Page 29 - ท่องโลกประวัติศาสตร์สากลกับครูพี่ฟรองซ์
P. 29
การล่มสลายของระบบฟิวดัล
อนึ่ง พระซึ่งดูแลวัดในเขตปกครองต่างๆ ก็มีสถานะเป็น “ข้า” ของขุนนางด้วยเพราะวัดก็
การที่ระบบฟิวดัลล่มสลายนั้นเป็นผลจากการขยายตัวทางการค้าและอุตสาหกรรม ในยุโรป โดยเฉพาะ
รับที่ดินจากขุนนาง ในสังคมระบบฟิวดัลยังมีทาสติดที่ดิน (serf) ซึ่งต้องท างานในที่ดินของ
ในบริเวณทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ท าให้เกิดชุมชนพาณิชย์อุตสาหกรรมขึ้น ส่งผลให้ชาวชนบท ละทิ้งที่นา
เจ้า และไม่สามารถเดินทางออกนอกเขตปกครองโดยไม่ได้รับอนุญาต นอกจากนี้ยังมี
เข้ามาประกอบอาชีพค้าขาย หรือ ประกอบการผลิตสินค้าในเขตเมืองท าให้สังคมมีการขยายตัว เกิดเป็น
พวกเสรีชนซึ่งเช่าที่ดินจากเจ้าของแมเนอร์และสามารถเดินทางออกนอกเขตแมเนอร์ได้โดย
สังคมเมืองขึ้นมาใหม่ ซึงผู้คนที่มาอยู่ในเมืองไม่ได้อยู่ในระบบฟิวดัล แต่เป็นกลุ่มคนที่ประกอบอาชีพ
อิสระ
ทางการค้าและอุตสาหกรรม และเมื่อมีประชาชนเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว ชุมชนเมืองขยายตัวเพิ่มมากขึ้น
สภาพสังคมในสมัยฟิวดัล
มีเมืองใหม่ๆ เกิดขึ้นทั่วทั้งยุโรปในคริสต์ศตวรรษที่ 11-12 หัวเมืองในอิตาลีเช่นเมืองเวนิส เมืองเจนัว
ระบบสังคมในสมัยฟิวดัลซึ่งรวมถึงระบบสังคม เศรษฐกิจ และการปกครอง เรียกว่า
เนเธอร์แลนเป็นเมืองส าคัญทางด้านการค้าและอุตสาหกรรม การค้าทางทะเลมีความส าคัญเพิ่มมากขึ้น
ระบบแมเนอร์ มีศูนย์กลางอยู่ที่แมเนอร์ของขุนนางแต่ละคน แมเนอร์แต่ละแห่งมีลักษณธ
โดยเฉพาะในเขต
คล้ายคลึงกันกล่าวคือ มีคฤหาสน์หรือปราสาทของขุนนางเป็นศูนย์กลาง มีป้อมและก าแพง
ทะเลเหนือและทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เมืองที่เกิดขึ้นใหม่นี้มีการจัดการปกครองแบบเทศาภิบาล มีการ
ล้อมรอบ ภายนอกคฤหาสน์รายล้อมด้วยหมู่บ้านขนาดเล็กของชาวนาที่เป็นข้าของขุนนาง
เก็บภาษีท้องถิ่นเพื่อที่จะพัฒนาเมือง และมีระบบสร้างความปลอดภัย พวกพ่อค้าและพวกช่างมีความมั่ง
รวมทั้งโบสถ์และพื้นที่เพาะปลูก แต่ละแมเนอร์เป็นหน่วยเศรษฐกิจที่พึ่งพาตนเอง ไม่
คั่งขึ้น ชนชั้นกลางเหล่านี้เมื่อมีอ านาจมากขึ้นจึงได้หันไปสนับสนุนกษัตริย์ี เพื่อให้คุ้มครองกิจการและ
จ าเป็นต้องอาศัยการผลิตจากภายนอก เว้นแต่สินค้าจ าเป็น เช่น เกลือ เหล็ก และ
ผลประโยชน์ของตน การฟื้นฟูทางเศรษฐกิจมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสังคมและระบอบการเมืองการ
น้ ามันดิบ ในระบบแมเนอร์ พวกข้าจะแบ่งผลผลิตของตนให้แก่เจ้า รวมทั้งการอุทิศแรงงาน
ปกครอง เพราะท าให้ระบอบการปกครองแบบฟิวดัลเริ่มเสื่อมอ านาจลง ขุนนางที่เคยเป็นใหญ่และมี
ท าการเพาะปลูกในที่ดินของเจ้า ผู้ที่อาศัยอยู่ในแมเนอร์จะได้รับความคุ้มครองจากขุนนาง
อ านาจอิสระในการปกครองตามระบบแมเนอร์ต้องล่ม
เมื่อถูกศัตรูรุกราน เช่น สามารถหลบหนีเข้าไปอยู่ในเขตก าแพงของคฤหาสน์หรือปราสาท
สลาย ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากขุนนางต้องออกไปท าสงครามและเสียชีวิตจ านวนมาก ท าให้พวกชนชั้น
ได้ อนึ่ง สังคมแบบฟิวดัลยังยึดถือจรรยาของอัศวินหรือวีรคติ โดยฝึกหัดเด็กชายให้เเป็น
กลาง ขึ้นมามีอ านาจแทนขุนนาง สังคมได้เปลี่ยนค่านิยมจากเรื่องชาติก าเนิดตามชนชั้นมาเป็น ฐานะ
อัศวินที่กล้าหาญ มีคุณธรรมและเป็นสุภาพบุรุษ ซึ่งเป็นแบบฉบับที่สุภาพบุรุษตะวันตก
ทางเศรษฐกิจของบุคคล พวกขุนนางต้องขายที่ดินใด้ชนชั้นกลาง ท าให้เกิดการพัฒนาที่ดินให้เป็น
ยึดถือต่อมา
เกษตรกรรมเพื่อการค้า โดยเจ้าของที่ดินยกเลิกวิธีการดั้งเดิม มาให้ชาวนาเช่าที่ดินและจ่ายเงินให้กับ
เจ้าของแทน ท าให้พันธะตามระบอบฟิวดัลสิ้นสุดลง ระบอบกษัตริย์สามารถดึงอ านาจกลับคืนมาได้ และ
สถาปนาอ านาจการปกครองสูงสุดตามระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ได้อีกครั้งหนึ่ง 25
ท าให้การปกครองระบบฟิวดัลเสื่อมอ านาจและล่มสลายลงในคริสต์ศตวรรษที่ 16
