Page 49 - 129.SAYI TASLAK

sayı:129 / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2019 sayı:129 / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2019

TMMOB HABERLERİ DALKAVUKLUK ve REŞİT GALİP dalı olarak esnaf oda- Reşit Galip’i sorar. “Sabaha ka- üyelerİMİZDEN

larına kaydı I. Mahmut dar bekledi, mahcubiyetini size
(1696-1754)
döne- iletmemizi istedi, Ankara’ya gi-
minde olmuştur. Daha decek kadar 25 lira borç istedi,
önce hiçbir güvencesi verdik.” Atatürk; “Ankara ya gi-
olmayan
decek adama 25 lira mı verilir?
dalkavuk-
lar, “Canın sağ olsun, Benim hesabımdan birkaç yüz
gönlünden ne kopar- lira verseydiniz. Cebinde beş
sa Ağabey...” hesabıyla parası yok ama karakterinden
görev icra ederlerken, hiç taviz vermiyor. Parası yok
I. Mahmut fermanıyla ama cesareti var...” diye ekler.
durumları düzelmiş, Çok geçmeden, 39 yaşındaki
çalışma koşulları me- Reşit Galip 1932’de Milli Eği-
saileri kurallarla tes- tim Bakanı olarak atanır.
pit edilmiş ve bir usul
çerçevesince nalbant, Düşünürsek, çevremizde Reşit
kalaycı, sepetçi, urgan- Galip gibi kişilikler ne kadar az
cı gibi esnaf odalarına değil mi? Çoğumuzun çevre-
dahil edilmiştir. sinde, örneği bile duyulmamış-
tır. Makam, mevkii, menfaat
Dalkavuk kelime anlamıyla; 1931 Sonbaharı, yer karşılığında kendi kişiliklerin-
Kendisine çıkar sağlayacak Dolmabahçe Sarayı: Bir gece den tavizler verip, adeta güce
olanlara aşırı bir saygı ve hay- Atatürk’ün sofrasında Reşit yaranmak için aşağılık seviyeyi
ranlık göstererek yaranmak is- Galip söz alarak, Milli Eğitim göze alarak menfaatleri için her
teyen kimse, yağcı, yalaka, yağ- Bakanı Esat Bey’i eleştirir ve türlü yalakalığı yapan kişilik-
danlık, yalpak, yaltak, yaltakçı, gericilikle suçlar. Sofra gerilir ler; Osmanlıdan genleriyle gü-
kemik yalayıcısı, çanak yalayıcı ve Atatürk, “Yoruldunuz, bu- nümüze taşınan dalkavukların
olarak tanımlanmaktadır. Gü- yurun biraz istirahat edin...” temsilcileri mi, diye soramadan
nümüzde ve geçmişte işyeri- diyerek, kibarca Reşit Galip’in edemiyor insan.
mizde, çevremizde, toplumda, sofradan ayrılmasını ister. Bu-
siyaset hayatında ve devlet yö- nunla birlikte genç devrimcinin Not: REŞİT GALİP (Musta-
netiminde dalkavuk ve dalka- yılmaya niyeti yoktur: “Burası fa Reşit Baydur) 1893-1934:
vukluk her daim var olagelmiş- sizin değil, milletin sofrasıdır. Tıp Doktoru, Milletvekili, Milli
tir. Milletin işlerini görüşüyoruz. Eğitim Bakanı... Balkan Har-
Burada oturmak sizin kadar bine katılıp yaralanan, 1. Dün-

Osmanlı’da da Tanzimat’tan ön- benim de hakkımdır!...” der. ya Savaşına katılan, Kurtuluş
ceki dönemlerde, dalkavuklar Ortalık buz gibi olur ve Atatürk Savaşında Milli Mücadeleyi
mevcut olmakla beraber, bu işi yanındakilere dönüp “Öyleyse destekleyen; Türk Dil ve Tarih
meslek edinen loncası, kâhyası, biz kalkalım.” Deyince; sofra- Kurumu’nun temellerini atan;
efradı bulunan dalkavuk esnafı daki heyet, Reşit Galip’i orada Anadolu Medeniyetleri Müze-
vardı. Bununla beraber dalka- bırakıp çıkarlar. Sonra olanlar, si, Milli Kütüphane, Güzel Sa-
vukluğun tarifesi olup, yaptığı daha ibret vericidir. Reşit Galip natlar Akademisi ve İstanbul
şaklabanlığa göre ücret alırlar- bütün geceyi pencere kenarın- Üniversitesi’nin kuruluşlarına
dı. Osmanlı da dalkavukluğun da bir koltukta geçirir. Atatürk öncülük eden, okullarımızda
meslek olarak kabulü ve zanaat uyandığında Genel Sekreterine okutulan “Andımız”ın yazarı...

48