Page 28 - ท่องโลกประวัติศาสตร์สากลกับครูพี่ฟรองซ์
P. 28
หน่วยการเรียนรู้ที่ 4
เหตุการณ์ส าคัญทางประวัติศาสตร์ที่มีผลต่อโลกปัจจุบัน
เหตุการณ์ส าคัญในสมัยกลาง (ค.ศ. 473-1492)
ระบบฟิวดัล (Feudalism) ทั้งหลาย เนื่องจากในสมัยกลางถือว่าที่ดินทั้งหมดเป็นของกษัตริย์ ดังนั้นขุนนางที่
ครอบครองดินแดนต่างๆ ในเขตของตน จึงเป็น “ข้า” ของกษัตริย์ และน าที่ดินทั้งหมดไป
เป็นระบบการปกครองในยุโรปสมัยกลางที่กระจายอ านาจสู่ท้องถิ่นและมีอิทธิพลต่อความสัมพันธ์และการ
แบ่งให้แก่ “ข้า” ของตน คือ ขุนนางล าดับรองๆ ลงไปอีกทอดหนึ่ง ขุนนางแต่ละคนซึ่งรับ
ด ารงชีวิตของคนในสังคม โดยเฉพาะยุโรปตะวันตกทั้งทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม
ที่ดินไปจะเป็นเจ้าของหน่วยปกครองหรือแมเนอร์ (manor) ของตน และมีฐานะเป็น
ก าเนิดระบบฟิวดัล
“เจ้า” ของราษฎรที่เข้าอาศัยอยู่ในเขตปกครองของตน
ระบบฟิวดัลมีพัฒนาการมาตั้งแต่จักรวรรดิโรมันเสื่อมอ านาจ และปรากฏชัดเจนในปลายสมัยราชวงศ์คาโร
แลงเจียน ของพวกแฟรงค์ เมื่อกษัตริย์เสื่อมอ านาจลงได้เกิดการแย่งชิงอ านาจระหว่างกลุ่มผู้ปกครอง ท าให้
พวกเยอรมันเผ่าอื่นรุกราน ส่งผลให้ประชาชนขาดความมั่นคงและหันไปพึ่งขุนนางที่ปกครองท้องถิ่นของตน
ซึ่งมีอ านาจสิทธิ์ขาดในการจัดตั้งกองทัพและออกกฎหมายของตนเอง ต่อมาจักรพรรดิชาร์ลมาญ (ค.ศ.
768-814) แห่งราชวงศ์คาโรแลงเจียนสิ้นพระชนม์ อาณาจักรของพวกแฟรงค์ถูกแบ่งแยกเป็น 3 ส่วนและ
มีการแย่งชิงอ านาจกันระหว่างผู้ปกครองทั้งสามซึ่งต้องอาศัยความช่วยเหลือจากขุนนางที่มีอ านาจปกครอง
เขตต่างๆ ส่วนราษฎรที่อาศัยอยู่ในแต่ละเขตก็ต้องพึ่งพาขุนนางของตนด้วย ท าให้ขุนนางแต่ละเขตปกครองมี
อ านาจมาก ส่วนกษัตริย์หรือประมุขของดินแดนต่างๆ ไม่มีอ านาจที่แท้จริง
ความสัมพันธ์ภายใต้ระบบฟิวดัล
เป็นระบบอุปถัมภ์ มีที่ดิน (fief) เป็นสิ่งก าหนดฐานะและความสัมพันธ์ของคนในสังคม โดยเป็นการตกลง
ร่วมกันระหว่างลอร์ด (lord) หรือ “เจ้า” หรือผู้ให้ถือครองที่ดินกับ “ข้า” หรือ วาสซาล (vassal) หรือผู้
ถือครองที่ดินว่า แต่ละฝ่ายมีพันธะหน้าที่ต่อกัน โดยเจ้าจะให้กรรมสิทธิ์ในที่ดินแก่ข้าเพื่อท าประโยชน์ใน
ที่ดินนั้น รวมทั้งให้ความคุ้มครองดูแลเมื่อเกิดภัยสงคราม ส่วนข้าต้องสาบานว่าจะจงรักภักดีต่อเจ้า รวมทั้ง
ส่งเงินและกองทัพไปร่วมรบในสงครามด้วย ในทางปฏิบัติ กษัตริย์มีสถานะเป็น “เจ้า” ของขุนนาง 24
