Page 61 - 129.SAYI TASLAK

sayı:129 / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2019 sayı:129 / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2019
kültürsanat HIDRELLEZ ( 6 MAYIS) DÜNYA KANSER HAFTASI (1-7 NİSAN) kültürsanat

Kelime anlamı yengeç olan olarak kanser, bir or-
gan veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak Dünya genelinde kanser, sosyal ve ekonomik ge-

İlk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, bölünüp çoğalmasıyla beliren habis urların ne- lişmeyi tehdit eden bir durumdur. 2030’da, ge-
den olduğu ölümcül hastalığı adlandırmak için lişmekte olan ülkelerin her yıl 21,4 milyon yeni
İran, Yunanistan ve hatta bütün Doğu Akdeniz Hıdırellez gecesi, Hızır’ın uğradığı yerlere ve de kullanılmaktadır. kanser vakası ile karşılaşacağı
ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle ilgili bazı dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği Kanser; vücudumu- beklenmektedir. Kanserin eko-
tanrılar adına çeşitli tören ve ayinlerin düzen- inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır. Yiyecek zun çeşitli dokula- nomik gelişme ve büyümeye
lendiği görülmektedir. kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağız- rındaki hücrelerin sekte vuracağını bilmekle bir-
ları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kontrolsüz çoğalma- likte, bu risk ile baş edilebi-
Hızır; yaygın bir inanca göre, ab-ı hayat içerek kimseler, Hıdrellez gecesi gül ağacının altına sı ile oluşan 100’den leceğini ve sağlığa yatırımın
ölmezliğe ulaşmış; zaman zaman –özellikle de istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa fazla hastalık gru- mümkün olduğunu da bili-
baharda– insanlar arasında dolaşarak zor du- Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanır- bunun adıdır. Çok yoruz. 2030’da kanserin yıllık
rumda olanlara yardım eden, bolluk-bereket lar. Aynı zamanda dileklerini kırmızı kurdeleye çeşitli kanser tipleri maliyetinin 458 G$ olacağı
ve sağlık dağıtan, Allah katında ermiş bir ulu bağlayıp gül ağacına asarlar. Bir yıl boyunca di- olmasına rağmen, tahmin edilmektedir. Dünya
kişidir. Hızır’ın hüviyeti, yaşadığı yer ve zaman leklerinin yerine gelmesini beklerler. Bazı kim- bunların hepsi hüc- Sağlık Örgütü, kansere sebep
belli değildir. Hızır, baharın, baharla vücut bu- seler de ateş yakıp, dilek dilerler. Ondan sonra relerin anormal ve olan risk faktörlerine (tütün,
lan taze hayatın sembolüdür. yaktıkları ateşin üstünden atlarlar.
kontrol dışı çoğalması ile başlar. alkol, sağlıksız diyet, fiziksel aktivite eksikliği)
yönelik yatırımların yılda sadece 2 G$ olacağını
Bir hastalıktan korunmak için o hastalığın ne- öngörmektedir.
denlerinin bilinmesi gerekmektedir. Oysa ki, kan-
serin nedeni bugün tam olarak bilinmemektedir.
Kanser hastalığı için iki grup risk faktörü vardır. Kanserin ve diğer bulaşıcı olmayan hastalıkların

DÜNYA OTİZM FARKINDALIK GÜNÜ (2 NİSAN) Kanser riskinin faktörleri yaşam şekillerine, yaşa, önlenmesinin ön şartı, sürdürülebilir kalkınma,
cinsiyete ve aile öykülerine bağlı olarak değişir. ekonomik kalkınma, sürdürülebilir çevre ve sos-
Otizm Spektrum Bozukluğu, doğuştan gelen 2013’te ise 88 çocuktan birine denk gelirken, Bir başka risk grubu ise çevresel faktörlerdir. yal katılım olmak üzere üç boyutludur.
ve genellikle yaşamın ilk üç yılında fark edilen günümüzde doğan her 68 çocuktan biri otizmli ENGELLİLER HAFTASI (10-16 MAYIS)
karmaşık bir gelişimsel bozukluktur. Otizmin, olarak dünyaya gelmektedir. Otizmin erkek ço-
beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bir sü- cuklarındaki yaygınlığı, kızlardan 4 kat fazladır. Engelliler Haftası, 10 Mayıs ile 16 Mayıs arasında, nıyor. Ülkemizde, Engelliler Haftası boyunca,
recin sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. BM üyesi ülkelerde kutlanıyor. Engelliler Haftası okullarda her gün ayrı bir engellilik konusu işle-
Çocuğun çevresi ile yeterli sosyal ilişkiler kura- Çare erken tanı ile yoğun özel eğitim... Otizmin boyunca; engellilerin toplumsal yaşamdaki so- niyor. Engellileri Koruma Millî Koordinasyonu
maması, dil-iletişim alanında belirgin gelişimsel günümüzde bilinen tek tedavisi ise, erken tanı runları ve bunlara karşı farkındalık oluşturulma- Kurulu, haftanın değerlendirilmesi için program
sorunlar göstermesi ve kalıplaşmış (takıntılı) ile yoğun, sürekli özel eğitimdir. Erken tanı ve sı ve taleplerin çözümünün sağlanması amaçla- hazırlamış olup uyulması kararlaştırılan progra-
davranış biçimlerine sahip olması ile betimlenir. ardından gelecek haftada en az 20 saat özel eği- ma göre;
Otizmin temel belirtileri arasında; başkalarıyla timle otizmli çocukların hayatlarında büyük fark
göz teması kurmamak, gözlerin bir yere takılıp yaratmak, sağlıklı gelişim gösteren akranları ile
kalması, ismi söylendiğinde bakmamak, sözleri birlikte aynı okulda okuyacak seviyeye getirmek 10 Mayıs Engelliler Haftasının açılışı,
tekrarlamak, parmağıyla ile istediği şeyi göste- mümkün olabilmektedir. 11 Mayıs Görmeyenler Günü,
rememek, akranlarının oynadığı oyunlara ilgi 12 Mayıs İşitme ve Konuşma Kusurluları Günü,
göstermemek, sallanmak, çırpınmak, parmak 13 Mayıs Ortopedik Engelliler Günü,
ucunda yürümek, dönen nesnelere karşı aşırı ilgi 14 Mayıs Zeka ve Ruhsal Engelliler Günü,
ve takıntılı davranışlar gözlenmektedir. 15 Mayıs Güçsüz Yaşlılar ve Korunmaya Muhtaç
Çocuklar Günü,
16 Mayıs Engelliler Haftasına Genel Bakış
Dünyada her 68 çocuktan birisi otizmli doğu-
yor... Otizmin görülme sıklığı günümüzde çok
büyük bir hızla artmaktadır. 1985’te her 2500 başlıkları altında çeşitli etkinlikler düzenleniyor.
çocuktan birine konan otizm tanısı, 2001’de 250,
60 61