilen bölge aşağıdaki bölge sınıflandırmalarından hangisine dâhil edi- lemez?
A) Maki bölgesi
B) Kışları ılık bölge
C) Akdeniz iklim bölgesi
D) Yazları kurak olan bölgeler
E) Geniş yapraklı orman bölgesi
· Bölge Sınırlarının Değişimi:
Bazı bölgelerin sınırları zamanla değişebileceği gibi bazılarının sınırları değişmez. Genel olarak doğal ölçütlere göre belirlenen bölgelerin sı- nırlarında zamanla değişim olmaz. Yer şekilleri, iklim, su özellikleri, bitki örtüsü, toprak ve jeolojik yapı gibi doğal özelliklere göre belirlenen böl- gelerin sınırlarındaki değişim insan ömrü, hatta medeniyetlerin ömrü ile karşılaştırılamayacak ölçüde yavaş olduğu için bu tür bölge sınırlarının değişmediğine vurgu yapılabilir.
Buna karşın beşeri ve ekonomik ölçütlere göre belirlenen bölgeler, zamanla değişebilir veya işlevini kaybederek sınırlarında değişim mey- dana gelebilir.
Örneğin Avrupa Birliği, birliğe katılan yeni ülkelerle genişleyebileceği gibi İngiltere gibi ülkelerin ayrılmalarıyla da sınırları değişebilir.
İklim özelliklerine göre yapılan bölge sınıflandır- masına göre, haritada kırmızı renkle gösterilen bölge ile aşağıdakilerden hangisi aynı iklim böl- gesinde yer alır?
12. Devletin egemenliği altında bulunan topraklar bir bölge olarak düşünülebilir. Ülkeler birbirlerinden farklı özelliklere sahip olmakla birlikte benzer özellik- lere ve amaçlara sahip olan ülkeler çeşitli anlaşmalarla birlikler oluşturarak bir bölge olabilir.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?
D
144
CA: 1-D 2-E 3-C 4-B 5-A 6-D 7-D 8-E 9-A 10-E 11-C 12-D
9.
A
A) Avrupa Birliği
B) Birleşmiş Milletler
C) İslam İşbirliği Teşkilatı
D) Uluslararası Af Örgütü
E) Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
A) İklim bölgeleri - bitki bölgeleri
B) Tarım bölgeleri - Kırsal yerleşim bölgeleri
C) Gelir düzeyi yüksek bölgeler - turizm bölgeleri
D) Yoğun nüfuslu bölgeler - gelişmiş ulaşıma ağına sahip bölgeler
E) Nemli iklim bölgeleri - yıkanmış toprak özellikle- rine sahip bölgeler
A) Orta Asya
D) Avustralya
B) Grönland
E) Kuzey Asya
I
II
V
BYS KAFASI
Bitki örtüsüne göre yapılan sınıflandırmaya göre, haritadaki numaralanmış taralı bölgelerden han- gisi orman bölgesine dâhil değildir?
11. Farklı ölçütlere göre oluşturulmuş bazı bölgelerin sınırları birbiriyle örtüşebilir.
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi bu duruma
örnek gösterilemez?
C
C) Patagonya
